Επιλογή τακακιών

21-quadra

Ένα πολύ μεγάλο κείμενο και όποιος αντέξει για την

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΑΚΑΚΙΩΝ ΓΙΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ
ΓΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗ ΟΔΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΓΙΑ TRACK-DAY

Αν είσαστε από τα άτομα που τα ξέρουν όλα, μην κάνετε τον κόπο να διαβάσετε πιο κάτω γιατί θα ξεχάσετε και αυτά που ξέρετε.

Μην ξεχνάτε ότι, στο σταμάτημα ενός αυτοκινήτου μετατρέπεται η κίνηση σε θερμότητα, άρα το σύστημα των φρένων, και ειδικά τα τακάκια, πρέπει να μπορούν να διαχειριστούν την παραγόμενη θερμοκρασία από το φρενάρισμα. Τόσο απλά.

Κάθε τύπος τακακιού έχει και την ιδανική του χρήση. Είτε έχετε ένα στυλ οδήγησης είτε άλλο, είτε το αυτοκίνητο σας είναι ελαφρύ, αργό, δυνατό, βαρύ, ή SUV, δεν μπορείτε να ξεφύγετε από τις προτεραιότητες που θέτει το ίδιο το τακάκι που φοράτε. Ξεκινήστε λοιπόν να θέσετε εκ νέου τις προτεραιότητες σας όσον αφορά τα φρένα και τη χρήση τους απορρίπτοντας ότι δεν σας είναι αρεστό ή απαραίτητο. Όλα είναι θέμα του στύλ οδήγησης.

Πριν διαβάσετε το σεντόνι που ακολουθεί, απαντήστε με ειλικρίνεια στον εαυτό σας στα παρακάτω ερωτήματα.

•   Πηγαίνω στην Εθνική ή αλλού με περισσότερο από 120 χλμ ?
•   Όταν πηγαίνω με πάνω από 120 χλμ είμαι μόνος ή έχω 3-4 άτομα μέσα ή έχω φορτωμένο το αυτοκίνητο με πράγματα και άτομα ?
•   Όταν το κάνω αυτό είναι καινούργια τα τακάκια μου, έχω φρέσκα υγρά και σε καλή κατάσταση το υπόλοιπο σύστημα των φρένων μου ?
•   Γνωρίζω την αντίδραση των μισοφαγωμένων μου τακακιών μου και των δίσκων μου όταν χρειαστεί να σταματήσω σε φρενάρισμα πανικού φορτωμένος με περισσότερα από 120 χλμ ?
•   Έχετε ποτέ χρειαστεί να φρενάρετε έντονα και αμέσως να τρέμει όλο το αυτοκίνητο ?
•   Έχετε νιώσει ποτέ σε έντονο φρενάρισμα ότι το πεντάλ είναι πολύ σκληρό και τα φρένα δεν πιάνουν καλά ή δεν πιάνουν καθόλου ?
•   Έχετε νιώσει ποτέ μετά από απανωτά φρεναρίσματα ότι το πεντάλ του φρένου κατεβαίνει όλο και περισσότερο προς το πάτωμα και δεν πιάνουν καλά τα φρένα ή δεν πιάνουν καθόλου ?
•   Έχετε κατέβει γρήγορα από βουνό με συνεχή έντονα φρεναρίσματα ή μετά από έντονο φρενάρισμα να μυρίζουν τα φρένα σας ή ακόμα να βγάζουν καπνούς ?
•   Γνωρίζετε τα τακάκια που σας βάζει το συνεργείο σας, τι τακάκια είναι ? Τα εργοστασιακά, άλλα άγνωστης προέλευσης ή άλλα πιο ειδικά μετά από συζήτηση με το μηχανικό σας ?
•   Τέλος, αν βάζετε άλλα τακάκια, σας τα πρότεινε κάποιος με εμπειρία ή τα βάζετε επειδή έτσι ακούσατε ή διαβάσατε ή επειδή είναι φτηνά ?

Αν οι απαντήσεις στον εαυτό σας είναι ειλικρινείς κατά 100%, είμαι σίγουρος ότι κάτι από τα παραπάνω σας έχει συμβεί, οπότε καλό είναι να συνεχίσετε το διάβασμα μέχρι το τέλος, γιατί εδώ, δε θα μιλήσουμε για λάδια, για φωτάκια στους καθαριστήρες ή άλλα μπιχλιμπίδια, εδώ θα μιλήσουμε για ασφάλεια, τη δική σας και των άλλων που βρίσκονται μαζί σας στο αυτοκίνητο ή δίπλα σας στο δρόμο.

Στο μεγάλο κείμενο που ακολουθεί θα ασχοληθούμε με την επιλογή της πάστας των τακακιών για κάθε ανάγκη, για κάθε οδηγικό στυλ, όπως τακάκια για γρήγορες βόλτες, για ερασιτεχνικούς αγώνες και όχι μόνο, καθώς και λοιπές λεπτομέρειες που αν και φαινομενικά όλοι γνωρίζουμε γύρω από το τακάκι, υπάρχουν πολλά μικρά μυστικά που αποσαφηνίζουν τις ιδιαιτερότητες τους βοηθώντας μας στην κατάλληλη κάθε φορά επιλογή.

Επίσης αναφέρετε σε αρκετά είδη αγώνων που οι τεχνικές και οι ανάγκες του φρεναρίσματος διαφέρουν οπότε διαφέρουν και οι πάστες των τακακιών. Βέβαια στην περίοδο αυτή στην Ελλάδα είναι σχήμα οξύμωρο να μιλάμε για αγώνες αυτοκινήτων, αλλά ότι μαθαίνει κανείς, καλό είναι.

Θα μου πείτε τώρα, καλά για τακάκια μας λες ? Το θέμα είναι απλό και τα ξέρουμε όλα, μιας και ο Έλληνας που όλα τα σφάζει και όλα τα μαχαιρώνει με απίστευτη ευκολία θα πει πως εγώ ξέρω και βάζω τα καλύτερα τώρα ποια είναι τα καλύτερα και με ποιες γνώσεις αποφασίζουμε είναι μια άλλη συζήτηση, εγώ από την προσωπική μου εμπειρία μετά από μια 10ετία καθημερινής ενασχόλησης με το θέμα θα πω ότι ένα σωστά επιλεγμένο τακάκι αναβαθμίζει ακόμα και ένα μέτριο σύστημα φρένων, και αντίθετα ένα λάθος τακάκι υποβαθμίζει ακόμα και το καλύτερο σύστημα φρένων, γιατί πολύ απλά, το τακάκι έρχεται σε επαφή με τους δίσκους και όχι οι δαγκάνες, τα υγρά ή ότι άλλο, πρώτα λοιπόν το τακάκι και μετά όλα τα υπόλοιπα τα οποία πρέπει να είναι και αυτά σωστά επιλεγμένα και σε άψογη κατάσταση, και να μην ξεχνάμε τα λάστιχα, γιατί αυτά μας κρατάνε στον δρόμο.

Μακάρι να ήταν τόσο απλό ένα θέμα που έχει πολλές παραμέτρους, τα υπόλοιπα παρακάτω για όσους ενδιαφέρονται πραγματικά, ( όσοι έχουν διάθεση μόνο για κακή κριτική ας σταματήσουν εδώ γιατί μας κουράζουν όλους ) γιατί ακόμα και το ελάχιστο να προσθέσουν στη γνώση τους θα έχει πιάσει τόπο ο κόπος μου, άλλωστε με τα φρένα έχω μια ευαισθησία γιατί πάντα ήταν αυτό το κάτι παραπάνω που μου έλειπε, το καλό φρένο σε όλες τις καταστάσεις, αυτός είναι και ο λόγος που έχω μια ψύχωση με τα φρένα, γιατί δε μου φτάνει ένα καλό σετ φρένων και τελείωσα, θέλω και τη γνώση του πως, του γιατί, γιατί αυτό και όχι εκείνο, ξέρω ότι είναι ένα ακόμα σακατιλίκι που το κουβαλάω, αλλά το θέλω πολύ.

Πρέπει λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας ένα μυστικό που όλοι γνωρίζουμε αλλά δε θέλουμε να παραδεχτούμε. Τα φρένα που διαθέτουν τα αυτοκίνητα μας από το εργοστάσιο, δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στα επαναλαμβανόμενα φρεναρίσματα μιας γρήγορης οδήγησης σε επαρχιακό δρόμο, στους γύρους ενός Track-day, ενός ερασιτεχνικού αγώνα ή σε μια απαιτητική διαδρομή όταν πηγαίνουμε στο χωριό με πλήρες φορτίο, πχ 4 άτομα + μπαγκάζια και βιαζόμαστε, και κάποια στιγμή χρειαζόμαστε τα φρένα μας. Τα εργοστάσια φρένα, τα τακάκια ουσιαστικά, είναι για μερικά φρεναρίσματα με χρονική απόσταση ενός ή παραπάνω λεπτού της ώρας, όταν γίνονται φρεναρίσματα μια ανεβασμένης σχετικά ταχύτητα κάθε λίγα δευτερόλεπτα τότε δείχνουν την αδυναμία τους, και δεν μιλάω για να τριγυρνάμε όλη μέρα στα Μέγαρα αλλά για μια καθημερινή χρήση που θα πέσουμε στην κακιά στιγμή.

Όσοι βέβαια δεν έχετε ξεμείνει ποτέ από φρένα γιατί απλά μεταφέρεστε με το αυτοκίνητο σας και δεν οδηγείτε πραγματικά, ή νομίζετε ότι οδηγείτε, είμαι σίγουρος πως θα σταματήσετε να διαβάζετε και θα πείτε ότι γράφω μαλακίες γιατί ο εγωισμός της φυλής μας είναι πάνω και πέρα από κάθε προτροπή, συμβουλή κλπ, δεν πειράζει όμως, έχω συνηθίζει σε αυτές τις συμπεριφορές ( τώρα βγάζω συσσωρευμένες πικρίες ). Όσοι όμως τα έχουμε δει όλα στα βουνά μέσα από καπνούς, καρδιοχτύπια και κούτσουρα πεντάλ σε γκρέμια που μας κοιτούσαν απειλητικά να μας καταπιούν, ξέρουμε, κατανοούμε και τουλάχιστον εγώ που έχω αρκετό feedback από 1ο χέρι δικαιούμαι να ανησυχώ για αυτούς που θα μάθουν τι είναι το fade των τακακιών και των υγρών τους, με το σκληρό τρόπο.

Δεν έχει σημασία λοιπόν αν οι δαγκάνες σας είναι βαμμένες χρυσές ή κόκκινες, αν έχετε τεράστιους μαντεμένιους ή κεραμικούς δίσκους, αν οι διαφημίσεις σας έλεγαν ότι τα φρένα σας έχουν εξελιχθεί για το Nordschleife. Ξέρετε γιατί τα φρένα σας δεν κάνουν για τόσο δύσκολες αποστολές όταν αγοράσατε το αυτοκίνητο των ονείρων σας ?

Γιατί υπόκεινται στον κανόνα του ελάχιστου κόστους και στον κανόνα που λέει ότι ο πελάτης πρέπει να μείνει ευχαριστημένος με ότι του προσφέρουν τα εργοστάσια στην έκθεση, μετά, ας κάνει ότι θέλει.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ανεξάρτητα από ηλικία, επίπεδο, οικονομική κατάσταση ή οτιδήποτε άλλο, αυτοί που είναι ενθουσιώδεις και πραγματικοί οδηγοί είναι πολύ μικρό ποσοστό και δεν αφορούν τον πελατειακό όγκο στον οποίο στοχεύουν τα εργοστάσια μαζικής κατασκευής αυτοκινήτων, για αυτούς τους λίγους υπάρχει η aftermarket αγορά να καλύψει τις παραπάνω ειδικές απαιτήσεις τους, γιατί ακόμα και τα ειδικά μοντέλα στον τομέα των φρένων εξοπλίζονται με κατώτερης ποιότητας τακάκια ώστε να μην είναι κούτσουρο το πεντάλ, να μην κάνουν θόρυβο και ενοχληθεί ο πελάτης, να πιάνουν αμέσως όταν είναι κρύα για να μην κινδυνεύσει μια σύγκρουση, κλπ.

Το μετά ας το διορθώσει ο καθένας μόνος του ανάλογα με τις απαιτήσεις του, αφού έχει ήδη φροντίσει το εργοστάσιο να δώσει στο κάθε μοντέλο μια πολύ καλή βάση φρένων ώστε στα ελάχιστα που χρειάζεται ο οδηγός για το τέλειο, να βάλει ο ίδιος την τελευταία πινελιά σύμφωνα με τις του ανάγκες και τα δικά του οδηγικά γούστα. Μην ξεχνάμε ότι τα βιομηχανικά προϊόντα και δη τα αυτοκίνητα και οι μοτό στοχεύουν στον οδηγό του μέσου όρου, αυτός είναι ο χρυσός κανόνας της βιομηχανίας οχημάτων, μας αρέσει- δεν μας αρέσει.

Για παράδειγμα στην Αμερική, οι κατασκευαστές προσπαθούν να κάνουν τα αυτοκίνητα τους όσο γίνεται πιο αποδεκτά στον περισσότερο κόσμο. Αυτό περιλαμβάνει πιθανώς και αυτούς που δεν έχουν επαγγελματική σχέση με το θέμα και αδιαφορούν με το τι συμβαίνει μέσα από τους τροχούς του αυτοκινήτου τους, και καλά κάνουν γιατί δεν είναι όλοι μηχανικοί ή μηχανολόγοι.

Με το ίδιο σκεπτικό, απογοητεύονται και όσοι θα ήθελαν το αμάξι τους να διαθέτει αγωνιστικά μπάκετ καθίσματα και coilover ρυθμιζόμενες αναρτήσεις που είναι πχ στάνταρ στις Porsche 911 και όχι μόνο σε αυτές. Το ίδιο ισχύει και με τα φρένα, αν οι κατασκευαστές είχαν εξοπλισμένα τα αυτοκίνητα με τακάκια κατάλληλα για βαριά χρήση, όπως πχ σε αγώνα Track-day αυτά δεν θα έπιαναν ικανοποιητικά όταν ήταν κρύα κάνοντας ταυτόχρονα και θόρυβο, έτσι σε κάθε φρενάρισμα ο θόρυβος θα ενοχλούσε τόσο που τα παράπονα θα ήταν καθημερινά.

Και δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα από αυτό με το Nissan GT-R, όλοι γνωρίζουμε ότι είναι supercar και σαν τέτοιο έπρεπε να έχει τα κατάλληλα φρένα με τα κατάλληλα τακάκια, και τα είχε, τουλάχιστον στην αρχή, στην Αμερική όμως που είναι και η μεγάλη τους αγορά από τις πρώτες εβδομάδες σε όλα τα forum για το GT-R υπήρχαν παράπονα για τον θόρυβο στα φρένα αναγκάζοντας την Nissan σε αλλαγή των τακακιών με άλλα που δεν έκαναν θόρυβο αλλά ούτε ήταν και κατάλληλα για το αυτοκίνητο αυτό με τις τόσες δυνατότητες.
Την πιάσατε την εικόνα, έτσι ?

Οπότε, πως πρέπει να διαχειριστούν οι κατασκευαστές αυτό το δίλημμα ?
Δύσκολη η απόφαση τις περισσότερες φορές με το θεμελιώδες ερώτημα να παραμένει, εδώ έρχονται να βοηθήσουν οι προδιαγραφές ECE R90 οι οποίες όμως αναφέρονται σε νορμάλ οδήγηση σε καθημερινούς δρόμους και όχι σε στραμπουλήγματα ή πιέσεις με υψηλές ταχύτητες που υποβάλλει τα φρένα του ο κάθε μαχητής του δρόμου.
Είναι ικανό ένα καθημερινό αυτοκίνητο να ανταποκριθεί στις ανάγκες ενός Track-day όταν υπάρχουν ακόμα πολλά σχεδιαστικά και μηχανικά θέματα που δεν είναι συμβατά με την διττή χρήση που πολλές φορές εμείς αποφασίζουμε ότι θέλουμε από το αμάξι μας ? Ακόμα όμως ένα φορτωμένο αυτοκίνητο που κατεβαίνει ένα βουνό με συνεχείς στροφές προσομοιώνει σε μεγάλο βαθμό την οδήγηση στην πίστα από πλευράς θερμικών φορτίων.

Τα αυτοκίνητα που σχεδιάζονται για αγώνες δεν αντιμετωπίζουν τέτοια διλήμματα αφού η χρήση τους είναι ξεκάθαρη, στα καθημερινά όμως αυτοκίνητα που μπαίνουν αραιά και πού σε πίστα, ή οδηγούνται έστω και περιστασιακά έξω από την πόλη με ανεβασμένους ρυθμούς, το πρώτο σύστημα που δείχνει αμέσως τις αδυναμίες του και που καταρρέει στη βαριά χρήση είναι το σύστημα των φρένων, ουσιαστικά τα τακάκια, σε μια μεγάλη πίεση οι δίσκοι δεν θα καταρρεύσουν άμεσα όπως τα τακάκια, μπορεί να στραβώσουν, να φαγωθούν αρκετά και να μειωθεί η διάρκεια τους αλλά θα είναι εκεί μέχρι να σταματήσετε, αν την ακούσουν όμως τα τακάκια ίσως δεν έχετε δεύτερη ευκαιρία να γλυτώσετε τη ζημιά ή κάτι παραπάνω από μια ζημιά στα σίδερα.

Αυτό που χρειαζόμαστε από ένα τακάκι δρόμου είναι τελείως διαφορετικό από ότι χρειαζόμαστε μέσα στην πίστα ή όταν ανεβάζουμε στον ανοιχτό δρόμο τον ρυθμό στην οδήγηση μας. Για την καθημερινή μας χρήση θέλουμε ένα τακάκι που να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις.
•   Να μην κάνει θόρυβο
•   Να μην μας λερώνει τις πανάκριβες ζάντες μας
•   Να έχει καλό άρπαγμα όταν είναι κρύο
•   Να είναι αποδοτικό στην βροχή και στο χιόνι
•   Να αντέχει πάνω από ? 100.000 χλμ χα,χα,χα
•   Να μην τρώει τους δίσκους και να κοστίζει 20€. χα,χα,χα

Να δούμε τώρα τι είδους τακάκι χρειαζόμαστε τις Κυριακές που μεταμορφωνόμαστε σε τσαμπιόνια στις πίστες ή στα βουνά και στα λαγκάδια.
•   Να έχει μεγάλη αντοχή στις θερμοκρασίες που αναπτύσσονται από τα επαναλαμβανόμενα φρεναρίσματα σε κάθε γύρο ή σε κάθε στροφή και να μην παθαίνει Fade
•   Nα έχει προβλέψιμη συμπεριφορά και να μεταδίδει σαν αίσθηση την απαιτούμενη δύναμη φρεναρίσματος
•   Να μη χρειάζεται στρώσιμο
•   Να έχει χαμηλή συμπιεστικότητα στα πολύ βαριά φρεναρίσματα
•   Να απομακρύνεται άμεσα από το δίσκο όταν αφήνουμε το πεντάλ
•   Να μην αποκολλώνται κομμάτια κατά τη σκληρή χρήση
•   Να μη φθείρει τους δίσκους όταν αυτοί είναι πολύ ζεστοί
•   Να έχει ελάχιστη ή καθόλου αλλοίωση ή φθορά όταν ανεβαίνει πολύ η θερμοκρασία

Βλέπετε διαφορές ανάμεσα στις δύο λίστες ? Σαφώς, ναι !

Οι κατασκευαστές αγνοούν τα απαιτούμενα της 2ης λίστας και εξοπλίζουν τα αυτοκίνητα τους με τακάκια που να καλύπτουν τις απαιτήσεις της 1ης λίστας. Ξέρουν ότι κάποια μέρα η φίλη σας, η γυναίκα σας, θα πάρει το EVO σας και θα πάει για ψώνια και δεν θέλουν οι κατασκευαστές αυτοκινήτων να υπάρχουν παράπονα του στυλ, σε κορόιδεψαν, έδωσες τόσα χρήματα και κάθε φορά που πάταγα φρένο το ρημάδι έσκουζε σαν καυλωμένος σκύλος, αντιθέτως οι ορκισμένοι καυλόγκαζοι δεν δέχονται τα street τακάκια.

Υπάρχουν όμως και επιλογές

1. Να δεχτείτε τα εργοστασιακά τακάκια και να οδηγάτε λίγο γρήγορα έξω από την πόλη προσπαθώντας να μην φρενάρετε πολύ δυνατά και πολύ συχνά, αλλά μέχρι εκεί, τίποτα περισσότερο και ποτέ γρήγορη οδήγηση σε κατάβαση από βουνό.

2. Να επιλέξετε ένα τακάκι που να καλύπτει τις ανάγκες τις πόλης και της επιθετικής οδήγησης με μέτρο, να είναι δηλαδή και Street και Race, εδώ υπάρχουν πολλές επιλογές

3. Nα τοποθετήσετε ένα αγωνιστικό τακάκι αδιαφορώντας για την χρήση στην πόλη, για το θόρυβο και τις φθορές των δίσκων

Βλέπετε ότι έχετε σαν βάση πολλές επιλογές, ευτυχώς η αγορά έχει τη δυνατότητα να καλύψει όλες τις ανάγκες και μένει να ξεκαθαρίσετε τις δικές σας σύμφωνα με τη χρήση που θέλετε και το οδηγικό σας στυλ, και μη προσπαθήσετε να πείσετε άλλους να σας ακολουθήσουν στην επιλογή σας, αυτή είναι καθαρά προσωπική και απορρέει από τις διαφορετικές σας ανάγκες και από τον τρόπο που οδηγείτε, όποιος θέλει να βοηθήσει κάποιον ας του παραθέσει τις επιλογές και ας αποφασίσει μόνος του.
Ότι είναι καλό για εμάς δεν είναι απαραίτητα το ίδιο καλό για κάποιον άλλο, και το αντίθετο.

ΒΑΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΣΤΑΣ ΤΩΝ ΤΑΚΑΚΙΩΝ

Πριν περάσουμε να δούμε συγκεκριμένες επιλογές τακακιών για τις ανάγκες μας, ας κάνουμε ένα βήμα πίσω για να μπορέσουμε να δούμε πλήρως την εικόνα που είναι μπροστά μας.
Κατανοώντας τη σύνθεση των υλικών τα τακάκια κατατάσσονται σε τέσσερις βασικούς τύπους σύμφωνα με τη συμπεριφορά που έχουν τα υλικά τους σε θερμοκρασίες, συντελεστή τριβής, συμπιεστικότητα, θόρυβο, σκόνη, έτσι γίνεται πιο εύκολη η επιλογή στον τύπο του τακακιού που χρειαζόμαστε για να καλύψουμε τις ανάγκες μας.
Τυπικά τα τακάκια για χρήση δρόμου ανήκουν σε τέσσερις κατηγορίες, αυτές διαμορφώνονται από τη σύνθεση των υλικών τους σε :
1.   Οργανικά
2.   Ημι-μεταλλικά
3.   Κεραμικά
4.   Sintered ( Μεταλλικά )

ΟΡΓΑΝΙΚΑ

Κατασκευάζονται με τη μίξη διαφόρων υλικών και ινών, ουδέτερων πρόσθετων ουσιών (fillers) για την αύξηση του όγκου, καθώς και συνδετικές ρητίνες ανακατεμένα και ομογενοποιημένα όλα τα υλικά μαζί. Στα οργανικά τακάκια θα βρούμε κοινά στοιχεία όπως γυαλί, Κέβλαρ, άνθρακα.
Τα οργανικά τακάκια έχουν οπαδούς που τα προτιμούν για τον απαλό χαρακτήρα τους, είναι μαλακά, δεν χαράζουν τους δίσκους και δεν κάνουν θόρυβο.
Ειδικά στις ΗΠΑ τα καινούργια αυτοκίνητα εξοπλίζονται με οργανικά τακάκια που λόγο των χαμηλών ορίων ταχύτητας εκεί, δεν χρειάζονται υψηλές θερμοκρασίες για να είναι αποδοτικά, με τα όρια αυτά δεν αναπτύσσονται και υψηλές θερμοκρασίες που θα τα καταστρέψουν, έτσι είναι περισσότερο ασφαλή σε διαφορετικά περιβάλλοντα, αν και δεν καλοπερνάνε με τα αυτόματα σαζμάν που έχουν τα αυτοκίνητα εκεί.

Η άνεση που προσφέρουν τα οργανικά τακάκια είναι και η αχίλλειος πτέρνα τους με οριακή αντοχή σε σχετικά υψηλές θερμοκρασίες, αφού μόλις ξεπεραστεί η θερμοκρασία αντοχής τους μειώνεται πολύ και ο συντελεστής τριβής και υπάρχει άμεση απώλεια τριβής με τους δίσκους λόγω παρουσία καπνού ανάμεσα στα τακάκια και τους δίσκους από το κάψιμο των υλικών της πάστας, εδώ έχουμε και αποκολλήσεις υλικών της πάστας. Τα υλικά που περιέχουν τα τακάκια αυτού του τύπου είναι τα φτηνότερα και είναι ένας από τους βασικούς λόγους της προτίμησης των κατασκευαστών αυτοκινήτων, τα τακάκια αυτά είναι τα φτηνότερα στην αγορά.

ΗΜΙ-ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ

Οποία έκπληξη, η σύνθεση των υλικών της πάστας αυτών των τακακιών τους έδωσε το όνομα τους. Κάθε συνταγή υλικών για αύξηση της τριβής σε αυτά τα τακάκια περιέχει μεταλλικά σωματίδια από 30-70%. Κοινά υλικά είναι το ατσαλόμαλλο, ο σίδηρος ή ο χαλκός, αναμεμιγμένα με ουδέτερες ουσίες (fillers) και συνδετικές ρητίνες, στο μίγμα αυτό περιέχονται βελτιωτικά τριβής και λιπαντικά όπως ο γραφίτης.
Τα Ημι-μεταλλικά τακάκια έχουν μεγαλύτερη αντοχή σε θερμοκρασίες από τα Οργανικά, απάγουν μέρος της θερμοκρασίας από τους δίσκους λόγω των μεταλλικών σωματιδίων που περιέχονται στην πάστα τους, και δεν φθείρονται τόσο εύκολα.

Από την άλλη μεριά είναι περισσότερο άγρια στην υφή και φθείρουν σε μεγαλύτερο βαθμό τους δίσκους πάλι λόγω των μεταλλικών τους σωματιδίων, κάνουν περισσότερο θόρυβο αφού έχουν μεταλλικά στοιχεία, παράγουν περισσότερη σκόνη και πολλές φορές δεν έχουν ικανοποιητικό άρπαγμα όταν είναι ακόμα κρύα.
Τα περισσότερα αγωνιστικά τακάκια της αγοράς σήμερα είναι Ημι-μεταλλικά. Λόγω των υλικών τους και των διαφορετικών μεθόδων κατασκευής τους τα τακάκια αυτού του τύπου είναι ακριβότερα από τα οργανικά.

ΚΕΡΑΜΙΚΑ

Ο όρος κεραμικά τακάκια εμφανίστηκε στην αγορά την τελευταία δεκαετία και έγινε η μαγική λέξη στον κόσμο των φρένων. Αποτελούνται από μίξη κεραμικών ινών, ουδέτερες ουσίες (fillers) για τον όγκο, κόλλες και άλλα συνδετικά υλικά του μίγματος. Το μεγαλύτερο τους πλεονέκτημα είναι η ελαχιστοποίηση της παραγόμενης σκόνης και του θορύβου. Φθείρονται λιγότερο από τα οργανικά και είναι περισσότερο φιλικά με τους δίσκους.

Έχοντας το θερμοκρασιακό τους κατώφλι λίγο υψηλότερα από τα περισσότερα οργανικά τακάκια αντέχουν λίγο περισσότερο αλλά δεν μπορούν να φθάσουν σε θερμοκρασιακή αντοχή τα Ημι-μεταλλικά ή τα sintered τακάκια στη βαριά χρήση. Όσοι ασχολούνται συνεχώς με το καθάρισμα και το γυάλισμα των ζαντών τους θα τα λατρέψουν, όσοι όμως οδηγούν γρήγορα το αυτοκίνητο τους θα απογοητευτούν από τη απόδοση τους, περισσότερο από το όνομα τους αφού λόγω του ηχηρού ονόματος τους περιμένουν να κάνουν τα πάντα τέλεια

**SINTERED ( Μεταλλικά ) **

Αν και τα τακάκια αυτού του τύπου είναι πολύ δημοφιλή στις μοτοσικλέτες που έχουν Inox ατσάλινους δίσκους, ( Σημ: το ανοξείδωτο σαν υλικό έχει συντελεστή τριβής 0.35 ενώ το μαντέμι 0.50, τα μεταλλικά τακάκια έχουν πολύ υψηλό συντελεστή τριβής έτσι υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ τους, οι μοτό φοράνε Inox δίσκους γιατί δεν σκουριάζουν, το θέμα είναι καθαρά οπτικό, στα αυτοκίνητα δεν φαίνονται οι δίσκοι όταν σκουριάζουν και καθαρίζουν αμέσως μετά από 1-2 φρεναρίσματα ) η τεχνολογία τους παραμένει απόμακρη για ευρεία αυτοκινητιστική χρήση. Τα περισσότερα sintered τακάκια διαμορφώνονται από σκόνη κραμάτων χαλκού. Η μεταλλική σκόνη ανακατεύεται με διάφορα λιπαντικά και άλλα υλικά ελέγχου της φθοράς όπως ο γραφίτης και ο άνθρακας, πρεσάρονται όλα τα υλικά μαζί στο επιθυμητό σχήμα στο καλούπι και στη συνέχεια το φορμαρισμένο τακάκι ψήνεται και συγκολλάτε στη μεταλλική βάση σε υψηλή θερμοκρασία 1050o C .

Τα sintered τακάκια έχουν μοναδικά χαρακτηριστικά έναντι των υπολοίπων τύπων τακακιών. Επειδή αποτελούνται περίπου από καθαρά μεταλλικά στοιχεία παρουσιάζουν σταθερό συντελεστή τριβής από άκρη σε άκρη της θερμοκρασιακής τους κλίμακας και δεν χρειάζεται να αποκτήσουν θερμοκρασία για να αρχίσουν να λειτουργούν, και επειδή διαμορφώνονται και συγκολλούνται σε πολύ υψηλή θερμοκρασία δεν παθαίνουν fade στην extreme χρήση.

Επίσης δεν αφήνουν κατάλοιπα στους δίσκους και δεν χρειάζονται το παραδοσιακό στρώσιμο που υποβάλλουμε στα τακάκια των άλλων τύπων. Ακόμα, από τότε που το υλικό τους έγινε ημι-πορώδες είναι κατάλληλα και για όλες τις καιρικές συνθήκες, βροχή, χιόνι, λάσπη, κλπ. Βέβαια δεν υπάρχουν μόνο θετικά, τα αρνητικά τους είναι λόγω της μεταλλικής τους φύσης παρουσιάζουν μεγάλη φθορά στους δίσκους, αρκετό θόρυβο, και μεταφορά της θερμοκρασίας από τους δίσκους στις δαγκάνες με ότι αυτό συνεπάγεται για τα υγρά.
Ο λόγος που οι μοτοσικλέτες αλλά και τα αμιγώς αγωνιστικά αυτοκίνητα χρησιμοποιούν υγρά φρένων DOT 5.0 ( όχι DOT 5.1 ) είναι επειδή τα DOT 5.0 έχουν σαν βάση τη σιλικόνη και δεν απορροφούν υγρασία από το περιβάλλον μετά από την ψύξη τους όταν είναι πολύ ζεστά, γιατί η παρουσία της υγρασίας στα υγρά των φρένων τα οδηγεί σε fade. Η όποια υγρασία συσσωρεύεται, κατακάθεται στο σύστημα και δεν αναμιγνύεται με τα υγρά των φρένων όπως είπαμε, άρα δεν κατεβάζει το βαθμό βρασμού των υγρών.

Λόγω της φύσης των υλικών τους και των περίπλοκων τεχνικών της κατασκευής τους, τα sintered τακάκια είναι τα ακριβότερα όλων των τύπων τακακιών.

Ακολουθεί πίνακας με τα αναμενόμενα χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν τα τακάκια σύμφωνα με τα υλικά τους, βέβαια υπάρχουν και εξαιρέσεις αλλά αυτός είναι ο γενικός κανόνας που ισχύει, ας τα δούμε.

**ΠΩΣ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΟΔΗΓΕΙΤΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ? **

Κοιτώντας προσεκτικά στον παραπάνω πίνακα τα μεταξύ τους μη συμβατικά υλικά που περιέχονται στους διαφορετικούς τύπους τακακιών, γίνεται εμφανές ότι ανάλογα πρέπει να διαφέρει και ο τρόπος οδήγησης των αυτοκινήτων. Όλα τα παραπάνω αναφερόμενα όπως τα υλικά και η χρήση, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αν θέλουμε να έχουμε τη μέγιστη απόδοση στα φρένα κάτι που αυτόματα σημαίνει και ασφάλεια, πρέπει να ακολουθούμε τη σωστή χρήση τους πάντα, επιλέγοντας το κατάλληλο τακάκι αφού μας δίνονται στο πιάτο όλες οι παράμετροι.

‘Έτσι, είναι παράλογο να περιμένουμε απόδοση από το οργανικό τακάκι σε θερμοκρασίες 700ο C, όπως είναι παράλογο να θέλουμε να μην έχουμε θόρυβο στους μαντεμένιους μας δίσκους ειδικά όταν αυτοί έχουν τρύπες και φοράμε ημι-μεταλλικά ή μεταλλικά τακάκια.
Κάθε τύπος τακακιού έχει και την ιδανική του χρήση. Είτε έχετε ένα στυλ οδήγησης είτε ένα άλλο, δεν μπορείτε να ξεφύγετε από τις προτεραιότητες που θέτει το ίδιο το τακάκι που φοράτε. Ξεκινήστε λοιπόν να θέσετε εκ νέου τις προτεραιότητες σας όσον αφορά τα φρένα και τη χρήση τους απορρίπτοντας ότι δεν σας είναι απαραίτητο.

Πάμε λίγο πίσω να ξαναδούμε τον πίνακα της επιθυμητής/ιδανικής χρήσης των τακακιών μεταξύ τακακιών δρόμου και αγώνων, εξαιρώντας βέβαια την απομόνωση της χρήσης τους, δηλαδή να αποφασίσουμε ξεκάθαρα αν θέλουμε χρήση δρόμου ή χρήση καθαρά αγωνιστική.
Θα προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα συγκερασμό της χρήσης φτιάχνοντας μια άλλη, νέα λίστα, ανακατεύοντας τα χαρακτηριστικά από τις δύο προηγούμενες

•   Να μην έχουμε αποκολλήσεις υλικού και αποθέσεις στους δίσκους και να μην έχουμε κραδασμούς από αυτές τις αιτίες
•   Να είναι χαμηλού θορύβου
•   Να βγάζουν ελάχιστη σκόνη
•   Να έχουν αντίσταση στο fade ( να αντέχουν στις υψηλές θερμοκρασίες )
•   Να πιάνουν όταν είναι κρύα
•   Να μην τρώνε τους δίσκους
•   Να έχουν απόδοση σε όλες τις καιρικές συνθήκες
•   Να πιάνουν όταν είναι πολύ ζεστά
•   Να αντέχουν πολλά χλμ
•   Να έχουν καλή αίσθηση στο φρενάρισμα
•   Να μη χρειάζονται στρώσιμο
•   Να μην συμπιέζονται στα δυνατά φρεναρίσματα
•   Να επιστρέφουν γρήγορα ελευθερώνοντας τους δίσκους

Ας δούμε τώρα τι σενάρια παίζονται πίσω από τους τροχούς όταν φρενάρουμε και να εξετάσουμε πια χαρακτηριστικά είναι περισσότερο επιθυμητά ή κρίσιμα, πάντα ανάλογα με τη χρήση που κάνουμε και το οδηγικό στυλ που έχουμε.
Το κέρδος μας θα είναι ότι θα κάνουμε τη σωστή επιλογή αφού θα ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Το αυτοκίνητο το οδηγεί και άλλος εκτός από εμένα

Πρέπει να δεχτείτε ότι το αγαπημένο σας παιγνίδι χρησιμοποιείται από εσάς ή από άλλους σαν ταξί ή σαν καροτσάκι του σούπερμαρκετ, έτσι για να γλιτώσετε τον πονοκέφαλο βάλτε ένα μεσαίο τακάκι που να καλύπτει τις περισσότερες περιπτώσεις, οπότε αν δεν μπορείτε να βρείτε ένα αθόρυβο sintered τακάκι, ( που δεν θα βρείτε ) ένα οργανικό ή κεραμικό τακάκι είναι η μοναδική σωστή επιλογή. Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν είναι απαραίτητο η επιλογή σας να περιλαμβάνει ορισμένα από τις παραπάνω λίστες.

1.   Να πιάνει όταν είναι κρύο. Το πρωί πηγαίνοντας για δουλειά φτάνεται στο πρώτο φανάρι που θα βρείτε μπροστά σας και θέλετε το αμάξι σας να σταματήσει αμέσως. Το να κρεμαστείς στο πεντάλ του φρένου προσευχόμενος να σταματήσει το ρημάδι δεν είναι και ο καλύτερος τρόπος να ξεκινάς τη μέρα σου, όπως δεν είναι διασκεδαστικό σε αυτόν που σταμάτησε μπροστά σας ή σε αυτόν που ακολουθεί από πίσω.
2.   Να αποδίδει σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Εξαιρώντας την περίπτωση να ζείτε στην Κρήτη, την Βόρεια Αφρική ή στη Νότια Καλιφόρνια, είναι πολύ κρίσιμο να μπορούν τα τακάκια σας να ανταποκρίνονται στη δουλειά τους στη βροχή, το χιόνι και τις λάσπες.
3.   Να είναι χαμηλού θορύβου. Αν σε κάθε φρενάρισμα πονάνε τα αυτιά σας ή τα αυτιά αυτών που μοιράζονται μαζί σας το αυτοκίνητο, αν σε κάθε φρενάρισμα η γυναίκα σας ρωτάει τι συμβαίνει με τα φρένα, και ενώ τις έχετε εξηγήσει 43 φορές πηγαίνοντας εκδρομή στη μαμά της τι φταίει και αυτή ακόμα δεν καταλαβαίνει, πετάξτε τα στα σκουπίδια και ψάξτε για άλλα αθόρυβα, που δε θα κουρελιάζουν τα νεύρα όλων σας και αλλάξτε τρόπο οδήγησης, είναι απλό το θέμα, μια λοβοτομή σας χρειάζεται για να ξεχάσετε τον Σουμάχερ που κρύβετε μέσα σας.

Τελικά δεν μπορείτε να αρνηθείτε ότι η μεγάλη διάρκεια ζωής των τακακιών και η καλή τους αίσθηση στο φρενάρισμα είναι η καλύτερη επιλογή στον οικονομικό τρόπο οδήγησης για μέσα στην πόλη. Ακολουθώντας τους τρεις παραπάνω κανόνες επιτυγχάνεται την ηρεμία όλων των εμπλεκομένων στην οδήγηση παραμένοντας σχετικά ασφαλείς.

Τα τακάκια που πληρούν όλα τα παραπάνω είναι σχεδόν ίδια με αυτά της 1ης τοποθέτησης, άλλωστε με τον ίδιο τρόπο αποφασίζουν και οι κατασκευαστές όταν επιλέγουν το είδος της πάστας για τα τακάκια που τοποθετούν. Για αυτούς είναι πολύ εύκολο να αγνοήσουν τα παράπονα για θορύβους και κραδασμούς φτιάχνοντας τα φρένα αλεξίσφαιρα ακόμα και για το χειρότερο τρόπο οδήγησης, όμως έτσι θα απευθύνονταν στο 5% ίσως και λιγότερο, των καθημερινών οδηγών. Άλλωστε η αγορά των aftermarket τακακιών υπάρχει για να καλύψει όλες τις περιστασιακές απαιτήσεις που περιγράφηκαν πιο πάνω.

Αν όμως θέλετε το αυτοκίνητο που μοιράζεστε με άλλους να το οδηγείται στα όρια του σε πίστες, φαράγγια και βουνά, προμηθευτείτε γρύλο, εργαλεία, τρίποδα και τακάκια με διαφορετικές πάστες και αμοληθείτε στους δρόμους αλλάζοντας τα τακάκια ανάλογα με τις συνθήκες που βρίσκεται στη βόλτα σας. Τώρα ξέρετε το φάκελο λειτουργίας κάθε τακακιού και πως να το επιλέξετε.

Αν πάλι θέλετε να ξεμπαζώσετε τους δρόμους με τα οργανικά / κεραμικά τακάκια της πόλης, να είστε προετοιμασμένοι και να περιμένετε ότι θα πάθετε fade, θα χάσετε τα φρένα σας, θα επιταχύνεται κατά πολύ τη φθορά τους και θα καταστρέψετε τους δίσκους σας, αν δεν σας βρουν σε κανένα χαντάκι ή κάτω από κάποιο φορτηγό.

Αν τίποτα από αυτά δεν τα βρίσκεται λογικά, υπάρχει και η λύση να πάρετε ένα πολύ φτηνό μεταχειρισμένο για την καθημερινή εργασία κρατώντας το καλό αυτοκίνητο σαν ακριβό παιγνίδι, ή να οδηγείται συγκρατημένα καθημερινά το καλό σας αμάξι και αγοράστε ένα σκουπίδι με 4 τροχούς που με λίγα λεφτά θα το έχετε για να βγάζεται τη λύσσα σας τα σαββατοκύριακα, όπως και να το δείτε από οικονομικής πλευράς, το κόστος είναι πάνω – κάτω το ίδιο με ένα καλό σετ ζάντες, λάστιχα και μεγάλα φρένα.

Καθημερινή επιθετική οδήγηση στην πόλη

Πολλοί οδηγοί εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία, ας μη κρυβόμαστε άλλο πίσω από το δάχτυλο μας. Ο εγωισμός μας χτυπάει κόκκινα ειδικά όταν κάποιος μας προκαλεί στο φανάρι και σε κάθε ευκαιρία του δείχνουμε ότι εμείς είμαστε και κανείς άλλος δεν υπάρχει στο δρόμο σαν εμάς και το αμάξι μας, ψέματα λέω ? Όλοι θέλουμε να γίνουμε αστέρια και δημοφιλείς οδηγοί αγώνων, αλλά συνήθως κολλάμε στο οικονομικό, άσε που νομίζουμε ότι είμαστε ττ πρώτο τιμόνι στον δρόμο ενώ στην ουσία είμαστε κουλομαρίες, απόδειξη αυτού είναι όλα αυτά που βλέπουμε καθημερινά στους δρόμους μας, οπότε οι δρόμοι μας προσφέρονται για…προπόνηση μέχρι να έρθει η ώρα στην πίστα που θα τους δείξουμε εμείς !

Αφού λοιπόν οδηγούμε επιθετικά ( τέρμα με το ψυχογράφημα ) θα πρέπει να βγάλουμε από τις επιλογές μας τα οργανικά / κεραμικά τακάκια που δεν αντέχουν στις υψηλές θερμοκρασίες, και να προτιμήσουμε τα ημι-μεταλλικά ή τα sintered, αυτή είναι η πιο έξυπνη επιλογή. Τι θέλουμε από το τακάκι όμως ?

1.   Να πιάνει όταν είναι κρύο. Ακόμα και αν οδηγείται με ενθουσιασμό στις καθημερινές σας διαδρομές, η ασφάλεια η δική σας αλλά και των άλλων πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. Έτσι είναι κρίσιμο τα τακάκια σας να πιάνουν καλά ακόμα και όταν είναι τελείως κρύα.
2.   Να αποδίδει σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Αν ζείτε σε περιοχή όπου ο ήλιος δεν σταματάει να φωτίζει και δεν υπάρχουν σύννεφα για να κρυφτεί σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, τότε η καλύτερη επιλογή είναι τα τακάκια sintered.
3.   Να έχουν αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες. Ακόμα και αν δεν σφυροκοπάτε το πεντάλ του φρένου σε φαράγγια, λαγκάδια και βουνά, ακόμα και τότε, μπορεί τα φρένα σας να πάθουν fade, ( το πεντάλ γίνεται κούτσουρο χωρίς να πιάνουν τα φρένα ) η μόνη λογική επιλογή είναι ένα τακάκι που θα έχει μεγάλη αντοχή όταν ζεσταίνετε τα φρένα σας για τα καλά.
4.   Να μην αποθέτουν υλικό στους δίσκους, να μην ξεκολλάνε κομμάτια και να μην τραντάζουν. Τα τακάκια διαλύονται και οι δίσκοι στραβώνουν αν οδηγείτε σκληρά έστω και περιστασιακά έχοντας κάποιο μεσαίο θερμοκρασιακά τακάκι. Όταν λέτε στον εαυτό σας θα οδηγήσω γρήγορα αλλά για λίγο, δεν έχει σημασία αν το κάνετε μια μόνο φορά ή είκοσι φορές, η οργανική ή η κεραμική σύνθεση του τακακιού θα ξεπεράσει τα θερμοκρασιακά της όρια και θα μυρίσει έντονα και ίσως μαζί με τα τακάκια καταστρέψετε και τους δίσκους σας. Ναι ! μπορούν να καταστραφούν αμφότερα ακόμα και τη μια μοναδική φορά που θα υπερβούν τα όρια τους, μη γίνεται εσείς αυτός που θα βάλει μυαλό μετά την καταστροφή ενός πιθανού ελαφρού ή σοβαρού ατυχήματος. Αν την πάθετε για πρώτη φορά, σταματήστε εκεί, στην πρώτη φορά. Αν σχεδιάζεται όμως να ζεσταίνετε τα φρένα σας για τα καλά, αλλάξτε άμεσα πάστα πηγαίνοντας σε ένα τακάκι που να αντέχει τις υψηλές θερμοκρασίες που του επιβάλλετε.

Τώρα πρέπει να αποφασίσετε αν αξίζει ο περισσότερος θόρυβος, η περισσότερη σκόνη τακακιών στις ωραίες ακριβές σας ζάντες και πιθανώς δεχθείτε ένα έλλειμμα αρχικού αρπάγματος όταν το τακάκι είναι κρύο βάζοντας ημι-μεταλλικά τακάκια. Αν στρέφεστε προς αυτά, πριν τα αγοράσετε πρέπει να εξετάσετε πόσο πιάνουν όταν είναι κρύα, ή αν βρείτε ένα χαμηλού θορύβου sintered τακάκι να το αγοράσετε χωρίς δεύτερη σκέψη, ειδικά αν σας ανησυχεί η απόθεση του υλικού των τακακιών στους δίσκους που καταλήγουν στις ζάντες.

Αν όμως είστε κολλημένοι με την άνεση που προσφέρουν τα οργανικά τακάκια πρέπει να μην ξεχνάτε ποτέ το θέμα της θερμοκρασίας στα φρένα σας για να μη βρεθείτε προ δυσάρεστων εκπλήξεων, και πριν αποκτήσετε την κακή εμπειρία του fade των τακακιών και της καταστροφής αυτών και των δίσκων, η πάστα είναι που κάνει η διαφορά μεταξύ της ενθουσιώδους οδήγησης και την οδήγησης πόλης. Αν πάλι όμως μπορείτε να καταλάβετε τα σημάδια του επερχόμενου fade, αγνοείστε την παραπάνω παράγραφο, γιατί μεγάλα παιδιά είσαστε και με εμπειρία, έτσι δεν είναι ?

Να έχετε στο μυαλό σας ότι υπάρχουν περισσότερες από μια λύσεις για το ίδιο πρόβλημα, πχ στο ανωτέρω σενάριο αν οι δίσκοι δεχτούν μεγαλύτερη ροή αέρα ή ψύχονται καλύτερα τα τακάκια, ή ψύχονται καλύτερα δίσκοι και τακάκια από αεραγωγούς που κατευθύνουν εκεί τον αέρα, τότε μπορείτε να έχετε ένα τακάκι μεσαίας θερμοκρασιακής αντοχής διατηρώντας την άνεση που σας προσφέρει ένα μαλακό τακάκι, το ζητούμενο είναι να διατηρείται συνολικά χαμηλότερη θερμοκρασία στο σύστημα των φρένων.

Μαχητές του σαββατοκύριακου εντός πίστας, ή δημόσιου δρόμου.

Οι περισσότεροι ξεκινάμε από τη καθημερινή γρήγορη οδήγηση για να καταλήξουμε σε μια μεγαλύτερη αγωνιστική κατά κάποιο τρόπο εμπλοκή με κάποιο αγωνιστικό πρόγραμμα του σαββατοκύριακου, όπως πχ ένα Track-day σε πίστα, ή κάποιο ασφάλτινο sprint κλπ. Αν αποφασίσετε να ασχοληθείτε με αυτό το είδος των ερασιτεχνικών αγώνων πρέπει να γνωρίζετε ότι απαιτούνται συνεχείς αλλαγές των αναλώσιμων υλικών τριβής, όπως τακάκια, υγρά φρένων και λάστιχα, και επειδή η φύλαξη και η μεταφορά ενός αυτοκινήτου προορισμένου μόνο για σκληρή χρήση τα σαββατοκύριακα είναι πολυέξοδη και οι περισσότεροι δεν την αντέχουμε, οι δημόσιοι δρόμοι μας προσφέρονται – απλόχερα – για να δείξουμε την… κλάση μας.

Είναι όμως αυτό σωστό ? Εξασφαλίζουμε έτσι την δικά μας ασφάλεια αλλά και των άλλων που βρίσκονται μαζί μας στους δρόμους ? Κατηγορηματικά ΟΧΙ, αλλά να που συμβαίνει συνέχεια. Όσοι έχουν έστω και ελάχιστη αγωνιστική εμπειρία δεν καταφεύγουν στους δημόσιους δρόμους γιατί ξέρουν ότι ποτέ δεν θα νιώσουν την ασφάλεια που τους προσφέρει η πίστα ή ένας κλειστός δρόμος μιας ειδικής διαδρομής, έτσι δεν παίρνουν το ρίσκο να σκοτωθούν ή να σκοτώσουν.
Η πολύ γρήγορη οδήγηση σε δημόσιους ανοιχτούς δρόμους δεν ωφελεί σε τίποτα και κανέναν, μην το ξεχνάμε αυτό.

Από την άλλη μεριά υπάρχουν ( τυχεροί ) οδηγοί που ζουν σε περιοχές όπου προσφέρονται για γρήγορη οδήγηση αφού παρουσιάζουν ελάχιστη έως καθόλου κίνηση για κάποιες χρονικές περιόδους, έχουν καλό οδόστρωμα και ενδιαφέρουσες διαδρομές, αυτούς πρέπει να τους καταδικάσουμε ? Όχι, πρέπει όμως να γνωρίζουν τα ρίσκα που παίρνουν αλλά και να τους βοηθήσουμε να επιλέξουν το σωστό τακάκι, γιατί είπαμε ότι τα φρένα είναι το πρώτο σύστημα στο αυτοκίνητο που καταρρέει όταν υπερβούμε τα όρια του, και είναι αυτό που μας δημιουργεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο όταν συμβεί.
Aς δούμε στα γρήγορα τις απαιτήσεις από τα φρένα σε μερικές δημοφιλείς αγωνιστικές δραστηριότητες του σαββατοκύριακου.

Dragster

Εκτός και αν το αυτοκίνητό σας διαθέτει αλεξίπτωτο για την ελάττωση της ταχύτητας του στο τέλος της διαδρομής, οποιοδήποτε άλλο τακάκι που αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες, είναι κατάλληλο για τις υψηλές ταχύτητες που αναπτύσσονται μέχρι του τέλους της διαδρομής. Η πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι το καλό φρενάρισμα με κρύο το τακάκι αφού σε αυτό το είδος των αγώνων δεν έχει προηγηθεί η χρήση των φρένων ώστε για να ζεσταθούν τα τακάκια. Αυτό σημαίνει ότι ένα ημιμεταλλικό τακάκι με μικρό ποσοστό μεταλλικών ρινισμάτων ή ένα sintered είναι η καλύτερη επιλογή, φτάνοντας στη γραμμή φρεναρίσματος με + 200 km πρέπει το τακάκι να πιάσει αμέσως, τα κεραμικά δεν είναι κατάλληλα, αν όμως βρεθεί ένα ημι-μεταλλικό με άμεσο κρύο άρπαγμα είναι ιδανικό αφού αντέχει καλά μέχρι τελικής ακινητοποίησης, κάτι που το οργανικό δεν θα τα καταφέρει τόσο καλά, ειδικά αν δεν υπάρχει αρκετός έξτρα διάδρομος στο τέλος της διαδρομής.

Autocross

Αυτού του είδους οι αγώνες είναι μια μοναδική πρόκληση για τα φρένα ανάλογα με τη διαμόρφωση της διαδρομής, η θερμοκρασία των φρένων δεν είναι μεγαλύτερη από αυτή που έχουν και στην κυκλοφορία της πόλης, σταμάτα- ξεκίνα. Πολλές φορές δεν αλλάζει η ταχύτητα στο σαζμάν από 2α σε 3η, αυτό σημαίνει ότι οι ταχύτητες είναι γύρω από τα 100 χλμ ή και λιγότερο.

Επιπρόσθετα η φυσική ροή του αγώνα εξαρτώμενη από τη σχεδίαση της πίστας αναγκάζει ανάλογα με τη ζώνη ταχύτητας σε κάθε κομμάτι της διαδρομής σε βίαιη επιβράδυνση το αυτοκίνητο, έτσι συνεχώς ο οδηγός αναγκάζεται να χρησιμοποιεί την τεχνική trail breaking πλησιάζοντας το apex κάθε στροφής ώστε να βρεθεί στην ευθεία γρηγορότερα και να αφήσει τα φρένα, αυτό σημαίνει ότι τα τακάκια πρέπει να προσφέρουν στον οδηγό καλή αίσθηση του φρένου ώστε να έχει την απαιτούμενη ακρίβεια στο φρενάρισμα οπότε τα κατάλληλα τακάκια πρέπει:

1.   Να πιάνουν όταν είναι κρύα. Όπως τα λάστιχα πρέπει να έχουν άμεση ανταπόκριση στις εντολές του οδηγού, έτσι και τα τακάκια καθώς το αυτοκίνητο πλησιάζει στην 1η στροφή της διαδρομής, αν τα τακάκια δεν λειτουργούν όταν είναι κρύα θα παλέψει πολύ ο οδηγός να διατηρήσει τη θέση του μέχρι την 6η στροφή για να έχουν ζεσταθεί και να λειτουργούν σωστά, αυτό δεν το θέλει κανείς οδηγός σε αυτούς τους αγώνες.
2.   Προβλέψιμη απόκριση φρεναρίσματος. Ιδανικά, τα φρένα πρέπει να έχουν από την 1η μέχρι την 6η στροφή την ίδια απόκριση επιτρέποντας την ομαλή είσοδο στη στροφή φρενάροντας.
3.   Να αποδίδουν σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Συνήθως αυτοί οι αγώνες αρχίζουν στην Ευρώπη τον Μάρτη, και σε πολλές χώρες ήδη υπάρχει ελαφρύ χιόνι ή βροχή κατά τους πρώτους αγώνες της περιόδου. Έχοντας τακάκια κατάλληλα για τις συνθήκες αυτές, ο οδηγός έχει το χρόνο να ασχοληθεί με τις υπόλοιπες ρυθμίσεις του αυτοκινήτου.
4.   Να μη χρειάζονται στρώσιμο. Βασικά τα τακάκια και οι δίσκοι θέλουν στρώσιμο, οδηγώντας στην πόλη υπάρχει χρόνος για αυτή την διαδικασία, στους αγώνες δεν υπάρχει χρόνος, και τα τακάκια που στρώνουν με μερικά μόνο πατήματα εξοικονομούν πολύτιμο χρόνο δίνοντας στον οδηγό ένα ακόμα πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών του.

Λόγω της φύσης του είδους των αγώνων Autocross ποτέ δεν αντιμετωπίζονται προβλήματα θερμοκρασίας, έτσι το fade και η αποκόλληση υλικού από τα τακάκια δεν αποτελούν προβλήματα, όπως επίσης η φθορά και ο θόρυβος. Οι χαρακτοί και οι τρυπητοί δίσκοι ( αφού δεν υπάρχουν θερμοκρασίες που να τους καθιστούν απαραίτητους ) θα δώσουν ένα πλεονέκτημα στην αίσθηση του πεντάλ κατά το ζύγισμα στο φρενάρισμα ( trail breaking ) Πολύ καλή απόκριση στα φρένα και στην αίσθηση του φρεναρίσματος προσφέρουν και τα σωληνάκια υψηλής πίεσης με το αδιάσταλτο του χαρακτήρα τους.

** Gymkhana ( Δεξιοτεχνία )**

Όπως και στους αγώνες Autocross, έτσι και στους αγώνες δεξιοτεχνίας τα αυτοκίνητα αναπτύσσουν ακόμα χαμηλότερες ταχύτητες και δεν μετράει η αντοχή των φρένων σε υψηλές θερμοκρασίες. Στις δεξιοτεχνίες μετράει η ακρίβεια στην οδήγηση και ο έλεγχος του αυτοκινήτου, έτσι και εδώ χρειαζόμαστε ένα τακάκι με καλό πιάσιμο όταν είναι κρύο, και με καλή αίσθηση του φρεναρίσματος, δηλαδή ένα ημι-μεταλλικό τακάκι που να είναι λειτουργικό όταν είναι ακόμα κρύο, ή αν βρείτε ένα sintered είναι η ιδανική επιλογή.

Drift

Πριν λίγα χρόνια οι κατασκευαστές κιτ μεγάλων φρένων εστίαζαν τις διαφημίσεις τους στους αγώνες Drift. Για να το ξεκαθαρίσουμε το λίγο θέμα. Η τοποθέτηση δίσκων 400mm και 12πίστονων δαγκανών είχαν την εντύπωση ότι θα τους βελτιώσει τις επιδόσεις στο Drift, κίνηση που είναι τελείως βλακώδης. Τους μεγάλους δίσκους του βάζουμε εκεί που πρώτο μέλημα μας είναι να χαμηλώσουμε τις θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στα αλλεπάλληλα φρεναρίσματα.

Προσθέτω δε, ότι τα μεγάλα φρένα σε ένα αυτοκίνητο ειδικά στημένο για Drift, του μειώνει την ικανότητα να ανταποκρίνεται άμεσα στην τεχνική του εκκρεμούς επάνω στο οποίο βασίζεται ο οδηγός για να είναι ανταγωνιστικός.
Μπορεί το αυτοκίνητο να φαίνεται πολύ πιο ωραίο με τα μεγάλα φρένα, αλλά στον αγώνα το καταδικάζει το περίσσιο νεκρό βάρος από την αύξηση της αδράνειας στον εμπρός άξονα, συν το ότι έχουν ξοδευτεί χρήματα για κάτι που αντί να βελτιώσει το αυτοκίνητο, το χαντακώνει. Ο μεγαλύτερος ίσως Drifter της Ιαπωνίας ο Tsuchiya-san χαμογελάει και κουνάει το δάχτυλο όταν βλέπει αυτές τις καγκουριές, βλέπετε αυτός ξέρει, κάνετε μια επίσκεψη στο youtube, είναι αρκετή για να τον θαυμάσετε όσοι δεν τον γνωρίζετε.

Οι περισσότερες τεχνικές οδήγησης στο Drift δεν έχουν να κάνουν με το πεντάλ του φρένου, το οποίο έχει υποστηρικτικό ρόλο. Ο έλεγχος του αυτοκινήτου κατά τη μεταφορά του βάρους είναι κρίσιμος για μια αποδοτική πλαγιολίσθηση, δηλαδή ο έλεγχος έχει προτεραιότητα σε σχέση με τη θερμοκρασία στα φρένα.

1.   Να πιάνουν όταν είναι κρύα. Όπως στο Autocross και στην Gymkhana, έτσι και στο Drift δεν χρειάζονται αλλαγές στα φρένα για να έχετε τον καλύτερο γύρο και δεν πρέπει να χρειάζεται να περιμένετε όλη τη μέρα για να ζεστάνετε τα τακάκια σας, στο Drift όλο το μυστικό είναι η γρήγορη και απαλή μεταφορά του βάρους του αυτοκινήτου κατά την αλλαγή κατεύθυνσης, το μόνο που χρειάζεστε από τα φρένα είναι το καλό άρπαγμα όταν είναι κρύα.
2.   Προβλέψιμη απόκριση φρεναρίσματος. Όπως στους ασφάλτινους αγώνες, και στο Drift, η επαναληψιμότητα είναι κρίσιμη. Σε κάθε είσοδο όταν το αυτοκίνητο αρχίζει να πλαγιολισθαίνει απαιτείται από το οδηγό να το κάνει κάθε φορά με τον ίδιο τρόπο, έτσι, τα φρένα σε πάτημα τους στην είσοδο πρέπει να έχουν την ίδια απόκριση και να βοηθάνε τον οδηγό στην προσπάθειά του στη ρύθμιση της ισορροπίας του αυτοκινήτου.
3.   Να μη χρειάζονται στρώσιμο. Προφανώς το στρώσιμο των τακακιών με τους δίσκους βοηθάνε πολύ στον έλεγχο του φρεναρίσματος, οδηγώντας στην πόλη με κρύα τακάκια βοηθάει πολύ στο να πατήσουν ομοιόμορφα και να στρωθούν και από πλευράς θερμοκρασίας. Στο Drift όπως και στους άλλους αγώνες δεν υπάρχει χρόνος για κάτι τέτοιο, τα τακάκια και οι δίσκοι δε πρέπει να χρειάζονται πολύπλοκες διαδικασίες στρωσίματος, αλλά να μπορούν να λειτουργούν 100% αμέσως.

Αν ασχολείστε με το σπορ του Drift, σαφώς και πρέπει να δώσετε στα φρένα σας μεγαλύτερη προσοχή από όση δίνατε στους αγώνες Autocross αφού αυτά ταλαιπωρούνται περισσότερο, όμως δεν χρειάζεται να έχετε τακάκια που να έχουν τη μεγαλύτερη αντοχή στη θερμοκρασία από όλα τα τακάκια της αγοράς. Ούτε να έχετε εμπιστοσύνη στα οργανικά τακάκια που μόλις ανέβουν οι θερμοκρασίες θα πάθουν fade.

Επίσης τα οργανικά και κεραμικά τακάκια χρειάζονται στρώσιμο και δεν μπορούν να προσφέρουν στον οδηγό την απαραίτητη αίσθηση που απαιτεί ο έλεγχος του αυτοκινήτου στους αγωνιστικούς ρυθμούς, αφού στην πίεση τα υλικά τους δεν έχουν αντοχή στη συμπιεστικότητα, αντοχή που ελαττώνεται και με το ζέσταμα τους. Εδώ η καλύτερη επιλογή είναι τα ημι-μεταλλικά ή τα sintered τακάκια που πιάνουν καλά όταν είναι κρύα, όλα αυτά στο drift ισχύουν κυρίως για τον πίσω άξονα

Όπως έχει αναφερθεί πιο πάνω, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε χαρακτούς, τρυπητούς ή και σε συνδυασμό χαρακιές / τρύπες για να αυξήσετε την αίσθηση στο φρενάρισμα, πολλοί οδηγοί τους προτιμούν μόνο για αυτό το λόγο. Επίσης στην αίσθηση του φρεναρίσματος βοηθούν πολύ και τα ατσάλινα σωληνάκια υψηλής πίεσης γιατί δεν φουσκώνουν από την πίεση και τη θερμοκρασία.

ΗPDE ( High Performance Drivers Education ) ή αλλιώς
Σεμινάρια Αγωνιστικής Οδήγησης. Καλά, δεν μιλάμε για τη χώρα μας έτσι ?

Αν δεν θέλετε να ρισκάρετε τη ζωή σας σε κάθε γύρο, μη βάλετε ποτέ στο αυτοκίνητο τακάκια ίδια με τα τακάκια πόλης, δηλαδή Οργανικά / Κεραμικά. Στα σεμινάρια αυτά που είναι και η πρώτη επαφή των μαθητών με την αγωνιστική οδήγηση, οι υψηλές θερμοκρασίες στα φρένα είναι κάτι το σύνηθες, το fade καιροφυλακτεί, και η πρώτη προτεραιότητα εδώ είναι η θερμοκρασιακή αντοχή των φρένων.

Το μεγαλύτερο θέμα στα σεμινάρια αγωνιστικής οδήγησης είναι η μεγάλη διακύμανση των αναπτυσσομένων ταχυτήτων, και η ικανότητα των οδηγών που απαρτίζουν τα γκρουπ. Μετά από συζητήσεις επί συζητήσεων που κρατάνε χρόνια, δεν υπάρχει ένα κλειδί για την επιλογή των τακακιών, δεν υπάρχει ένας τυφλοσούρτης να τον ακολουθήσει κανείς, απλά, γιατί έχουμε πολλές μεταβλητές.

1.   Εμπειρία των οδηγών
2.   Διαδρομή της πίστας
3.   Είδος αυτοκινήτου / Βαθμός μετατροπών
4.   Επιλογή ελαστικών

Η προσεκτική ανάγνωση όλων των παραμέτρων σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αποτελέσει τον οδηγό για τη σωστή επιλογή των τακακιών που θα εξοπλίσουν το αυτοκίνητο του στη διάρκεια των μαθημάτων αγωνιστικής οδήγησης. Να μην παραγνωρίζουμε ότι οι μεταβλητές αυτές είναι σχετικές και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να απομονώσουμε τη μια παράμετρο από μια άλλη καθώς λίγο ή πολύ, υπεισέρχεται η μια στην άλλη.

Εμπειρία των οδηγών

Εάν δεν έχετε οδηγήσει ποτέ αλλού εκτός δημόσιων δρόμων, οι πρώτοι σας γύροι στην πίστα δεν πρόκειται να ταλαιπωρήσουν τα φρένα, σωστά ?
Όχι ακριβώς, γιατί αν οδηγείται κάποιο Biturbo τέρας με 400-500 άλογα όπως το οδηγείτε στις ευθείες της Εθνικής τηρώντας τα όρια ταχύτητας, και ακόμα έχει τα φρένα του εργοστασίου, τότε στην πίστα θα έχετε σοβαρό πρόβλημα φρένων.
Σαν νέος όμως σε συνθήκες πίστας, δεν είναι ανάγκη να προφυλάξετε τα φρένα από την καταστροφή.

Το λέω αυτό γιατί οι νέοι οδηγοί στην πίστα έχουν την τάση να φρενάρουν σιγανά στις στροφές αφού έχουν χαμηλή ταχύτητα εισόδου – εξόδου και χαμηλή τελική ταχύτητα καθώς μπαίνουν στη ζώνη φρεναρίσματος όπως και η κινητική ενέργεια που μετατρέπεται σε θερμότητα είναι κάτω από τα όρια συναγερμού.

Επίσης θέλω να πω ότι οι νέοι μαθητές της αγωνιστική οδήγησης τουλάχιστον στην αρχή, απλώνουν σε περισσότερο χρόνο το φρενάρισμα τους παραμένοντας αρκετή ώρα φρενάροντας, πολλές φορές παλινδρομώντας ανάμεσα σε πάτα – άσε μέχρι να φτάσουν στη στροφή ταλαιπωρώντας θερμικά τα φρένα, όμως το να βρίσκεται στην πίστα ένας αρχάριος οδηγός μόνος του έχοντας στο αυτοκίνητο τα εργοστασιακά τακάκια κάποιες φορές υπό συνθήκες ίσως είναι και επικίνδυνο, οι λόγοι είναι πλέον προφανείς.

Διαδρομή της πίστας

Μεγάλες ευθείες ακολουθούμενες από σφιχτές στροφές σημαίνει μεγάλη ανάγκη για επιβράδυνση και τη δημιουργία υψηλής θερμοκρασίας στα φρένα. Η απόσταση επίσης μεταξύ φρεναρισμάτων ευνοεί την παραμονή της θερμοκρασίας στα φρένα αν οι ευθείες είναι μεσαίου μήκους και οι στροφές σφιχτές δεν υπάρχει χρόνος για την ψύξη των φρένων μεταξύ των φρεναρισμάτων. ( Σας θυμίζει τα Μέγαρα μήπως ? ) Αυτό σημαίνει ότι η θερμοκρασία θα είναι συνεχώς αυξανόμενη. Οι πίστες με ροή στη διαδρομή και με ομαλές καμπές δεν ταλαιπωρούν τα φρένα όσο οι πίστες με σφιχτές επαναλαμβανόμενες στροφές.

Μελετήστε προσεκτικά το είδος των διαδρομών της πίστας που θα οδηγήσετε για να προσδιορίσετε τις απαιτήσεις από τα τακάκια σας.

Είδος αυτοκινήτου / Βαθμός μετατροπών

Η σχέση ιπποδύναμης / βάρους, το σύστημα μετάδοσης ( στους 2 ή 4 τροχούς ) και οι αλλαγές στο σύστημα φρένων μαζί με τακάκια για βαριά χρήση πίστας, σημαίνει συνδυαζόμενα μεγαλύτερη μάζα σε κίνηση, ταχύτερη κίνηση του αυτοκινήτου σε ευθείες και στροφές, και κατά συνέπεια μεγαλύτερη ένταση στο σύστημα φρένων στην περιοχή φρεναρίσματος, πχ το Audi Allroad χρειάζεται μεγαλύτερους δίσκους που λειτουργούν σαν ψήκτρες, ( έχουν μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα οι δίσκοι αφού λόγω μεγέθους το υλικό τους είναι πολύ περισσότερο ) από ότι το Mazda Miata.

Αν μειώσετε το βάρος του αυτοκίνητου κατά 100 kg αφαιρώντας τα πίσω καθίσματα, τη ρεζέρβα, το γρύλο και άλλα που δεν χρειάζονται στην πίστα, τα τακάκια θα έχουν να αντιμετωπίσουν μικρότερο θερμικό φορτίο και θα κινείστε μέσα στις στροφές με υψηλότερη ταχύτητα όχι αναγκαστικά σε τελική αλλά μεταξύ δύο στροφών Για δεδομένη ιπποδύναμη το ελαφρύτερο αυτοκίνητο επιταχύνει ευκολότερα και στο τέλος μια ευθείας έχει μεγαλύτερη ταχύτητα από πρίν, επιβραδύνει δε ευκολότερα και στρίβει γρηγορότερα.

Τα αυτοκίνητα με τον κινητήρα εμπρός επιβαρύνουν τα εμπρός τους φρένα πολύ περισσότερο από ότι τα αυτοκίνητα με τον κινητήρα πίσω. Μια Porsche 911 ή ένα Honda NSX χρησιμοποιούν σχετικά περισσότερο τα πίσω φρένα από ένα Viper όπου στον εμπρός άξονα κάθεται ο V10 κινητήρας του.

Αν το αυτοκίνητο σας έχει μεγάλους δίσκους με σταθερά βιδωμένες τις δαγκάνες
( πολυπίστονες ) και όχι τις μονοπίστονες εργοστασιακές που στηρίζονται σε ολισθαίνουσες, και έχει σχετικά μικρό συνολικό βάρος ( πχ Honda Integra Type R ) τα τακάκια έχουν να αντιμετωπίσουν χαμηλότερο φορτίο συγκριτικά από ένα βαρύ δυνατό αυτοκίνητο εξοπλισμένο με μικρότερους δίσκους, ( πχ το βασικό μοντέλο της Nissan 350 Z )

Η ιπποδύναμη του αυτοκινήτου, η μάζα του, η κατανομή του βάρους του και το συνολικό πακέτο του συστήματος των φρένων, είναι οι παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη για την επιλογή των τακακιών.

** Επιλογή ελαστικών**

Η επιλογή των ελαστικών είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας λειτουργίας των τακακιών στην πίστα. Όσο πιο μαλακό το ελαστικό, ( semi-slick ) τόσο περισσότερο φρένο χρειάζεστε, και τόσο περισσότερη θερμοκρασία παράγεται κατά το φρενάρισμα.

Nα θυμάστε…. Περισσότερη πρόσφυση = Περισσότερη θερμότητα στα φρένα.

Αν τρέχετε με ελαστικά δρόμου, ή αν βρέχει, δεν υπάρχει η δυνατότητα να παράγουν τα ελαστικά αρκετή πρόσφυση και δεν θα υποβάλετε τα φρένα σε βαριά χρήση, ίσως με τέτοιες συνθήκες να μη χρειαστεί καν να αλλάξετε τα τακάκια με άλλα πιο κατάλληλα για χρήση πίστας.

Τελικά μετά από όλα αυτά ποιος θα κάνει την επιλογή των τακακιών που χρειάζεται ένα αυτοκίνητο και ένας οδηγός που θα συμμετέχει σε σεμινάριο αγωνιστικής οδήγησης ? Το κρίσιμο σημείο είναι, ότι σε κάθε βελτίωση που κάνετε στο αυτοκίνητο, αλλάζουν και οι απαιτήσεις από τα φρένα και πρέπει να πάρετε τα κατάλληλα μέτρα. Ακριβώς επειδή χρησιμοποιούσατε πριν συγκεκριμένα τακάκια δεν σημαίνει ότι θα εξακολουθήσετε να τα χρησιμοποιείτε και μετά την τοποθέτηση Turbo στον κινητήρα σας και λάστιχα Hossier ( ελαστικά ειδικά για Dragster )

Μετά από σεμινάρια, μετά από πολλούς αγώνες ή Track-days θα αντιμετωπίζεται την επιλογή των τακακιών εντελώς διαφορετικά από ότι στον 1ο σας αγώνα. Θα κινείστε στις διαδρομές με μεγαλύτερες ταχύτητες, θα στρίβεται με μεγαλύτερη ταχύτητα και με διαφορετικές γωνίες, και το αυτοκίνητο σας θα έχει περισσότερη πρόσφυση, ίσως να έχει και περισσότερη δύναμη μετά από κάποιο tuning.
Θα πρέπει να αξιολογείται συνεχώς τη συνολική απόδοση των φρένων σας και να μη φοβάστε να δοκιμάζετε νέα, διαφορετικής σύνθεσης τακάκια που κρίνετε ότι θα καλύπτουν τις ανάγκες σας κάθε φορά.

Αν θέλετε να είστε ασφαλής και χωρίς να ρισκάρετε διάφορες ζημιές στο σύστημα των φρένων σας, ποτέ μην μπείτε σε πίστα ή άλλο είδος αγώνων με τα εργοστασιακά τακάκια, βλάπτουν σοβαρά την υγεία και την τσέπη σας. Μπορεί να σας φαίνεται πιο βολικό να τρέχετε με τα stock τακάκια, αλλά θα σας κοστίσει σε χρόνο επίδοσης και σε βάθος χρόνου σε χρήμα. Δεν υπάρχει χειρότερο σε ένα Τrack-day από τον πεταμένο χρόνο.

Όταν καθόσαστε στα πίτ κοιτώντας τις στήλες του καπνού των φρένων από το καμάρι σας να ανεβαίνουν στον ουρανό και ακούγοντας το τρίξιμο από την ψύξη των δίσκων που καταστρέφονται θα ευχόσαστε να είχατε αποφασίσει την προηγουμένη ημέρα να διαθέσετε μια ώρα για να αλλάξετε τακάκια με πιο κατάλληλα αλλάζοντας παράλληλα και τα υγρά των φρένων. Αν έχετε προετοιμάσει σωστά το αυτοκίνητο σας, θα είναι πολύ ευκολότερο να αντιμετωπίσετε την πίεση στη διάρκεια της εκδήλωσης, είτε αυτό είναι σεμινάριο οδήγησης, Track-day, αγώνας κλπ.

Λοιπόν, πιο χαρακτηριστικό των τακακιών θεωρείται κρισιμότερο για το σεμινάριο αγωνιστικής οδήγησης ?

• Υψηλή θερμοκρασία λειτουργίας. Το να σύρεστε ρυμουλκούμενοι στην πίστα γιατί τα τακάκια σας έπαθαν fade χάνοντας κάθε επαφή με τους δίσκους, είναι το λιγότερο εκνευριστικό, είναι σπαστικό, αν υπάρχει και επαφή με τις μπαριέρες ή επίσκεψη στο παρακείμενο χωράφι τότε μιλάμε για καταστροφή του εγωισμού και της τσέπης. Επανεκτιμώντας την κατάσταση σας όντας βέβαιοι ότι είχατε κάνει τη σωστή επιλογή των τακακιών ως προς την αντοχή τους στις υψηλές θερμοκρασίες, θα πρέπει να αναθεωρήσετε τις αποφάσεις σας και να ασχοληθείτε με περισσότερο ζήλο την επόμενη φορά επιλέγοντας πιο κατάλληλα τακάκια.

• Να μην αποθέτουν υλικό στους δίσκους, να μην ξεκολλάνε κομμάτια και να μην τραντάζουν. Yπάρχουν τακάκια που ακόμα και στις μεσαίες θερμοκρασίες παρουσιάζουν αυτού του είδους τα προβλήματα, τα προβλήματα ενισχύονται και πάνε χέρι – χέρι με τις ακόμα υψηλότερες θερμοκρασίες. Κανείς δε θέλει ένα τακάκι που να αφήνει τα κομμάτια του επάνω στους δίσκους, κανείς δεν γουστάρει σε κάθε γύρω να έχει θορύβους, κραδασμούς, χοροπηδητά και τραντάγματα στο τιμόνι κάθε φορά που ακουμπάει το πεντάλ του φρένου, και δεν υπάρχει κανείς να θέλει να μπλοκάρουν τα φρένα του από τα κομμάτια των διαλυμένων τακακιών.

• Προβλέψιμη απόκριση φρεναρίσματος. Αν θέλετε να βελτιώσετε τις επιδόσεις σας και να ανέβετε στο επόμενο οδηγικό επίπεδο πρέπει να επιλέξετε ένα τακάκι που να σας δίνει την αίσθηση της ακρίβειας στο φρενάρισμα παρουσιάζοντας σταθερά προβλέψιμο φρενάρισμα για να ξέρετε σε κάθε χρήση του φρένου σας πόσο πρέπει πιέσετε τα φρένα σας και πόσο αυτά θα ανταποκριθούν στις εντολές σας χωρίς να παρουσιάζουν διακυμάνσεις στην απόδοση τους.

Να προσθέσω 2-3- ακόμα, όχι κρίσιμα, αλλά σημαντικά στα μαθήματα αγωνιστικής οδήγησης

1. Να πιάνουν όταν είναι κρύα. Διευρύνοντας το θέμα, θα πω ότι οι περισσότεροι οδηγοί προτιμούν τα τακάκια τους να πιάνουν όταν είναι ακόμα κρύα. Τα περισσότερα τακάκια που είναι κατάλληλα για τις υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν σε ένα Track-day, έχουν ικανοποιητικό πιάσιμο όταν είναι ακόμα κρύα, αυτό σημαίνει ότι έχουν υψηλό συντελεστή τριβής σε όλη την περιοχή της θερμοκρασιακής τους λειτουργίας αλλά επειδή είναι σκληρά θέλουν περισσότερη πίεση, έτσι συνήθως οι οδηγοί που συμμετέχουν στα μαθήματα προτιμούν με μεσαία πίεση στο πεντάλ για να έχουν συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αυτό τους οδηγεί σε επιλογές πιο μαλακών τακακιών που όμως όταν πιεστούν περισσότερο από την αντοχή τους καταρρέουν.

2. Μεγάλη διάρκεια ζωής σε τακάκια / δίσκους. Δεν περισσεύουν σε κανέναν 500€ για να καίει ένα σετ τακάκια και δίσκους κάθε 20΄ στην πίστα. Θα πρέπει να βρείτε ένα συνδυασμό μεταξύ αντοχής στη φθορά και αντοχή στη θερμοκρασία. Τα μεσαίας αντοχής τακάκια συμπεριφέρεται πιο ευγενικά στους δίσκους από τα σκληρά, τα οποία όμως τρώνε τους δίσκους αλλά δεν θα σας προδώσουν στις υψηλές θερμοκρασίες. Απαιτείται ψάξιμο για τον ιδανικό συνδυασμό που αξίζει τον κόπο.

Όταν το τακάκι είναι κρύο τo καλό άρπαγμα είναι το πρώτο ζητούμενο στα μαθήματα αγωνιστικής οδήγησης για αρχάριους, και ο αναγνωριστικός γύρος σε καθεστώς κίτρινης σημαίας είναι καλή ευκαιρία για να ζεστάνετε τα τακάκια σας.
Μπορεί η οδήγηση στο κρύο, στη βροχή και στο χιόνι να είναι διασκεδαστική, δεν είναι όμως οι κανονικές συνθήκες για μαθήματα αγωνιστικής οδήγησης, οπότε ακόμα και αν υπάρχουν μαθήματα, είναι καλύτερα να τα αποφύγετε σαν αρχάριοι περιμένοντας τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες.

Όταν προετοιμάζετε το αυτοκίνητο σας για τα μαθήματα, δεν πρέπει να ξεχάσετε να στρώσετε από πριν τα τακάκια σας, ακόμα και αν αυτά δεν χρειάζονται στρώσιμο, καλό είναι εσείς να επιμείνετε ακόμα και σε ελάχιστο στρώσιμο.
Άρα λοιπόν ένα ημι-μεταλλικό τακάκι ή ένα τακάκι sintered είναι η μοναδική λογική επιλογή όταν μετά τα μαθήματα, αρχίζετε να μπαίνετε στις πίστες συμμετέχοντας σε Track-days. Τα οργανικά και τα κεραμικά τακάκια πρέπει να τα ξεχάσετε αφού σε αυτές τις ταχύτητες μετατρέπονται σε σκόνη ή και λιώνουν ακόμα καταστρέφοντας τους δίσκους αναγκάζοντας σας σε χαμένο πολύτιμο χρόνο.

**Time Trial / Time Attack **

Aν με τον καιρό γίνεται ανταγωνιστικός, ή αν ήδη βρίσκεστε σε αυτό το στάδιο, να κυνηγάτε χρόνους με το χρονόμετρο, θέλετε να έχετε τον απόλυτο έλεγχο των κινήσεων σας, αλλά και του αυτοκινήτου σας. Εδώ πρώτη κρίσιμη μα και αναγκαία προτεραιότητα είναι τα φρένα σας, ήδη έχετε την πλήρη εικόνα όπως περιγράφετε πιο πάνω στα σεμινάρια της αγωνιστικής οδήγησης, οπότε μάλλον σε αυτό το στάδιο θα πρέπει να επανεκτιμήσετε το είδος του τακακιού, της σύνθεσης του δηλαδή, που ταιριάζει στο ρυθμό σας, στις επιδόσεις του αυτοκίνητο σας και στην πίστα που τρέχετε.

Μέχρι τώρα, κυρίως αναφέρθηκα στην ανάγκη των περισσότερων περιπτώσεων για ένα τακάκι που να πιάνει καλά όταν είναι ακόμα κρύο, τώρα θα πούμε για τη λειτουργία των τακακιών όταν είναι ζεστά. Το πώς συμπεριφέρονται τα τακάκια και το πόσο δυνατά πιάνουν όταν είναι ζεστά, είναι θέμα τελείως προσωπικό του κάθε οδηγού, κάποια τακάκια έχουν απόλυτα ομαλή συμπεριφορά όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία και ο συντελεστής τριβής τους παραμένει σταθερός, αυτό το νιώθετε στο πεντάλ κατά την επιβράδυνση.

Για τους περισσότερους οδηγούς η προοδευτική αύξηση της πίεσης των φρένων σημαίνει επιβράδυνση, και είναι η μόνη λογική και αναμενόμενη απόκριση από τα τακάκια, βρίσκουν ευκολότερο να ρυθμίζουν την ταχύτητα τους στις στροφές προσαρμόζοντας γραμμικά την πίεση στα φρένα τους, γνωρίζοντας ότι – περισσότερο φρένο = μεγαλύτερη επιβράδυνση ή σταμάτημα.

Άλλοι οδηγοί προτιμούν τακάκια που όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία τους, τόσο ανεβαίνει ο συντελεστής τριβής, και πιάνουν περισσότερο, αυτού του είδους τα τακάκια απαιτούν σταθερή πίεση στο πόδι και η επιβράδυνση αυξάνεται με την άνοδο της θερμοκρασίας χωρίς περισσότερη πίεση.

Ο πλέον προφανής τρόπος για να εκτιμήσετε αυτό το χαρακτηριστικό, είναι να έχετε κάποιο διάγραμμα από τις δοκιμές που κάνουν οι κατασκευαστές στο δυναμόμετρο. Οι περισσότεροι όμως κατασκευαστές τακακιών δεν δημοσιοποιούν αυτά τα διαγράμματα, ακόμα, διαφέρουν και οι μέθοδοι μέτρησης της απόδοσης των τακακιών ανάμεσα στους κατασκευαστές αφού δεν υπάρχει κάποια πιστοποιημένη διαδικασία.

Έτσι οι οδηγοί αντιμετωπίζουν το δίλημμα της επιλογής ανταλλάσσοντας μεταξύ τους γνώμες σε συζητήσεις στα φόρουμ και στα Blogs ανάλογα και με τη δύναμη του κινητήρα τους. Η αλήθεια είναι ότι αφού δεν υπάρχει ενιαία προδιαγραφή δοκιμών δεν μπορεί να υπάρξει και σύγκριση μεταξύ δύο τακακιών, οπότε τα πάντα είναι αποτέλεσμα δοκιμών μεταξύ των επιλογών του οδηγού μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο για τις ανάγκες του.

Οι αγώνες Time Trial / Time Attack δίνουν την ευκαιρία της εξερεύνησης μεταξύ διαφόρων ποιοτήτων πάστας τακακιών. Μπορεί να βρεθεί τακάκι που να χρειάζεται ένα γύρο ζέσταμα, ακολουθούμενος αμέσως οριακά από 1 έως 3 πολύ γρήγορους γύρους μέχρι το αποκορύφωμα της θερμοκρασίας και μετά να πέφτει ο ρυθμός για να κρυώσουν. Όπως όμως και στους αγώνες Autocross, δεν είναι απαραίτητο το τακάκι να είναι ζεστό για να μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα, οπότε η λογική επιλογή είναι τα sintered τακάκια.

Τελειώνοντας

Όπως ευτυχώς κατανοήσατε από το κείμενο όσοι φτάσατε μέχρι το τέλος και δεν βαρεθήκατε, δεν υπάρχει το καλύτερο τακάκι, ή η καλύτερη μάρκα για όλες τις χρήσεις και για κάθε περίπτωση, η επιλογή του κατάλληλου τακακιού είναι υπόθεση καθαρά προσωπική βασιζόμενη στις απαιτήσεις της εκάστοτε χρήσης.
Τώρα γνωρίζετε περισσότερα μυστικά για τα τακάκια και τη χρήση τους, όπως και τους περιορισμούς που θέτουν τα υλικά τους.

Οι περισσότεροι σοβαροί, οι ενθουσιώδεις θα έλεγα οδηγοί, αυτοί που χαίρονται την οδήγηση πραγματικά και δεν μεταφέρονται απλά από το Α σημείο στο Β, αυτοί που έχουν δοκιμάσει πολλές διαφορετικές πάστες τακακιών, έχουν πλέον αποκτήσει μια αίσθηση τι τους αρέσει και τι όχι σε ένα τακάκι.
Ξέρουν ότι η αληθινή διασκέδαση αρχίζει όταν έχουν εμπιστοσύνη στα φρένα τους, κυρίως στα τακάκια τους, το οδηγικό τους στυλ και τα χαρακτηριστικά των τακακιών τους επιτρέπουν να ανακαλύψουν ξανά το αυτοκίνητό τους με νέους διαφορετικούς τρόπους.

Μην αγνοείτε τις πολλές εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν, και μη φοβάστε να δοκιμάζετε διαφορετικό τακάκι αν αυτό που έχετε δεν σας καλύπτει. Για αυτό το λόγο ο θεός έφτιαξε το e-bay και τα φόρουμ, για να επικοινωνείτε, να ανταλλάσσετε ιδέες και να αγοράζετε με πραγματικές τιμές και όχι φουσκωμένες, και να μη ξεχνάτε ποτέ, αυτό που εσείς θεωρείται ιδανικό, για κάποιον άλλο ίσως είναι άχρηστο.

Αισθάνομαι άβολα όταν κάποιοι βρίσκουν κάτι καλό και κολλάνε εκεί, λέγοντας είναι το καλύτερο. Που το ξέρουν αφού δεν εξάντλησαν τις επιλογές και δεν ξέρουν ότι ίσως υπάρχει κάτι ακόμα καλύτερο ?
Άλλωστε ο εχθρός του καλού, είναι το καλύτερο. Ξεκολλάτε και τολμήστε να ρωτήσετε, να μάθετε, να δοκιμάσετε, μόνο έτσι βελτιώνουμε τα πράγματα και τον εαυτό μας.

Σημ: Υπάρχουν εταιρίες που δίνουν διαγράμματα θερμοκρασιών και συντελεστών τριβής, δεν το κάνουν όλες αλλά όσες το κάνουν αξίζουν το σεβασμό μου γιατί δείχνουν ότι μας υπολογίζουν, έτσι ψάξτε στο net να τις ανακαλύψετε, εκεί θα βρείτε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να αρχίσετε τις δοκιμές σας, είναι ένας τυφλοσούρτης από τον οποίο μπορείτε να αντλήσετε πληροφορίες για τις θερμοκρασίες και τους συντελεστές τριβής που είναι το βασικό στοιχείο του είδους της πάστας.

Σημ: Σε άλλο σημείωμα θα αναφερθώ στις δαγκάνες, στους δίσκους, στα υγρά και στα σωληνάκια, στο fade των τακακιών, στο fade των υγρών που είναι δύο διαφορετικές καταστάσεις, όπως επίσης και στους επικρατούντες μύθους γύρω από τα φρένα και πως αυτά καταστρέφονται.

Όποιος το διάβασε μέχρι τέλους του αξίζει μπύρα !

21 Quadra

21-quadra