**Καμπάνες και δίσκοι όχι της εκκλησίας, αλλά και σωλήνες όχι όμως του υδραυλικού. **

Τα σωληνάκια υψηλής πίεσης τα βάζουμε γιατί τα ελαστικά σωληνάκια ξεχειλώνουν με τον ζέσταμα των υγρών των φρένων και διαστέλλονται αφαιρώντας δύναμη από το φρενάρισμα και αίσθηση του πεντάλ από τον οδηγό.

Τα φρένα όταν ζεσταίνονται υπερβολικά, και υπάρχουν πολλές περιπτώσεις για να ζεσταθούν πολύ τα φρένα, η θερμοκρασία από τους δίσκους και τα τακάκια μεταφέρεται μέσω των εμβόλων των δαγκανών στα υγρά, όταν τα υγρά κρυώσουν στα σημεία που έρχονται σε επαφή με τα μεταλλικά μέρη του κυκλώματος των φρένων ( το μεταλλικό τμήμα των σωληνώσεων, τις κρύες δαγκάνες, την αντλία του φρένου ) δημιουργείται δρόσος, δηλαδή στα υγρά υπάρχει πλέον υγρασία, η υγρασία ξέρουμε ότι κατεβάζει το σημείο βρασμού των υγρών και όταν τα υγρά των φρένων ανεβάσουν πάλι θερμοκρασία, η υγρασία που ήδη έχει δημιουργηθεί δημιουργεί υδρατμούς.

Οι υδρατμοί αυτοί δημιουργούν ελαστικότητα στο πεντάλ αφού δεν βρίσκονται μόνο τα υγρά των φρένων στο κύκλωμα τα οποία είναι ασυμπίεστα, αλλά υπάρχει και αέρας από την εξάτμιση των υδρατμών, έτσι σε δυνατό φρενάρισμα το πεντάλ πάει στο πάτωμα και τα φρένα δεν έχουν τη δύναμη να σταματήσουν το αυτοκίνητα αφού στις δαγκάνες δεν εφαρμόζεται η απαιτούμενη δύναμη.

Αν τώρα έχουμε φαγωμένα τακάκια, τα υγρά ζεσταίνονται περισσότερο από την μεταφορά της θερμοκρασίας των δίσκων γιατί η πάστα είναι ελάχιστη και δεν απομονώνει επαρκώς τη θερμοκρασία η οποία μεταφέρεται από τους δίσκους στα έμβολα της κάθε δαγκάνας μέσω της μεταλλικής πλάτης των τακακιών.

Τα υγρά 5.1 όπως έχω αναφέρει διεξοδικά αρκετές φορές, είναι απόλυτα συμβατά με τα DOT4.0 και έχουν υψηλότερο σημείο βρασμού, αντέχουν και στο χρόνο περισσότερο, μόνο τα 5.1, είναι πιο λεπτόρρευστα και ειδικά φτιαγμένα για τις μικροβαλβίδες του ABS ( όχι τα 5.0 τα οποία είναι ασύμβατα με τα υπάρχοντα υγρά στα αυτοκίνητα μας και χρησιμοποιούνται στους αγώνες όπου υπάρχουν άλλες απαιτήσεις από τα φρένα ). Τα σωληνάκια υψηλής δεν έχουν καμία σχέση με τα DOT των υγρών.

Όταν οδηγούμε γρήγορα, σε κατάβαση από βουνό ή μέσα στην πίστα και έχουμε τα απλά μαμά τακάκια να περιμένουμε ότι θα πάθουμε fade στα φρένα μας.
Δηλαδή μέχρι να κρυώσουν πάλι τα φρένα, θα είμαστε χωρίς φρένα. Τα τακάκια διαβαθμίζονται ανάλογα με την πάστα τους σε θερμοκρασίες, τα κοινά τακάκια αντέχουν από 250 μέχρι 350oc, τα κάπως καλύτερα μέχρι 450-550, τα καλά από 550-700 και τα αγωνιστικά από 800>.

Μέχρι τώρα αναφερόμουνα στο Fade που παθαίνουν τα φρένα από τα υγρά, το fade των δίσκων είναι κάτι άλλο, είναι ένα φαινόμενο που προέρχεται από την υψηλή θερμοκρασία των δίσκων, αν στους δίσκους έχουμε θερμοκρασίες μεγαλύτερες από την αντοχή των τακακιών τότε αρχίζει η αποσύνθεση της πάστας των και η εξάχνωση της συνδετικής κόλλας που συγκρατεί τα υλικά που αποτελούν την πάστα του τακακιού, οι ατμοί αυτοί εγκλωβίζονται ανάμεσα στο τακάκι και στο δίσκο και δεν επιτρέπουν να έρθουν τα τακάκια σε επαφή με τον δίσκο, έτσι το πεντάλ αποκτά μια ελαστικότητα και όση δύναμη και να βάλουμε στο πεντάλ τα φρένα δεν λειτουργούν αφού δεν υπάρχει τριβή μεταξύ του τακακιού και του δίσκου γιατί ανάμεσα τους υπάρχει ένα μαξιλάρι ατμών.

Η λύση εδώ είναι οι χαρακτοί ή τρυπητοί δίσκοι που επιτρέπουν τη διαφυγή των ατμών από τα υλικά των τακακιών, έτσι υπάρχει συνεχής επαφή δίσκου / τακακιού και έχουμε φρένα. Το χάραγμα ή οι τρύπες στους δίσκους δεν παίζει κανένα ρόλο στη θερμοκρασία τους, απεναντίας από τις τρύπες ξεκινάει το ράγισμα των δίσκων, ειδικά αν αυτές έχουν γίνει μετέπειτα και οι δίσκοι δεν έχουν υποστεί θερμικοί επεξεργασία που αφαιρεί τις τάσεις από το τρύπημα τους.

Όμως, αν το τακάκι είναι χαμηλής θερμοκρασίας πάλι βράζει, και μπορεί ο τρυπητός ή ο χαρακτός δίσκος να του επιτρέπει να φρενάρει αφού τα αέρια διαφεύγουν, αλλά η θερμοκρασία συνεχίζει να ανεβαίνει και βράζει τα υγρά των φρένων, οπότε πάλι δεν έχουμε φρένα, από άλλη αιτία αυτή τη φορά, από το fade των υγρών ( δες την παραπάνω αναφορά ) που δημιουργείται από την παρουσία υγρασίας στο υδραυλικό κύκλωμα των φρένων.

Όταν βράσουμε τα υγρά μας μία φορά, τότε πρέπει άμεσα να τα αλλάξουμε γιατί λόγω της συσσωρευμένης υγρασίας θα βράζουν αμέσως μόλις ζεσταθούν αρκετά.

Οι δίσκοι τώρα, αν ζεσταθούν υπερβολικά και κρυώσουν απότομα ( δεν χρειάζεται να βραχούν όπως νομίζουν πολλοί ) αρκεί από τους 500-700 βαθμούς να κρυώσουν 100 βαθμούς απότομα απλά και μόνο αφήνοντας το φρένο ώστε ο αέρας να κάνει την δουλειά του, δηλαδή να ψύξει τους δίσκους, αν αυτό συμβεί 2-3 φορές τότε οι δίσκοι στραβώνουν, όσο μεγαλύτεροι είναι τόσο ευκολότερα στραβώνουν, όσο παχύτεροι είναι τόσο δυσκολότερα στραβώνουν αφού έχουν μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα.

Παράδειγμα ακραίο μεν αλλά ενδεικτικό.
Οι δίσκοι του Renault 21 turbo έχουν διάσταση 285Χ21mm
Οι δίσκοι του Nissan Skyline έχουν διάσταση 280Χ30, του R21 σε 4-5 δυνατά φρεναρίσματα έχουν στραβώσει και ραγίσει, του Skyline δεν παθαίνουν τίποτα.

Το κλειδί εδώ είναι η θερμοκρασία Δέλτα, δηλαδή το περιθώριο της θερμοκρασίας που έχουν τα υλικά όταν θερμαίνονται και ψύχονται χωρίς να μεταβάλλονται οι ιδιότητες τους, εδώ στους δίσκους και στα πλατό υλικό είναι το φαιό μαντέμι.

Αν ένα υλικό, οι μαντεμένιοι μας δίσκοι εν προκειμένω, λειτουργήσουν έξω από θερμοκρασιακά όρια της αντοχής τους, έχουμε παραμορφώσεις και ραγίσματα, η θερμοκρασία Δέλτα ποικίλει ανάλογα με τις διαστάσεις τους, το πάχος τους και το θερμοκρασιακό τους φορτίο.

Το πρόβλημα του στραβώματος και του ραγίσματος των δίσκων, καθώς και της υπερθέρμανσης των υγρών των φρένων έρχεται να λύσουν οι αλουμινένιες καμπάνες αφού επιτρέπουν την διαστολή των θερμών δίσκων προς όλες τις κατευθύνσεις ισόποσα, και δεν επιτρέπουν το στράβωμα των δίσκων λόγω ακριβώς της έλλειψης του μαντεμένιου κέντρου.

Το οποίο μαντεμένιο κέντρο όντας άκαμπτο, δεν επιτρέπει στην εξωτερική πλευρά του δίσκου που έχει διασταλεί περισσότερο από ότι στο κέντρο του από την υπερβάλλουσα θερμοκρασία, να επανέλθει στις αρχικές του διαστάσεις, σε αντίθεση με την αλουμινένια καμπάνα που επιτρέπει στον δίσκο να επανέλθει τελείως στις διαστάσεις του αφού η σύνδεση της καμπάνας με τον δίσκο έχει ελαστικότητες λόγω της σύνδεσης, αλλά και του λόγω του διαφορετικού βαθμού διαστολής / συστολής που έχει το αλουμίνιο σε σχέση με το μαντέμι, με αποτέλεσμα να μη στραβώνει ο δίσκος, και αφού δεν στραβώνει δεν ραγίζει γιατί δεν συσσωρεύει τάσεις.

Ταυτόχρονα η αλουμινένια καμπάνα διατηρεί τον δίσκο σε χαμηλότερη θερμοκρασία λειτουργίας λειτουργώντας σαν θερμοασπίδα αφού αποβάλλει ταχύτερα τη θερμοκρασία, άρα ο δίσκος αναπτύσσει χαμηλότερες θερμοκρασίες λειτουργίας και έτσι η χαμηλότερη θερμοκρασία του δίσκου που θα περάσει στα έμβολα της δαγκάνας δεν θα βράσει τα υγρά.

Επίσης διατηρεί σε χαμηλότερη θερμοκρασία και τα ρουλεμάν των άκρων μην υπερθερμαίνοντας το γράσο τους ώστε αυτό να διατηρήσει χαμηλότερο ιξώδες και έτσι να μη διαφύγει μια ποσότητα του έξω από το ρουλεμάν, επίσης διατηρώντας πιο σφιχτό το γράσο λόγω της χαμηλότερης θερμοκρασίας του, υπάρχει καλύτερη προστασία από τα υψηλά φορτία που δέχεται το ρουλεμάν στις απαιτητικές στροφές του αυτοκινήτου σε μια γρήγορη διαδρομή, σε ένα αγώνα ή σε κάποιο Track-Day.

Όλα αυτά τα χαριτωμένα συμβαίνουν όταν ζητάμε από το αυτοκίνητο μας να υπερβεί τη συνήθη του χρήση, για στην απλή καθημερινή του χρήση, ένα σετ τακάκια λίγο καλύτερα από τα μαμά, ένα σετ σωληνάκια υψηλής και φρέσκα υγρά DOT 5.1 ή πολύ καλής ποιότητας DOT 4.0 είναι υπεραρκετά σε όλες τις περιπτώσεις, αρκεί να μη χρειαστεί φρενάρισμα πανικού στην Εθνική οδό με πάνω από 160 χλμ. γιατί το πιθανότερο είναι να μείνουμε από φρένα, ειδικά αν έχουμε πολύ φαγωμένα τακάκια.

Βέβαια τα γρήγορα αυτοκίνητα τούρμπο που μαζεύουν εύκολα χλμ από σημείο σε σημείο χρειάζονται κάτι παραπάνω, πχ στην πίστα είδαμε ότι τα Megane είχανε παράπονα με τα φρένα τους αν και φοράνε 4πίστονες brembo, αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να μπουν στην πίστα με φρέσκα καλά τακάκια και φρέσκα καλά υγρά, γιατί όταν κατεβαίνει στην ευθεία της πίστας των Μεγάρων με 180 χλμ και πρέπει να φρενάρει οριακά για να στρίψει, και μετά σε 5-6' φθάνει με πάνω από 150 χλμ στην επόμενη στροφή όπου υπάρχει εκ νέου γερό φρενάρισμα, τα φρένα λοιπόν πρέπει να είναι σε άψογη κατάσταση από όλες τις πλευρές, γιατί μετά από 3-4 γρήγορους γύρους το αυτοκίνητο αντί να φρενάρει πάει ίσια στα χωράφια.

Ακραίες καταστάσεις μεν, υπαρκτές δε.

**Καμπάνες και δίσκοι όχι της εκκλησίας, αλλά και σωλήνες όχι όμως του υδραυλικού. **

Τα σωληνάκια υψηλής πίεσης τα βάζουμε γιατί τα ελαστικά σωληνάκια ξεχειλώνουν με τον ζέσταμα των υγρών των φρένων και διαστέλλονται αφαιρώντας δύναμη από το φρενάρισμα και αίσθηση του πεντάλ από τον οδηγό.

Τα φρένα όταν ζεσταίνονται υπερβολικά, και υπάρχουν πολλές περιπτώσεις για να ζεσταθούν πολύ τα φρένα, η θερμοκρασία από τους δίσκους και τα τακάκια μεταφέρεται μέσω των εμβόλων των δαγκανών στα υγρά, όταν τα υγρά κρυώσουν στα σημεία που έρχονται σε επαφή με τα μεταλλικά μέρη του κυκλώματος των φρένων ( το μεταλλικό τμήμα των σωληνώσεων, τις κρύες δαγκάνες, την αντλία του φρένου ) δημιουργείται δρόσος, δηλαδή στα υγρά υπάρχει πλέον υγρασία, η υγρασία ξέρουμε ότι κατεβάζει το σημείο βρασμού των υγρών και όταν τα υγρά των φρένων ανεβάσουν πάλι θερμοκρασία, η υγρασία που ήδη έχει δημιουργηθεί δημιουργεί υδρατμούς.

Οι υδρατμοί αυτοί δημιουργούν ελαστικότητα στο πεντάλ αφού δεν βρίσκονται μόνο τα υγρά των φρένων στο κύκλωμα τα οποία είναι ασυμπίεστα, αλλά υπάρχει και αέρας από την εξάτμιση των υδρατμών, έτσι σε δυνατό φρενάρισμα το πεντάλ πάει στο πάτωμα και τα φρένα δεν έχουν τη δύναμη να σταματήσουν το αυτοκίνητα αφού στις δαγκάνες δεν εφαρμόζεται η απαιτούμενη δύναμη.

Αν τώρα έχουμε φαγωμένα τακάκια, τα υγρά ζεσταίνονται περισσότερο από την μεταφορά της θερμοκρασίας των δίσκων γιατί η πάστα είναι ελάχιστη και δεν απομονώνει επαρκώς τη θερμοκρασία η οποία μεταφέρεται από τους δίσκους στα έμβολα της κάθε δαγκάνας μέσω της μεταλλικής πλάτης των τακακιών.

Τα υγρά 5.1 όπως έχω αναφέρει διεξοδικά αρκετές φορές, είναι απόλυτα συμβατά με τα DOT4.0 και έχουν υψηλότερο σημείο βρασμού, αντέχουν και στο χρόνο περισσότερο, μόνο τα 5.1, είναι πιο λεπτόρρευστα και ειδικά φτιαγμένα για τις μικροβαλβίδες του ABS ( όχι τα 5.0 τα οποία είναι ασύμβατα με τα υπάρχοντα υγρά στα αυτοκίνητα μας και χρησιμοποιούνται στους αγώνες όπου υπάρχουν άλλες απαιτήσεις από τα φρένα ). Τα σωληνάκια υψηλής δεν έχουν καμία σχέση με τα DOT των υγρών.

Όταν οδηγούμε γρήγορα, σε κατάβαση από βουνό ή μέσα στην πίστα και έχουμε τα απλά μαμά τακάκια να περιμένουμε ότι θα πάθουμε fade στα φρένα μας.
Δηλαδή μέχρι να κρυώσουν πάλι τα φρένα, θα είμαστε χωρίς φρένα. Τα τακάκια διαβαθμίζονται ανάλογα με την πάστα τους σε θερμοκρασίες, τα κοινά τακάκια αντέχουν από 250 μέχρι 350oc, τα κάπως καλύτερα μέχρι 450-550, τα καλά από 550-700 και τα αγωνιστικά από 800>.

Μέχρι τώρα αναφερόμουνα στο Fade που παθαίνουν τα φρένα από τα υγρά, το fade των δίσκων είναι κάτι άλλο, είναι ένα φαινόμενο που προέρχεται από την υψηλή θερμοκρασία των δίσκων, αν στους δίσκους έχουμε θερμοκρασίες μεγαλύτερες από την αντοχή των τακακιών τότε αρχίζει η αποσύνθεση της πάστας των και η εξάχνωση της συνδετικής κόλλας που συγκρατεί τα υλικά που αποτελούν την πάστα του τακακιού, οι ατμοί αυτοί εγκλωβίζονται ανάμεσα στο τακάκι και στο δίσκο και δεν επιτρέπουν να έρθουν τα τακάκια σε επαφή με τον δίσκο, έτσι το πεντάλ αποκτά μια ελαστικότητα και όση δύναμη και να βάλουμε στο πεντάλ τα φρένα δεν λειτουργούν αφού δεν υπάρχει τριβή μεταξύ του τακακιού και του δίσκου γιατί ανάμεσα τους υπάρχει ένα μαξιλάρι ατμών.

Η λύση εδώ είναι οι χαρακτοί ή τρυπητοί δίσκοι που επιτρέπουν τη διαφυγή των ατμών από τα υλικά των τακακιών, έτσι υπάρχει συνεχής επαφή δίσκου / τακακιού και έχουμε φρένα. Το χάραγμα ή οι τρύπες στους δίσκους δεν παίζει κανένα ρόλο στη θερμοκρασία τους, απεναντίας από τις τρύπες ξεκινάει το ράγισμα των δίσκων, ειδικά αν αυτές έχουν γίνει μετέπειτα και οι δίσκοι δεν έχουν υποστεί θερμικοί επεξεργασία που αφαιρεί τις τάσεις από το τρύπημα τους.

Όμως, αν το τακάκι είναι χαμηλής θερμοκρασίας πάλι βράζει, και μπορεί ο τρυπητός ή ο χαρακτός δίσκος να του επιτρέπει να φρενάρει αφού τα αέρια διαφεύγουν, αλλά η θερμοκρασία συνεχίζει να ανεβαίνει και βράζει τα υγρά των φρένων, οπότε πάλι δεν έχουμε φρένα, από άλλη αιτία αυτή τη φορά, από το fade των υγρών ( δες την παραπάνω αναφορά ) που δημιουργείται από την παρουσία υγρασίας στο υδραυλικό κύκλωμα των φρένων.

Όταν βράσουμε τα υγρά μας μία φορά, τότε πρέπει άμεσα να τα αλλάξουμε γιατί λόγω της συσσωρευμένης υγρασίας θα βράζουν αμέσως μόλις ζεσταθούν αρκετά.

Οι δίσκοι τώρα, αν ζεσταθούν υπερβολικά και κρυώσουν απότομα ( δεν χρειάζεται να βραχούν όπως νομίζουν πολλοί ) αρκεί από τους 500-700 βαθμούς να κρυώσουν 100 βαθμούς απότομα απλά και μόνο αφήνοντας το φρένο ώστε ο αέρας να κάνει την δουλειά του, δηλαδή να ψύξει τους δίσκους, αν αυτό συμβεί 2-3 φορές τότε οι δίσκοι στραβώνουν, όσο μεγαλύτεροι είναι τόσο ευκολότερα στραβώνουν, όσο παχύτεροι είναι τόσο δυσκολότερα στραβώνουν αφού έχουν μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα.

Παράδειγμα ακραίο μεν αλλά ενδεικτικό.
Οι δίσκοι του Renault 21 turbo έχουν διάσταση 285Χ21mm
Οι δίσκοι του Nissan Skyline έχουν διάσταση 280Χ30, του R21 σε 4-5 δυνατά φρεναρίσματα έχουν στραβώσει και ραγίσει, του Skyline δεν παθαίνουν τίποτα.

Το κλειδί εδώ είναι η θερμοκρασία Δέλτα, δηλαδή το περιθώριο της θερμοκρασίας που έχουν τα υλικά όταν θερμαίνονται και ψύχονται χωρίς να μεταβάλλονται οι ιδιότητες τους, εδώ στους δίσκους και στα πλατό υλικό είναι το φαιό μαντέμι.

Αν ένα υλικό, οι μαντεμένιοι μας δίσκοι εν προκειμένω, λειτουργήσουν έξω από θερμοκρασιακά όρια της αντοχής τους, έχουμε παραμορφώσεις και ραγίσματα, η θερμοκρασία Δέλτα ποικίλει ανάλογα με τις διαστάσεις τους, το πάχος τους και το θερμοκρασιακό τους φορτίο.

Το πρόβλημα του στραβώματος και του ραγίσματος των δίσκων, καθώς και της υπερθέρμανσης των υγρών των φρένων έρχεται να λύσουν οι αλουμινένιες καμπάνες αφού επιτρέπουν την διαστολή των θερμών δίσκων προς όλες τις κατευθύνσεις ισόποσα, και δεν επιτρέπουν το στράβωμα των δίσκων λόγω ακριβώς της έλλειψης του μαντεμένιου κέντρου.

Το οποίο μαντεμένιο κέντρο όντας άκαμπτο, δεν επιτρέπει στην εξωτερική πλευρά του δίσκου που έχει διασταλεί περισσότερο από ότι στο κέντρο του από την υπερβάλλουσα θερμοκρασία, να επανέλθει στις αρχικές του διαστάσεις, σε αντίθεση με την αλουμινένια καμπάνα που επιτρέπει στον δίσκο να επανέλθει τελείως στις διαστάσεις του αφού η σύνδεση της καμπάνας με τον δίσκο έχει ελαστικότητες λόγω της σύνδεσης, αλλά και του λόγω του διαφορετικού βαθμού διαστολής / συστολής που έχει το αλουμίνιο σε σχέση με το μαντέμι, με αποτέλεσμα να μη στραβώνει ο δίσκος, και αφού δεν στραβώνει δεν ραγίζει γιατί δεν συσσωρεύει τάσεις.

Ταυτόχρονα η αλουμινένια καμπάνα διατηρεί τον δίσκο σε χαμηλότερη θερμοκρασία λειτουργίας λειτουργώντας σαν θερμοασπίδα αφού αποβάλλει ταχύτερα τη θερμοκρασία, άρα ο δίσκος αναπτύσσει χαμηλότερες θερμοκρασίες λειτουργίας και έτσι η χαμηλότερη θερμοκρασία του δίσκου που θα περάσει στα έμβολα της δαγκάνας δεν θα βράσει τα υγρά.

Επίσης διατηρεί σε χαμηλότερη θερμοκρασία και τα ρουλεμάν των άκρων μην υπερθερμαίνοντας το γράσο τους ώστε αυτό να διατηρήσει χαμηλότερο ιξώδες και έτσι να μη διαφύγει μια ποσότητα του έξω από το ρουλεμάν, επίσης διατηρώντας πιο σφιχτό το γράσο λόγω της χαμηλότερης θερμοκρασίας του, υπάρχει καλύτερη προστασία από τα υψηλά φορτία που δέχεται το ρουλεμάν στις απαιτητικές στροφές του αυτοκινήτου σε μια γρήγορη διαδρομή, σε ένα αγώνα ή σε κάποιο Track-Day.

Όλα αυτά τα χαριτωμένα συμβαίνουν όταν ζητάμε από το αυτοκίνητο μας να υπερβεί τη συνήθη του χρήση, για στην απλή καθημερινή του χρήση, ένα σετ τακάκια λίγο καλύτερα από τα μαμά, ένα σετ σωληνάκια υψηλής και φρέσκα υγρά DOT 5.1 ή πολύ καλής ποιότητας DOT 4.0 είναι υπεραρκετά σε όλες τις περιπτώσεις, αρκεί να μη χρειαστεί φρενάρισμα πανικού στην Εθνική οδό με πάνω από 160 χλμ. γιατί το πιθανότερο είναι να μείνουμε από φρένα, ειδικά αν έχουμε πολύ φαγωμένα τακάκια.

Βέβαια τα γρήγορα αυτοκίνητα τούρμπο που μαζεύουν εύκολα χλμ από σημείο σε σημείο χρειάζονται κάτι παραπάνω, πχ στην πίστα είδαμε ότι τα Megane είχανε παράπονα με τα φρένα τους αν και φοράνε 4πίστονες brembo, αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να μπουν στην πίστα με φρέσκα καλά τακάκια και φρέσκα καλά υγρά, γιατί όταν κατεβαίνει στην ευθεία της πίστας των Μεγάρων με 180 χλμ και πρέπει να φρενάρει οριακά για να στρίψει, και μετά σε 5-6' φθάνει με πάνω από 150 χλμ στην επόμενη στροφή όπου υπάρχει εκ νέου γερό φρενάρισμα, τα φρένα λοιπόν πρέπει να είναι σε άψογη κατάσταση από όλες τις πλευρές, γιατί μετά από 3-4 γρήγορους γύρους το αυτοκίνητο αντί να φρενάρει πάει ίσια στα χωράφια.

Ακραίες καταστάσεις μεν, υπαρκτές δε.

**Καμπάνες και δίσκοι όχι της εκκλησίας, αλλά και σωλήνες όχι όμως του υδραυλικού. **

Τα σωληνάκια υψηλής πίεσης τα βάζουμε γιατί τα ελαστικά σωληνάκια ξεχειλώνουν με τον ζέσταμα των υγρών των φρένων και διαστέλλονται αφαιρώντας δύναμη από το φρενάρισμα και αίσθηση του πεντάλ από τον οδηγό.

Τα φρένα όταν ζεσταίνονται υπερβολικά, και υπάρχουν πολλές περιπτώσεις για να ζεσταθούν πολύ τα φρένα, η θερμοκρασία από τους δίσκους και τα τακάκια μεταφέρεται μέσω των εμβόλων των δαγκανών στα υγρά, όταν τα υγρά κρυώσουν στα σημεία που έρχονται σε επαφή με τα μεταλλικά μέρη του κυκλώματος των φρένων ( το μεταλλικό τμήμα των σωληνώσεων, τις κρύες δαγκάνες, την αντλία του φρένου ) δημιουργείται δρόσος, δηλαδή στα υγρά υπάρχει πλέον υγρασία, η υγρασία ξέρουμε ότι κατεβάζει το σημείο βρασμού των υγρών και όταν τα υγρά των φρένων ανεβάσουν πάλι θερμοκρασία, η υγρασία που ήδη έχει δημιουργηθεί δημιουργεί υδρατμούς.

Οι υδρατμοί αυτοί δημιουργούν ελαστικότητα στο πεντάλ αφού δεν βρίσκονται μόνο τα υγρά των φρένων στο κύκλωμα τα οποία είναι ασυμπίεστα, αλλά υπάρχει και αέρας από την εξάτμιση των υδρατμών, έτσι σε δυνατό φρενάρισμα το πεντάλ πάει στο πάτωμα και τα φρένα δεν έχουν τη δύναμη να σταματήσουν το αυτοκίνητα αφού στις δαγκάνες δεν εφαρμόζεται η απαιτούμενη δύναμη.

Αν τώρα έχουμε φαγωμένα τακάκια, τα υγρά ζεσταίνονται περισσότερο από την μεταφορά της θερμοκρασίας των δίσκων γιατί η πάστα είναι ελάχιστη και δεν απομονώνει επαρκώς τη θερμοκρασία η οποία μεταφέρεται από τους δίσκους στα έμβολα της κάθε δαγκάνας μέσω της μεταλλικής πλάτης των τακακιών.

Τα υγρά 5.1 όπως έχω αναφέρει διεξοδικά αρκετές φορές, είναι απόλυτα συμβατά με τα DOT4.0 και έχουν υψηλότερο σημείο βρασμού, αντέχουν και στο χρόνο περισσότερο, μόνο τα 5.1, είναι πιο λεπτόρρευστα και ειδικά φτιαγμένα για τις μικροβαλβίδες του ABS ( όχι τα 5.0 τα οποία είναι ασύμβατα με τα υπάρχοντα υγρά στα αυτοκίνητα μας και χρησιμοποιούνται στους αγώνες όπου υπάρχουν άλλες απαιτήσεις από τα φρένα ). Τα σωληνάκια υψηλής δεν έχουν καμία σχέση με τα DOT των υγρών.

Όταν οδηγούμε γρήγορα, σε κατάβαση από βουνό ή μέσα στην πίστα και έχουμε τα απλά μαμά τακάκια να περιμένουμε ότι θα πάθουμε fade στα φρένα μας.
Δηλαδή μέχρι να κρυώσουν πάλι τα φρένα, θα είμαστε χωρίς φρένα. Τα τακάκια διαβαθμίζονται ανάλογα με την πάστα τους σε θερμοκρασίες, τα κοινά τακάκια αντέχουν από 250 μέχρι 350oc, τα κάπως καλύτερα μέχρι 450-550, τα καλά από 550-700 και τα αγωνιστικά από 800>.

Μέχρι τώρα αναφερόμουνα στο Fade που παθαίνουν τα φρένα από τα υγρά, το fade των δίσκων είναι κάτι άλλο, είναι ένα φαινόμενο που προέρχεται από την υψηλή θερμοκρασία των δίσκων, αν στους δίσκους έχουμε θερμοκρασίες μεγαλύτερες από την αντοχή των τακακιών τότε αρχίζει η αποσύνθεση της πάστας των και η εξάχνωση της συνδετικής κόλλας που συγκρατεί τα υλικά που αποτελούν την πάστα του τακακιού, οι ατμοί αυτοί εγκλωβίζονται ανάμεσα στο τακάκι και στο δίσκο και δεν επιτρέπουν να έρθουν τα τακάκια σε επαφή με τον δίσκο, έτσι το πεντάλ αποκτά μια ελαστικότητα και όση δύναμη και να βάλουμε στο πεντάλ τα φρένα δεν λειτουργούν αφού δεν υπάρχει τριβή μεταξύ του τακακιού και του δίσκου γιατί ανάμεσα τους υπάρχει ένα μαξιλάρι ατμών.

Η λύση εδώ είναι οι χαρακτοί ή τρυπητοί δίσκοι που επιτρέπουν τη διαφυγή των ατμών από τα υλικά των τακακιών, έτσι υπάρχει συνεχής επαφή δίσκου / τακακιού και έχουμε φρένα. Το χάραγμα ή οι τρύπες στους δίσκους δεν παίζει κανένα ρόλο στη θερμοκρασία τους, απεναντίας από τις τρύπες ξεκινάει το ράγισμα των δίσκων, ειδικά αν αυτές έχουν γίνει μετέπειτα και οι δίσκοι δεν έχουν υποστεί θερμικοί επεξεργασία που αφαιρεί τις τάσεις από το τρύπημα τους.

Όμως, αν το τακάκι είναι χαμηλής θερμοκρασίας πάλι βράζει, και μπορεί ο τρυπητός ή ο χαρακτός δίσκος να του επιτρέπει να φρενάρει αφού τα αέρια διαφεύγουν, αλλά η θερμοκρασία συνεχίζει να ανεβαίνει και βράζει τα υγρά των φρένων, οπότε πάλι δεν έχουμε φρένα, από άλλη αιτία αυτή τη φορά, από το fade των υγρών ( δες την παραπάνω αναφορά ) που δημιουργείται από την παρουσία υγρασίας στο υδραυλικό κύκλωμα των φρένων.

Όταν βράσουμε τα υγρά μας μία φορά, τότε πρέπει άμεσα να τα αλλάξουμε γιατί λόγω της συσσωρευμένης υγρασίας θα βράζουν αμέσως μόλις ζεσταθούν αρκετά.

Οι δίσκοι τώρα, αν ζεσταθούν υπερβολικά και κρυώσουν απότομα ( δεν χρειάζεται να βραχούν όπως νομίζουν πολλοί ) αρκεί από τους 500-700 βαθμούς να κρυώσουν 100 βαθμούς απότομα απλά και μόνο αφήνοντας το φρένο ώστε ο αέρας να κάνει την δουλειά του, δηλαδή να ψύξει τους δίσκους, αν αυτό συμβεί 2-3 φορές τότε οι δίσκοι στραβώνουν, όσο μεγαλύτεροι είναι τόσο ευκολότερα στραβώνουν, όσο παχύτεροι είναι τόσο δυσκολότερα στραβώνουν αφού έχουν μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα.

Παράδειγμα ακραίο μεν αλλά ενδεικτικό.
Οι δίσκοι του Renault 21 turbo έχουν διάσταση 285Χ21mm
Οι δίσκοι του Nissan Skyline έχουν διάσταση 280Χ30, του R21 σε 4-5 δυνατά φρεναρίσματα έχουν στραβώσει και ραγίσει, του Skyline δεν παθαίνουν τίποτα.

Το κλειδί εδώ είναι η θερμοκρασία Δέλτα, δηλαδή το περιθώριο της θερμοκρασίας που έχουν τα υλικά όταν θερμαίνονται και ψύχονται χωρίς να μεταβάλλονται οι ιδιότητες τους, εδώ στους δίσκους και στα πλατό υλικό είναι το φαιό μαντέμι.

Αν ένα υλικό, οι μαντεμένιοι μας δίσκοι εν προκειμένω, λειτουργήσουν έξω από θερμοκρασιακά όρια της αντοχής τους, έχουμε παραμορφώσεις και ραγίσματα, η θερμοκρασία Δέλτα ποικίλει ανάλογα με τις διαστάσεις τους, το πάχος τους και το θερμοκρασιακό τους φορτίο.

Το πρόβλημα του στραβώματος και του ραγίσματος των δίσκων, καθώς και της υπερθέρμανσης των υγρών των φρένων έρχεται να λύσουν οι αλουμινένιες καμπάνες αφού επιτρέπουν την διαστολή των θερμών δίσκων προς όλες τις κατευθύνσεις ισόποσα, και δεν επιτρέπουν το στράβωμα των δίσκων λόγω ακριβώς της έλλειψης του μαντεμένιου κέντρου.

Το οποίο μαντεμένιο κέντρο όντας άκαμπτο, δεν επιτρέπει στην εξωτερική πλευρά του δίσκου που έχει διασταλεί περισσότερο από ότι στο κέντρο του από την υπερβάλλουσα θερμοκρασία, να επανέλθει στις αρχικές του διαστάσεις, σε αντίθεση με την αλουμινένια καμπάνα που επιτρέπει στον δίσκο να επανέλθει τελείως στις διαστάσεις του αφού η σύνδεση της καμπάνας με τον δίσκο έχει ελαστικότητες λόγω της σύνδεσης, αλλά και του λόγω του διαφορετικού βαθμού διαστολής / συστολής που έχει το αλουμίνιο σε σχέση με το μαντέμι, με αποτέλεσμα να μη στραβώνει ο δίσκος, και αφού δεν στραβώνει δεν ραγίζει γιατί δεν συσσωρεύει τάσεις.

Ταυτόχρονα η αλουμινένια καμπάνα διατηρεί τον δίσκο σε χαμηλότερη θερμοκρασία λειτουργίας λειτουργώντας σαν θερμοασπίδα αφού αποβάλλει ταχύτερα τη θερμοκρασία, άρα ο δίσκος αναπτύσσει χαμηλότερες θερμοκρασίες λειτουργίας και έτσι η χαμηλότερη θερμοκρασία του δίσκου που θα περάσει στα έμβολα της δαγκάνας δεν θα βράσει τα υγρά.

Επίσης διατηρεί σε χαμηλότερη θερμοκρασία και τα ρουλεμάν των άκρων μην υπερθερμαίνοντας το γράσο τους ώστε αυτό να διατηρήσει χαμηλότερο ιξώδες και έτσι να μη διαφύγει μια ποσότητα του έξω από το ρουλεμάν, επίσης διατηρώντας πιο σφιχτό το γράσο λόγω της χαμηλότερης θερμοκρασίας του, υπάρχει καλύτερη προστασία από τα υψηλά φορτία που δέχεται το ρουλεμάν στις απαιτητικές στροφές του αυτοκινήτου σε μια γρήγορη διαδρομή, σε ένα αγώνα ή σε κάποιο Track-Day.

Όλα αυτά τα χαριτωμένα συμβαίνουν όταν ζητάμε από το αυτοκίνητο μας να υπερβεί τη συνήθη του χρήση, για στην απλή καθημερινή του χρήση, ένα σετ τακάκια λίγο καλύτερα από τα μαμά, ένα σετ σωληνάκια υψηλής και φρέσκα υγρά DOT 5.1 ή πολύ καλής ποιότητας DOT 4.0 είναι υπεραρκετά σε όλες τις περιπτώσεις, αρκεί να μη χρειαστεί φρενάρισμα πανικού στην Εθνική οδό με πάνω από 160 χλμ. γιατί το πιθανότερο είναι να μείνουμε από φρένα, ειδικά αν έχουμε πολύ φαγωμένα τακάκια.

Βέβαια τα γρήγορα αυτοκίνητα τούρμπο που μαζεύουν εύκολα χλμ από σημείο σε σημείο χρειάζονται κάτι παραπάνω, πχ στην πίστα είδαμε ότι τα Megane είχανε παράπονα με τα φρένα τους αν και φοράνε 4πίστονες brembo, αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να μπουν στην πίστα με φρέσκα καλά τακάκια και φρέσκα καλά υγρά, γιατί όταν κατεβαίνει στην ευθεία της πίστας των Μεγάρων με 180 χλμ και πρέπει να φρενάρει οριακά για να στρίψει, και μετά σε 5-6' φθάνει με πάνω από 150 χλμ στην επόμενη στροφή όπου υπάρχει εκ νέου γερό φρενάρισμα, τα φρένα λοιπόν πρέπει να είναι σε άψογη κατάσταση από όλες τις πλευρές, γιατί μετά από 3-4 γρήγορους γύρους το αυτοκίνητο αντί να φρενάρει πάει ίσια στα χωράφια.

Ακραίες καταστάσεις μεν, υπαρκτές δε.

Διαφωνώ για το φρενάρισμα από τα 160, μια χαρά φρενάρουν τα περισσότερα σύγχρονα αυτοκίνητα και μάλιστα έχουν τη δύναμη να μπλοκάρουν τους τροχούς σε αυτήν την ταχύτητα (δοκιμασμένο...).

Το μπλοκάρισμα δεν ανεβάζει την θερμοκρασία σε επικίνδυνα επίπεδα γιατί δεν υπάρχει τριβή των τακακιών με τον δίσκο, αφού ο δίσκος είναι ακινητοποιημένος, αν όμως από τα 160 χλμ φρενάρεις μέχρι τα 40 χλμ που είναι φρενάρισμα διάρκειας αρκετών δευτερολέπτων με συνεχή άνοδο της υερμοκρασίας, η θερμοκρασία θα περάσει σε χρόνο dt τους 300 - 350 οc, αν έχεις απλά τακάκια και είναι μάλιστα μισοφαγωμένα, δεν θέλω να το σκέπτομαι τι θα γίνει, μάλλον στα τελευταία μέτρα 10-20 μέτρα δεν θα έχεις φρένα.

Ναι, συμβαίνει αυτό.

Όσο πιο fast είναι ένα τακάκι, τόσο περισσότερη ( αρχική ) θερμοκρασία πρέπει να έχει για να δαγκώσει, ειδικά το χειμώνα που μαζεύει υγρασία θέλει 2-3 ελαφρά πατήματα ώστε να εξατμιστούν οι όποιες υγρασίες από τις επιφάνεις τακακιών / δίσκων, όλα τα τακάκια καλό είναι να τα πατάμε λίγο μόλις ξεκινάμε για να είναι έτοιμα, όσο λοιπόν πιο fast το τακάκι, τόσο μεγαλύτερη θερμοκρασία λειτουργίας χρειάζεται για να αρχίσει να δουλεύει.

Μπορεί οι διαφημίσεις τους να λένε πχ 0-550 οc αλλά δεν ισχύει πάντα, άλλα χρειάζονται πχ 60ο για να αρχίσουν να πιάνουν, και άλλα 80ο, άσχετα αν και τα δύο έχουν παράθυρο λειτουργίας 0-550, Είναι ανάλογα τις πάστες που βάζει κάθε κατασκευαστής. Προσοχή λοιπόν τον χειμώνα, και ας κάνει ο καθένας τη δοκιμή του να δεί πότε είναι έτοιμα τα τακάκια του ώστε να μην ξαφνιαστεί όταν τύχει το απρόοπτο.

Ο χρήστης cson έγραψε:
Οταν κατεβαινουμε Πχ στην Ψαθα με φυσιολογικη οδηγηση μπορει να συμβει fade? Ειναι καποια σημεια που θελουν παρατεταμενο φρενο αρκετων δευτερολεπτων και δεν γινεται να περιορισουμε την χρηση του φρενου. Τι κανουμε σε αυτη την περιπτωση?

Επισης οταν τα τακακια εχουν στην μεση ενα διαχωριστικο κενο ειναι για να φευγουν οι ατμοι απο πιθανη υπερθερμανση?

Στη μέση το διαχωριστικό είναι για να φεύγουν τα ρινίσματα της πάστας αλλά και τα αέρια, δεν έχουν βέβαια όλα τα τακάκια αυτό το χάραγμα.

Αν κατεβαίνεις νορμάλ δεν θα έχεις πρόβλημα αν έχεις φρέσκα τακάκια και υγρά, αν πας λίγο πιο σιγά σίγουρα δεν θα έχεις πρόβλημα, αν δαγκώσεις την ταυτότητα σίγουρα θα πας έξω στα γκρέμια / χωράφια κλπ. Οι θερμοκρασίες στα φρένα είναι συνάρτηση της ταχύτητας και του φορτίου στο τετράγωνο.