Αν και δεν θα κινηθώ στα ίδια επίπεδα ανάλυσης, καθώς πάσχω στον τομέα της θεωρητικής γνώσης , ωστόσο προσωπικά θα συμφωνήσω με τον mjacob ως προς το μεγαλύτερο πρόβλημα του κομμουνισμού που εφαρμόστηκε στο ανατολικό μπλοκ (κυρίως ΕΣΣΔ), τον κεντρικό σχεδιασμό. Θεωρώ ότι απο εκεί ξεκινούν τα περισσότερα προβλήματα, καθώς ο κεντρικός σχεδιασμός τείνει να είναι περισσότερο θεωρητικός και λιγότερο ρεαλιστικός, με αποτέλεσμα αργά ή γρήγορα να ξεφεύγει off track και να μην φέρνει αποτελέσματα. Αυτό το φαινόμενο νομίζω εμφανίστηκε σε όλες τις πρώην κομμουνιστικές χώρες ανεξαιρέτως, με κλασικότερο παράδειγμα την αστοχία στην αξιοποίηση των γεωργικών μέσων παραγωγής. Το ότι ο οικονομικός/παραγωγικός σχεδιασμός γίνεται από ένα κοινωνικό κράτος δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να είναι αποδοτικός. Προσωπικά δεν έχω κανένα πρόβλημα στο μοντέλο της κοινωνικοποίησης των μέσω παραγωγής (όχι όμως με αποκλειστικό χαρακτήρα, αλλά με ανταγωνιστικό χαρακτήρα, δηλαδή θέλω ένα κράτος να ανταγωνίζεται τον ιδιωτικό τομέα, όχι ένα κράτος να απαγορεύει την ιδιωτική πρωτοβουλία και να αποκτά όλα τα μέσα), εφόσον αυτό αποδίδει οφέλη προς την κοινωνία (παροχές, μισθούς για τους ΔΥ, δημόσια έργα κλπ.) και μπορεί να συντηρηθεί ορθολογικά (οι παροχές και τα έργα να είναι μέσα στον προϋπολογισμό, όχι να βασίζονται σε ψεύτικη οικονομία δανεικών/ανύπαρκτων χρημάτων). Η απαγόρευση του ιδιωτικού κεφαλαίου όμως, προκειμένου να ευνοηθεί η κρατική ιδιοκτησία, με βρίσκει αντίθετο εντελώς (όχι απαραίτητα ιδεολογικά, αλλά πραγματιστικά θεωρώ ότι ένα τέτοιο μοντέλο είναι καταδικασμένο - όπως και έχει αποδειχθεί από την πρόσφατη ιστορία). Έχοντας όμως ένα κράτος που λειτουργεί 'επιχειρηματικά' με σκοπο την καλυτέρευση των κοινωνικών παροχών και του βιοτικού επιπέδο, τελικά τι έχουμε? Έναν αποδοτικότερο κομμουνισμό, ή μήπως έναν κοινωνικότερο καπιταλισμό? Ή μήπως τελικά οι ταμπέλες κάπου αρχίζουν και χάνουν το νόημά τους?
Απο κει και πέρα, άλλο ένα πρόβλημα, που είναι αλληλένδετο με τον κεντρικό σχεδιασμό, είναι και η διαφθορά που αυτός δημιουργεί. Είναι κατανοητό ότι ένας κεντρικός σχεδιασμός συγκεντρώνει πολύ μεγάλη εξουσία στα χέρια όσων είναι υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό αυτόν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αναπτυσσονται εστίες διαφθοράς στα διάφορα επίπεδα του κεντρικού σχεδιασμού, και μάλιστα όσο πιο ψηλά βρίσκεται κάποιος, τόσο πιο διεφθαρμένος ενδέχεται να είναι. Αν, τώρα, συνδιάσεις ως στοιχεία (που εμφανίζονται ταυτόχρονα, και άρα επηρεάζουν το ένα το άλλο) έναν κακό κεντρικό σχεδιασμό που μοιραία οδηγεί σε προβλήματα και απειλές για την ίδια την ακεραιότητα του συστήματος, με ένα πρώτο κύμα διαφθοράς, καταλαβαίνει κανείς γιατί το δεύτερο πολύ εύκολα γιγαντώνεται ως feedback αντίδραση του πρώτου. Ένας σχεδιασμός που ορθολογικά δεν μπορεί να σταθεί, είναι αναγκασμένο να καταφύγει σε μεθόδους που ευνοούν την διαφθορά και τον απολυταρχισμό. Στο κάτω κάτω, το σύστημα ένα είναι, και είναι φυσιολογικό να προσπαθήσει να επιβιώσει, ακόμα και αν φτάσει στο να καταργήσει τις αρχικές βασικές ιδέες πάνω στις οποίες χτίστηκε. Σε ένα οικονομικά κακό περιβάλλον, λοιπόν, έχεις την ενίσχυση της διαφθοράς, με κομματικά golden boys, ευνοούμενους του συστήματος, διορισμούς άσχετων ανθρώπων χωρίς προσόντα σε σημαντικές κεντρικές θέσεις, τακτικές στοχοποίησης των 'εχθρών' του συστήματος κλπ. κλπ. Δηλαδή ένας φαύλος κύκλος που επιδεινώνει ολοένα και περισσότερο. Νομίζω κα΄που το ανέφερε ο mjacob επιφανειακά ως πρόβλημα επιλογής των ανθρώπων που εφαρμόζουν το σύστημα.
Αυτά σαν πρώτες σκέψεις, και σόρρυ αν φαίνεται λίγο μπερδεμένη και αδόμητη η διατύπωση, αλλα είμαι στο γραφείο και προσπαθώ να γράψω 2 πράγματα βιαστηκά στα διαλείμματα.
limited_one