Μετά από σχεδόν ένα χρόνο, επέστρεψα στο ''αρσενικό'' βουνό για κάποιους ανοιχτούς λογαριασμούς που είχα από την πλευρά της Μεσσηνιακής Μάνης. Παρόλο που έχω χτενίσει κυριολεκτικά αυτό το βουνό, υπάρχουν ακόμα αρκετά πράγματα να δω.

Ο καιρός νότια έδειχνε ιδανικός. Στο ύψος της Μεγαλόπολης παρουσίαζε κάποια αστάθεια.

Πάνω από την Καρδαμύλη όμως οι συνθήκες ήταν ακριβώς όπως τις είχα οραματιστεί.

Λίγο πριν την Καρδαμύλη κινήθηκα προς Τσέρια κοντά στο Λεπτίνι μπήκα σε παρατημένο χωματόδρομο ο οποίος με οδήγησε στο εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου.

Youtube Video

Το εκκλησάκι δε φαίνεται καθόλου από τον δρόμο που περνά από τα αριστερά της φωτογραφίας στο ένα μέτρο. Τα πάντα εδώ έχουν μια εικόνα εγκατάλειψης και αναρωτιόμουν έντονα για το αν θα καταφέρω να βρω πέρασμα για το μονοπάτι που κατεβαίνει στο φαράγγι Βυρού.

Ο Ταΰγετος σε όλο του το μεγαλείο. Διακρίνεται και το φαράγγι στα δεξιά.

Με λίγο κόπο βρήκα το λιθόκτιστο καλντερίμι που κατεβαίνει στο φαράγγι. Δείχνει ότι δε χρησιμοποιείται από πεζοπόρους συχνά. Σύντομα θα χρειαστεί κλάδεμα γιατί θα χαθεί και αυτό. Και εγώ κλάδεψα μερικά σημεία από αγκαθωτούς θάμνους που το είχαν κλείσει.

Έχω την αίσθηση πως θα δω μαγικά πράγματα για ακόμη μια φορά.

Το μονοπάτι καταλήγει στη Μονή Σωτήρος. Σύμφωνα με έγγραφο του 1681, η Μονή κτίσθηκε τον 14ο αιώνα. Η ανακαίνιση της πραγματοποιήθηκε το 1807. Σήμερα είναι φυσικά εγκαταλελειμμένη.

Έφτασα σύντομα στο μοναστήρι το οποίο βρίσκεται λίγα μέτρα πάνω από το ρέμα. Πολύ εντυπωσιακό το θέαμα μιας τέτοιας κατασκευής μέσα σε ένα φαράγγι.

Από τα σκαλοπάτια αυτά εισήλθα στο φαράγγι το οποίο είναι τεράστιο, σχεδόν 20 χιλιόμετρα μήκος. Ξεκινά από τα πιο ψηλά διαμερίσματα του Ταϋγέτου και καταλήγει στη θάλασσα. Διακλαδώνεται και σε μερικά σημεία με άλλα ρέματα.

Από αυτό το σημείο θα συνέχιζα σχεδόν 4 χιλιόμετρα μέσα στο φαράγγι μέχρι να συναντήσω ένα άλλο καλντερίμι στα αριστερά που ανεβαίνει στα Τσέρια.

Το πρόβλημα γενικά στα φαράγγια είναι η έλλειψη μονοπατιού και η βάδιση πάνω σε πέτρες και κοτρώνες. Εκτός από την καταπόνηση, μειώνεται δραματικά η ταχύτητα κάλυψης αποστάσεων. Μιλάω πάντα για τερέν όπως της παρακάτω εικόνας, που είναι από τα πιο εύκολα που μπορεί να συναντήσει κανείς σε φαράγγι.

Φανταστικές εικόνες πραγματικά με μοναδική παραφωνία αυτούς τους τεράστιους σωλήνες που τραβάνε πολλά χιλιόμετρα προς τα μέσα.

Όταν η φύση θέλει να σε εντυπωσιάσει...

Να και κάτι που αν μου το έλεγαν δε θα το πίστευα. Κοιτάξτε το ασκηταριό στο κέντρο της φωτογραφίας. Δεν υπάρχει πρόσβαση από πουθενά. Δε μπορούσα να αντιληφθώ πως φτιάχτηκε σε αυτό το ύψος, σχεδόν 30 μέτρων οχύρωση στην εσοχή του βράχου. Και πως ανεβοκατέβαινε ο μοναχός. Καρφιά, σχοινιά κλπ? Αναρρίχηση κανονική λέμε.

Φανταστικοί γεωλογικοί σχηματισμοί.

Είδα διάφορα απομεινάρια από παλιούς νερόμυλους μάλλον.

Πέρα από τη φυσική του ομορφιά, το φαράγγι ξεχωρίζει και λόγω της ιστορικής του σημασίας, καθώς κατά μήκος του διερχόταν η αρχαία Βασιλική Οδός που ένωνε την αρχαία Σπάρτη με το λιμάνι της Καρδαμύλης. Έτσι λένε τουλάχιστον, προσωπικά θεωρώ απίθανο να μεταφέρονταν ζώα μέσα από το φαράγγι. Υπάρχουν σημαντικά εμπόδια. Εκτός αν πριν 2.000 χρόνια είχε πιο ήπια μορφή, που δεν το νομίζω.

Ακόμη ένα απομεινάρι μιας παλιάς άγνωστης εποχής σε εμάς.

Πραγματικά ένα πανέμορφο φαράγγι με αρκετή και πυκνή βλάστηση. Αυτό δεν είναι πάντα καλό και θα δείτε σε λίγο το γιατί.

Συνεχίζοντας.

Το φαράγγι από τα μισά και μετά σκλήρυνε αρκετά σε μορφή και ο χρόνος επίσης έγινε αρκετά σχετικός. Πραγματικά από κάποια ώρα και μετά δεν καταλάβαινα αν έχω καλύψει αρκετή απόσταση ή αν έχω αργήσει σημαντικά. Έβρισκα συνεχώς απροσπέλαστα εμπόδια τα οποία παρέκαμπτα από όπου μπορούσα.

Ένα από αυτά τα σημεία βρισκόταν σε αυτό το σημείο όπου αναγκάστηκα να παρακάμψω από την αριστερή πλευρά του φαραγγίου όπου υπήρχε ένα παλιό εκκλησάκι.

Θαυμάστε τα σχέδια!

Από την άλλη πλευρά υπήρχε ένα εκκλησάκι που απορούσα πως θα μπορούσα να φτάσω σε αυτό μιας και βρισκόμουν από εκείνη την πλευρά στην αρχή και δεν υπήρχε κανένα πέρασμα λόγω πυκνής βλάστησης. Προφανώς υπήρχε κάποτε κάποιο μονοπάτι το οποίο έχει καλυφθεί πλέον.

Έχοντας μπλέξει αριστερά του φαραγγιού και προσπαθώντας να βρω σημείο να ξανακατέβω μιας και είχα περάσει το απροσπέλαστο σημείο που είχε.

Με τα πολλά κατάφερα να βγω πάλι στο φαράγγι το οποίο εξομαλύνθηκε συγκριτικά με πριν.

Σύντομα όμως ήθελε ξανά σκαρφαλώματα, κλαδέματα κλπ κλπ.

Μετά από σχεδόν 2,30 ώρες βρέθηκα κοντά στο καλντερίμι που ανεβαίνει στα Τσέρια.

Εδώ αυτή η εντυπωσιακή κατασκευή που με τις ενισχύσεις έχει διατηρηθεί μέχρι και σήμερα.

Μια ''τεχνητή'' σκάλα έχει δημιουργηθεί για να διευκολύνει την πρόσβαση στο καλντερίμι.

Παρόλο που είχα δυνατή ανάβαση πια για τα Τσέρια, ένιωσα μεγάλη ανακούφιση που επιτέλους μπορούσα να κινηθώ ταχύτερα. Το φαράγγι δοκίμασε τα νεύρα μου και την υπομονή μου. Γούσταρα μεν αλλά 2 ώρες και 40 λεπτά βάδισης σε τέτοιο τερέν, σε συνδυασμό με σκαρφαλώματα, είναι αρκετές. Έχω κάνει και πάρα πολύ χειρότερα βέβαια αλλά οκ.

Εδώ έγινε κάτι σαν αγώνας ορεινού τρεξίματος ή οργανωμένη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού πεζοπόρων και τα άφησαν όπως τα βλέπετε. Πραγματικά ντροπή, δεν έχω να πω κάτι άλλο.

Αυτός είναι ένας χωματόδρομος που κατεβαίνει από το Εξωχώρι στο φαράγγι Βυρού.

Συνεχής ανηφόρα μέχρι να φτάσω στα Τσέρια.

Το εντυπωσιακό φαράγγι από πολύ ψηλά.

Το Εξωχώρι στην άλλη πλευρά και το απέραντο γαλάζιο. Τι εκπληκτικό μέρος!

Προσεγγίζοντας τα Τσέρια.

Από τα Τσέρια απείχα βέβαια κάποια σεβαστή απόσταση από το αυτοκίνητο. Συνέχισα με τα πόδια μέχρι το χωριό Ζαχαριά. Παλιότερα ονομαζόταν Λυμπόχοβα αλλά ονομάστηκε το 1928 σε Ζαχαριά προς τιμήν του οπλαρχηγού καπετάν Ζαχαριά.

Μέσα στο χωριό βρίσκεται ο πύργος του.

Περπατώντας θαύμασα τα παραδοσιακά αρχοντικά σπίτια, αν και πολλά από αυτά ήταν πια ερειπωμένα.

Από το Καταφύγιο συνέχισα προς Πεδινό.

Το γραφικό Πεδινό. Από το νεκροταφείο του χωριού βρήκα το μονοπάτι-καλντερίμι το οποίο κατεβαίνει στον Άγιο Δημήτριο που είχα αφήσει το αυτοκίνητο.

Το μονοπάτι είχε σήμανση αλλά αχρείαστη. Δε μπορείς να κάνεις λάθος.

Συνεχίζοντας κατηφορικά προς τον Άγιο Δημήτριο.

Η θέα από το μονοπάτι. Πράσινο και γαλάζιο και φυσικά μερικές ανοιξιάτικες πινελιές. Δε γίνεται καλύτερα.

Το εκκλησάκι και το Qashqai χαμηλά. Ολοκλήρωσα μια κυκλική διαδρομή περίπου 7-8 χιλιόμετρα σε σχεδόν 4 ώρες. Ήταν λίγο πιο απαιτητικό το φαράγγι από αυτό που πίστευα αλλά ήταν συνολικά μια δυνατή εμπειρία.

Φυσικά είχε έρθει η ώρα να ολοκληρώσω κάτι που άφησα στη μέση το 2019 που είχα βρεθεί ξανά στην περιοχή. Να φτάσω στο Ρίντομο οδικώς, καθώς τότε είχα φτάσει ορειβατικά μέσα από το ομώνυμο φαράγγι. Αρχικά προσπάθησα να φτάσω στη Χώρα Γαϊτσών μέσω ενός χωματόδρομου που μου πρότεινε το google maps ο οποίος ξεκινά από το Προσήλιο. Όπως θα δείτε όμως από ένα σημείο και μετά δεν υπάρχει καν δρόμος.

Youtube Video

Η θέα από την τοποθεσία Καψαλιάνικα που σταμάτησα ήταν φανταστική.

Επέστρεψα στην άσφαλτο και πήγα από τον κανονικό δρόμο στη γραφική Χώρα Γαϊτσών η οποία χωρίζεται σε 3 χωριά. Αυτό που βλέπετε είναι το Βόρειο.

Από εκεί τράβηξα τον μακρύ δρόμο που μετά από διάφορα σκαμπανεβάσματα καταλήγει στο φαράγγι του Ριντόμου και στο εκκλησάκι της Παναγίας της Καψοδεματούσας. Πρόκειται για μια από τις κορυφαίες χωμάτινες διαδρομές της Πελοποννήσου και όχι μόνο. Έχει μήκος 14 χιλιόμετρα και ναι, το 2019 την είχα περπατήσει για να μη γυρίσω ξανά μέσα από το φαράγγι στο χωριό Πηγάδια. Απολαύστε τη διαδρομή!

Youtube Video

Το Ρίντομο από ψηλά.

Άφιξη στην Παναγία την Καψοδεματούσα. Που να φανταζόμουν τότε πως λίγα χρόνια μετά θα έφτανα εδώ με SUV...

Το Ρίντομο προς τα Δυτικά. Προς το χωριό Πηγάδια.

Ο υποτιθέμενος δρόμος που υπάρχει συνεχίζει μέχρι τον ομώνυμο ερειπωμένο οικισμό του Ριντόμου στον οποίον είχα φτάσει και τότε με τα πόδια. Τον θυμόμουν πολύ χάλια τον δρόμο αλλά είπα να δοκιμάσω την τύχη μου μέχρι όσο μπορούσα. Τελικά μια κατολίσθηση με σταμάτησε σύντομα.

Το τοπίο είναι άγριο αλλά ταυτόχρονα μαγικό εκεί πέρα.

Επιστρέφοντας στη Χώρα Γαϊτσών.

Είναι ωραία η αίσθηση του να κλείνεις τους ανοιχτούς λογαριασμούς στη ζωή. Με λίγο βαθύτερη σκέψη όμως, η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι κάτι που λαχταρούσα να κάνω για χρόνια, το έκανα και τελείωσε. Έκλεισε ένας κύκλος. Αν τύχει και ξαναπάω μετά από 10 χρόνια θα νιώσω όμορφα, νοσταλγικά, αλλά δε θα είναι ποτέ όπως ένιωσα την πρώτη φορά. Μου αρέσει αυτό? Δεν ξέρω τι να απαντήσω, μάλλον ''και ναι και όχι'' ίσως είναι η πιο ακριβής απάντηση.

Ευτυχώς έχω ακόμα να κάνω αρκετά πράγματα που θα είναι ''για πρώτη φορά''!

Να είστε καλά και τα λέμε ελπίζω σύντομα!

@nickthetrib said in Ταΰγετος- Φαράγγι Βυρού- Ρίντομο 7-4-2025:

Έ ναι, όλο και κάποια εξόρμηση θα κάνεις μέσα στο Πάσχα.

Υγεία πάνω από όλα να υπάρχει και όλο και κάτι θα κάνω!

@tgd said in Ταΰγετος- Φαράγγι Βυρού- Ρίντομο 7-4-2025:

Μήπως πέρασες και από τη Μονή Λυκακίου;
36.90048, 22.24814

Όχι γιατί είναι πολύ νωρίτερα από εκεί που κατέβηκα στη Μονή Σωτήρος. Μόλις βγήκα στη Μονή Σωτήρος τράβηξα το φαράγγι προς το βουνό μέχρι κάτω από τα Τσέρια. Την έχω υπόψιν μου και αυτή για κάποια επόμενη φορά που ίσως ξεκινήσω από Καρδαμύλη.

@tgd said in Ταΰγετος- Φαράγγι Βυρού- Ρίντομο 7-4-2025:

Άμα πας, τράβηξε μου μερικές φωτογραφίες με την τοιχογραφία με τον ζωδιακό κύκλο σε παρακαλώ. Με λεπτομέρειες για το πώς είναι ζωγραφισμένα τα ζώδια.

Λογικά θα αργήσω να ξαναπάω στο ίδιο μέρος! Μάλλον θα με προλάβεις και θα το φωτογραφίσεις εσύ!