Ένα ενδιαφέρον θέμα συζητιέται εδώ και καιρό στο forum των alfisti και επειδή ενδιαφέρει όλους μεταφέρω αυτούσιο ένα σημερινό δικό μου σημαντικό ποστ-προσφορά σε όλους εσάς, αλλά και σε όσους πιο προχωρημένους έχουν όρεξη να προσθέσουν ή να συζητήσουν κάτι επί αυτών:
*Περί θερμοκρασιών και ενδείξεων
Οι θερμοκρασίες που συναντά το λιπαντικό στον κύκλο λειτουργίας του είναι τεράστιες. Υπάρχουν σημεία που το λιπαντικό ξεπερνάει του 200C προκειμένου να απάγει την ασύγκριτα υψηλότερη θερμοκρασία από τα μέταλλα και που σε κάθε κύκλο λειτουργίας εξαντλείται μέχρι και το σημείο εξάτμισής του (σε υγιείς κινητήρες αυτό κρατάει στιγμιαία κι έτσι η κατανάλωση του λιπαντικού παραμένει πολύ μικρή ικανοποιώντας τις ανάγκες για μακρά διαστήματα αλλαγών λαδιών). Παράλληλα το ψυκτικό υγρό προσπαθεί να βοηθήσει το λιπαντικό στην απαγωγή της θερμοκρασίας δεδομένου ότι το λιπαντικό πρέπει πρωτίστως να μπορεί να λιπαίνει αδιαλλείπτως κρατώντας τα μέταλλα ανέπαφα.
Τί καθορίζει τις ενδείξεις στον δείκτη θερμοκρασίας λαδιού:
1) Η σχεδίαση του κυκλώματος λίπανσης, που καθορίζεται από:
- το πού στενεύουν και που διακλαδώνται οι δίοδοι λίπανσης
- την θέση της αντλίας λαδιού αλλά και του φίλτρου
- την χωρητικότητα σε λάδι του κάρτερ αλλά και η θέση του
- την σχεδίαση του κυκλώματος του ψυκτικού υγρού (που βοηθάει τη απαγωγή θερμοκρασιών από το λάδι)
2) Η θέση του αισθητήρα θερμοκρασίας λαδιού.
Η σωστή θέση είναι ακριβώς μετά το φίλτρο λαδιού γιατί έτσι μετράται με ακρίβεια η θερμοκρασία του λιπαντικού κατά την είσοδο στο εσωτερικό κύκλωμα λίπανσης. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις που για λόγους κόστους ή δυσκολίας διαφορετικής σχεδίασης ή επειδή ο αισθητήρας και το όργανο είναι aftermarket να βρίσκεται σε άλλο σημείο (έστω και κοντινό) οπότε οι ενδείξεις να διαφέρουν (πχ το φίλτρο λαδιού λειτουργεί κι αυτό ψυκτικά για το λάδι). Επίσης μπορεί ο αισθητήρας να ακουμπάει πάνω στο μπλοκ και να παίρνει τελείως 'λάθος' (συνήθως υψηλότερες) θερμοκρασίες (αυτό το έχω δει να συμβαίνει και σε εργοστασιακές τοποθετήσεις).
Η μέση σωστή θερμοκρασία εισόδου του λιπαντικού στον κινητήρα είναι περίπου 100C κι επειδή όταν πλακώνουμε αυτό συνήθως είναι ανέφικτο, η λύση του ψυγείου λαδιού γίνεται επιτακτικότερη αλλιώς η μόνη λύση που παραμένει είναι η χρήση ποιοτικότερου λιπαντικού που να αντέχει περισσότερο τις καταπονήσεις στις υψηλές θερμοκρασίες.
3) Η ακρίβεια του οργάνου.
Εδώ γίνεται χαμός. ´Εχω δει διαφορές ακόμη και σε ίδια όργανα σε ίδια αυτοκίνητα (αλλά ίσως να φταίει και η θέση του αισθητήρα που ανέφερα πριν).
4) Το ιξώδες του λιπαντικού.
Όσο πιο ρευστό τόσο πιο κάτω κρατάει την θερμοκρασία τόσο στον εαυτό του όσο και στον κινητήρα.
5) Η θερμοχωρητικότητα του λιπαντικού.
Υπάρχουν λεπτόρευστα λιπαντικά με χαμηλή θερμοχωρητικότητα (δηλ. δεν 'χωράνε', δεν απάγουν τόσο καλά την θερμοκρασία) και παχύρευστα με υψηλή θερμοχωρητικότητα. Αυτό δεν είναι σταθερός παράγοντας, δεν αναφέρεται από τους παρασκευαστές, κι αυτό μάλλον επειδή η συνολική σύνθεση (λιπαντική βάση συν πακέτο προσθέτων) θα πρέπει να ικανοποιεί και πολλά άλλα σημαντικά σημεία (σαν αυτά που έχουμε πολυαναφέρει) προκειμένου να έχει διάρκεια η σωστή λίπανση και η ψύξη σε όλες τις συνθήκες λειτουργίας του κινητήρα.
6) Το φίλτρο λαδιού.
Όσο μαζεύει κατάλοιπα το φίλτρο λαδιού τόσο δυσχεραίνει την κυκλοφορία στο λιπαντικό. Εκτός από αίτιο πτώσης πίεσης είναι και αίτιο αύξησης της θερμοκρασίας (λόγω μείωσης της ταχύτητας ροής). Υπάρχουν και φίλτρα υψηλής ποιότητας (συνθετικά) που μπορούν να βελτιώνουν την ροή με παράλληλη αύξηση της ικανότητας συγκράτησης των σωματιδίων και με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής (λόγω αντοχής των συνθετικών ινών αντί για των χάρτινων αλλά και λόγω της αυξημένης χωρητικότητας σε κατάλοιπα). Δοκιμάστε μόνο να αλλάξετε φίλτρο λαδιού στα πχ 5000χλμ (εάν κάνετε αλλαγή λαδιών στα 10000χλμ) και παρακολουθείστε τον δείκτη θερμοκρασίας λαδιού. Εάν στην επόμενη αλλαγή λαδιών πάτε και σε ανώτερη ποιότητα φίλτρου τότε το πιθανότερο είναι να δείτε μία μικρή διαφορά να καταγράφεται στο όργανο ακόμη και συγκρίνοντας με καινούριο χάρτινο φίλτρο (συνέβη σε μένα με φίλτρο λαδιού AMSOIL, οπότε το ξέρω και προσωπικά - από όσο τουλάχιστον δοκίμασα σε μέτριους προς πιεστικούς ρυθμούς). Παρότι λοιπόν δεν αλλάζουμε φίλτρο γι αυτόν τον λόγο, προσθέστε τον κι αυτόν πλέον.
7) Η καταπόνηση του κινητήρα.
Εδώ δεν πιστεύω να χρειάζεται κάποια ανάλυση. Όσο πιο πολύ έργο ζητάμε, σε όσο πιο ζεστές εξωτερικές συνθήκες, τόσο μεγαλύτερη θερμοκρασία παράγεται.
Για τους παραπάνω λόγους μπορείτε να δείτε διακυμάνεις στο όργανο από 90C έως και 160C (στον δικό μου κινητήρα έχω δει με ορυκτελαϊκό 10W40 έως και 155C όπου για λόγους ασφαλείας του κινητήρα σήκωνα πόδι για να μην δω και χειρότερα, ενώ με GrIV/V 5W30 βλέπω το πολύ 138C σε ίδιες εξωτερικές συνθήκες και -αγωνιστικούς- ρυθμούς και -επιπλέον- χωρίς να αναγκάζομαι να σηκώνω ποτέ πόδι από το γκάζι - σύγκριση με κλασσικά χάρτινα φίλτρα γιατί με το συνθετικό ακόμη δεν μέτρησα στο όριο για να δω εάν επαληθεύεται -θερμοκρασιακά- κι εκεί ψηλά στα πολλά ζόρια).
Σίγουρα δεν απαντώ στα πάντα αλλά ελπίζω να έγινα διαφωτιστικός για τους περισσότερους.*