H εξέγερση της «εξαπατημένης γενιάς»
Γαλλία - Eλλάδα: κοινό το εκρηκτικό κοινωνικό δυναμικό
Για μια ακόμη φορά ήρθαν τα «προάστια» του Παρισιού, το πολιτικό εργαστήριο της Ευρώπης, να ανάψουν φωτιές, φέρνοντας με τον δικό τους τρόπο στην επικαιρότητα τον κόσμο των δραστήριων - δυσαρεστημένων και της ζωντανής πολιτικής!
Τριάντα οχτώ χρόνια μετά τον γαλλικό Μάη, το πεδίο αντιπαράθεσης μεταφέρεται στην εργασία, εκεί ακριβώς όπου οι κυρίαρχοι κύκλοι θέλουν να θεσμοθετήσουν αυτό που επιβάλλει η αγορά, την ανασφαλή εργασία, και να γυρίσουν τον τροχό δύο εκατονταετίες πίσω παίρνοντας πίσω όλες τις λαϊκές κατακτήσεις. Από αυτή την άποψη μπορεί οι κινητοποιήσεις στο Παρίσι και στη Γαλλία να μην έχουν το «οραματικό» στοιχείο και να φαίνονται στενά «αμυντικές», με αιτήματα και στόχους που αφορούν την ασφαλή εργασία ή την εργασία ενάντια στην ανεργία, αλλά βρίσκονται ακριβώς στην καρδιά της ταξικής πάλης.
Είναι πέρα για πέρα σαφές: H έκρηξη στη Γαλλία έχει ως αφορμή, και όχι ως βασική αιτία, τον νόμο για τις αναιτιολόγητες απολύσεις. Οι πραγματικές αιτίες είναι ο αποκλεισμός των «καταφρονεμένων» και η ματαίωση των προσδοκιών μιας ολόκληρης γενιάς που επένδυσε χρόνια και χρήματα στους σχολικούς τίτλους και έχοντας βουλιάξει στο τέλμα της ανεργίας αισθάνεται ότι την κορόιδεψαν. Είναι η generation Χ των ΗΠΑ, η «εξαπατημένη γενιά» με τα λόγια του Pierre Bourdieu.
Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Κώστα Θεριανό πρόκειται για μια γενιά που μεγάλωσε με το όραμα των προτύπων που της σερβίρισαν (σπουδές, εργασία, γάμος, σπίτι, παιδί, επάγγελμα γραφείου) και σήμερα ζει τη ματαίωση του οράματος, καθώς βουλιάζει καθημερινά είτε στην απόγνωση της ανεργίας είτε στις part time εργασίες που δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που σπούδασε είτε απασχολείται σε κάποιο επάγγελμα γραφείου υπό καθεστώς υποαπασχόλησης.
Στη χώρα μας 130.000 πτυχιούχοι είναι άνεργοι ή ετεροαπασχολούνται σε εργασίες που δεν απαιτούν πτυχίο Πανεπιστημίου αλλά... μόνο απολυτήριο Δημοτικού (διανομέας, σερβιτόρος στην καφετέρια, υπάλληλος σε fast food, ταμίας σε σούπερ μάρκετ). Δίπλα σε αυτούς ξεδιπλώνεται ένας ολόκληρος κόσμος μεταναστών που σκουπίζει σπίτια, ξεβουλώνει βόθρους, κάνει αγροτικές εργασίες, φροντίζει γέροντες και κατάκοιτους. Ένας κόσμος που βιώνει τη δική του οδύνη και δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτή. Τα παιδιά των μεταναστών που κάνουν μερικά βήματα πιο πέρα και κατορθώνουν να τελειώσουν κάποιο TEI ή AEI είναι σταγόνες στον ωκεανό των ταξικών και άλλων διακρίσεων της πατρίδας του Ξενίου Διός, ο οποίος είναι κι αυτός ταξικός καθώς προστατεύει μόνο όσους ξένους φέρνουν χρήματα και δουλειές, δηλαδή τους επιχειρηματίες και τους τουρίστες. Τέλος, στα πάνω πατώματα των επαγγελμάτων στοιβάζεται ένας κόσμος που ασφυκτιά από τις πιέσεις και τα ωράρια των πολυεθνικών επιχειρήσεων, εγκλωβισμένος στο άγχος και τον ανταγωνισμό, με μοναδική διασκέδαση το shopping και το zapping.
Όλα αυτά συνιστούν όψεις της οδύνης του σύγχρονου κόσμου και ταυτόχρονα δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που κάποια στιγμή είτε θα κινηθεί προς τα αριστερά αναζητώντας τους κοινωνικούς και οικονομικούς όρους μιας ανθρώπινης ζωής, μιας ζωής άξιας να τη ζήσει κάποιος, είτε θα κινηθεί προς τα δεξιά, στον ρατσισμό και τη συντήρηση, έχοντας μικρά διαλείμματα εκρήξεων βίας και καταστροφής που θα έχουν στόχο τους ίδιους, όπως τα παιδιά των γκέτο στη Γαλλία που έκαψαν πρώτα τα δικά τους σπίτια ή ο μετανάστης από τη Νιγηρία πέρσι το καλοκαίρι στην Κυψέλη που πέταξε όλα τα έπιπλα του σπιτιού του και τα προσωπικά του αντικείμενα από το παράθυρο, καταμεσής στον δρόμο.
Ήδη στην εκπαίδευση επιχειρεί να απλώσει το πέπλο της η νεοσυντηρητική σκέψη μεταμφιεσμένη σε μοντέρνα και εκσυγχρονιστική. Αυτοί που ωφελήθηκαν από τον εκδημοκρατισμό της εκπαίδευσης ανακαλύπτουν σήμερα τις «αρετές» του συντηρητικού σχολείου που θα διαφυλάξει τους σχολικούς τους τίτλους από τον «πληθωρισμό». Σε αυτή τη λογική, άνθρωποι που επωφελήθηκαν από την επέκταση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης τις προηγούμενες δεκαετίες γίνονται σήμερα οπαδοί των βαθμολογικών βάσεων και της συστολής των εκπαιδευτικών ευκαιριών. Άλλοι πάλι ανακαλύπτουν σήμερα τι καλά που θα είναι τα σημερινά εργατόπαιδα να πάνε από τα δεκαπέντε τους στα συνεργεία και στα ντελίβερι για να αποφύγουν τον κίνδυνο να... σπουδάσουν και να μη βρουν δουλειά στην ειδικότητα του πτυχίου τους! H λογική του ευγονισμού: δεν τον αφήνουμε να γεννηθεί, γιατί υπάρχει κίνδυνος να αρρωστήσει!