Ποιες είναι οι κόκκινες μπίζνες
*Η μεγάλη εκτυπωτική μονάδα, τα ακίνητα, οι επιχορηγήσεις, οι θρυλούμενες σχέσεις του κ. Π. Γερμανού με τον Περισσό και ο καβγάς με το ΠαΣοΚ και τον ΛΑΟΣ *
ΓΡ. ΤΖΙΟΒΑΡΑΣ - Ν. ΧΑΣΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
Πολλοί θεωρούν ότι το ΚΚΕ είναι το πλουσιότερο κόμμα στην Ελλάδα. Τα έσοδά του προέρχονται όχι μόνο από εισφορές μελών και φίλων και την κρατική επιχορήγηση αλλά και από επιχειρήσεις και ακίνητα. Την ίδια στιγμή το ΚΚΕ αρνείται επίμονα κάθε έλεγχο στα οικονομικά του, διά στόματος της ίδιας της Γενικής Γραμματέως της Κεντρικής Επιτροπής κυρίας Αλέκας Παπαρήγα, η οποία επιμένει ότι το ΚΚΕ είναι υπόλογο μόνο στον λαό. «Το ΚΚΕ πρέπει να αποδεχθεί το σύστημα μέσα στο οποίο λειτουργεί ή να πάει στο βουνό να κάνει εκεί την επανάσταση» ήταν η σκληρή απάντηση του προέδρου του ΠαΣοΚ κ. Γ. Παπανδρέου.
Επιχειρηματικές δραστηριότητες προβλέπονται στο καταστατικό του με το άρθρο 45, τις οποίες εδώ και δεκαετίες ασκεί το ΚΚΕ, πλην όμως αποτελούσαν ταμπού καθ' όλη τη Μεταπολίτευση. Η υπόθεση όμως της προ διετίας εξαγοράς της αλυσίδας «Γερμανός» από την Cosmote, καθώς και οι θρυλούμενες σχέσεις του ιδιοκτήτη της αλυσίδας κ. Π. Γερμανού με τον Περισσό, πυροδότησε μεγάλο καβγά στις σχέσεις του ΚΚΕ με το ΠαΣοΚ και τον ΛΑΟΣ. Μάλιστα η ηγεσία του ΚΚΕ ανέσυρε από το ιδεολογικό του οπλοστάσιο της μετεμφυλιακής περιόδου συνθήματα όπως «δηλώσεις μετανοίας» και «στρατοδικεία», αντί να απαντήσει για την ταμπακέρα, όπως ζητά το ΠαΣοΚ.
*Η Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ κυρία Αλέκα Παπαρήγα στο βήμα του 16ου Συνεδρίου του κόμματος. «Το ΚΚΕ αντλεί τα οικονομικά του από τις συνδρομές των μελών, των φίλων και των οπαδών του» αναφέρει ο Περισσός *
Το ΚΚΕ ακολούθησε από νωρίς τον δρόμο προς τις μπίζνες, κρατώντας ταυτοχρόνως ψηλά τα «εικονίσματα» του κομμουνισμού και το λάβαρο της επανάστασης για την αλλαγή της κοινωνίας. Σε αντίθεση με τα μεγάλα κόμματα, τα οποία αν και λαμβάνουν τη «μερίδα του λέοντος» από τις επιχορηγήσεις του κρατικού προϋπολογισμού και από άλλες «άδηλες πηγές» είναι καταχρεωμένα, το ΚΚΕ δεν αντιμετωπίζει τέτοια προβλήματα.
«Το ΚΚΕ αντλεί τα οικονομικά του από τις συνδρομές των μελών, των φίλων και των οπαδών του και από την οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων» αναφέρει επισήμως ο Περισσός. Καλές είναι οι εισφορές, οι πωλήσεις του «Ριζοσπάστη» πόρτα πόρτα και στα φανάρια, οι συχνές οικονομικές εξορμήσεις, τα κουπόνια, οι μισθοί των βουλευτών και των ευρωβουλευτών που κατατίθενται εξ ολοκλήρου στο κόμμα. Ακόμη καλύτερες και αποδοτικότερες όμως φαίνεται πως είναι οι επιχειρήσεις που ελέγχει το ΚΚΕ και του προσφέρουν κέρδη και οικονομική ανεξαρτησία, για την οποία δηλώνει υπερήφανο. Ή, όπως είπε και η κυρία Παπαρήγα, αν ερχόταν ένας επιχειρηματίας και πρόσφερε 100.000 ευρώ στο κόμμα, θα τα έπαιρνε, αρκεί να μη ζητούσε ανταλλάγματα...
*** Η αρχή από τη Μεταπολίτευση**
Το κόμμα όχι μόνο παραδέχεται επισήμως ότι ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά, όπως αναφέρουν στελέχη του, θα συνεχίσει να ασκεί, για να προασπίζεται, όπως σημειώνει, καλύτερα τα λαϊκά συμφέροντα: «Μακάρι να μπορούσαμε να είχαμε δίκτυο επιχειρήσεων που να μπορείς όχι να βγάλεις λεφτά, όχι να γίνεις πλουτοκρατία, αλλά να μην αναγκάζεσαι να κάνεις κάθε χρόνο οικονομική εξόρμηση» δήλωσε πρόσφατα η κυρία Αλέκα Παπαρήγα.
Πιστό ίσως στη ρήση του Λένιν ότι «οι καπιταλιστές θα μας πουλήσουν το σχοινί με το οποίο θα τους κρεμάσουμε» το ΚΚΕ άρχισε τις μπίζνες μετά τη νομιμοποίησή του κατά τη Μεταπολίτευση. Ιδρυσε επιχειρήσεις, όπως το ταξιδιωτικό γραφείο Lev Tours που διοργάνωνε επισκέψεις στις χώρες του ανατολικού μπλοκ, με κάποια βιβλιοπωλεία όπως η Σύγχρονη Εποχή η οποία τελευταία έχει ανανεωθεί. Στην ευρύτερη «επιχειρηματική» επιρροή του φαίνεται ότι ενέπιπταν και οι εμπορικές ανταλλαγές με τις χώρες του ανατολικού μπλοκ.
Οι επιχειρήσεις αυτές λειτουργούσαν εν ονόματι μελών του κόμματος, αλλά μετά τη δεύτερη διάσπαση του ΚΚΕ το 1991 σημειώθηκε σοβαρή οικονομική σύγχυση. Ορισμένες επιχειρήσεις περιήλθαν στην ιδιοκτησία στελεχών που αποχώρησαν. Υπήρξαν τότε επώνυμες καταγγελίες, σύμφωνα με τις οποίες εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους μικρομέτοχοι σε χρεωμένες επιχειρήσεις οι οποίοι προσπαθούσαν χωρίς καμία κομματική βοήθεια να επιβιώσουν οικονομικά. Η περίφημη Lev Tours λέγεται ότι «πέρασε στο άλλο στρατόπεδο» αφού ο ιδιοκτήτης της αποχώρησε από το ΚΚΕ.
*** Το «θαύμα» της Τυποεκδοτικής **
Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του κόμματος εκτοξεύθηκαν ωστόσο με τη γνωστή Τυποεκδοτική, την εταιρεία που ιδρύθηκε πριν από 27 χρόνια στον Περισσό, στο περίφημο «Σπίτι του Λαού» όπως αποκαλείται το μεγαλοπρεπές ιδιόκτητο κτίριο στο οποίο εδρεύει το κόμμα. Αποκλειστικός σκοπός της επιχείρησης ήταν αρχικώς η έκδοση του «Ριζοσπάστη», της επίσημης εφημερίδας του ΚΚΕ, καθώς και των υπόλοιπων κομματικών εντύπων.
Στην πορεία του χρόνου εξελίχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες εκτυπωτικές επιχειρήσεις της Ελλάδας, εξοπλισμένη με υπερσύγχρονα εκτυπωτικά μηχανήματα. Το φθινόπωρο του 2001 αποφασίστηκε η ριζική αλλαγή προσανατολισμού της επιχείρησης. Τότε, όπως λέγεται, σε διευρυμένη σύσκεψη στον Περισσό με τη συμμετοχή και επιχειρηματιών του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι διατηρούσαν στο παρελθόν ισχυρούς δεσμούς με το κόμμα, προτάθηκε να μετατραπεί η επιχείρηση σε οικονομικό αιμοδότη ολόκληρου του κόμματος και εν συνεχεία αν ήταν εφικτό να εισαχθεί και στο Χρηματιστήριο.
Η ηγεσία του Περισσού μελέτησε την πρόταση και την απεδέχθη, με εξαίρεση ένα σημείο της: την εισαγωγή της ανώνυμης εταιρείας στο Χρηματιστήριο. Αυτό, όπως αναφέρουν πληροφορίες, θεωρήθηκε απαράδεκτο για μία επιχείρηση του ΚΚΕ το οποίο άλλωστε δεν είχε ποτέ πρόθεση να μοιράσει μέρισμα αλλά να εξεύρει άλλη μία πηγή χρηματοδότησής του.
Το εγχείρημα πέτυχε και δύο χρόνια αργότερα τα οικονομικά της εταιρείας άρχισαν να πηγαίνουν από το καλό στο καλύτερο. Το 2006 αξιοποίησε πλήρως τον αναπτυξιακό νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ και εισέπραξε ενίσχυση ενός εκατ. ευρώ με την αιτιολογία ότι έτσι θα αναβαθμίσει την ποιότητα των προϊόντων της. Ορισμένες πληροφορίες από τραπεζικούς κύκλους υποστήριζαν εκείνη την εποχή ότι η υπαγωγή της Τυποεκδοτικής στον αναπτυξιακό νόμο έγινε με εξαιρετική ευκολία από τα υπουργεία Οικονομίας και Ανάπτυξης.
Επενδύοντας περίπου 6 εκατ. ευρώ η Τυποεκδοτική μετεγκαταστάθηκε στο Κρυονέρι Αττικής σε μια έκταση 18 στρεμμάτων, αφήνοντας τα υπόγεια του Περισσού στα οποία είχαν προκληθεί σοβαρές ζημιές από τις πλημμύρες του 1994.
Χρειάστηκε τότε να της ανατεθεί η εκτύπωση του «Χρυσού Οδηγού» από τον ΟΤΕ για να μπορέσει να ανακάμψει. Ακολουθώντας τους κανόνες του ανταγωνισμού όπως θα έκανε κάθε ιδιωτική επιχείρηση που σέβεται τον εαυτό της η Τυποεκδοτική κέρδιζε συνεχώς πελάτες, αναλαμβάνοντας εκτυπώσεις εντύπων από όλο το ιδεολογικό φάσμα. Οπως λέγεται μάλιστα στις περυσινές βουλευτικές εκλογές ανέλαβε την εκτύπωση φυλλαδίων υποψηφίων βουλευτών από όλους τους χώρους και οι υπεύθυνοι της επιχείρησης ένιωσαν ευτυχείς που όσοι πολιτεύονταν με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν προσέφυγαν στις υπηρεσίες τους.
Οι επιχειρήσεις όμως - ακόμη και οι κομμουνιστικές - ανήκουν τυπικά σε κάποια πρόσωπα. Δεν μπορεί, σύμφωνα με τον νόμο, το ΚΚΕ να εμφανίζεται ιδιοκτήτης και της Τυποεκδοτικής. Τα πρόσωπα αυτά δεν είναι όποια κι όποια. Πρόκειται για ανώτερα «κόκκινα» στελέχη, τα οποία έχουν υπογράψει επαρκείς (νομικά) δηλώσεις ότι εκπροσωπούν το κόμμα για να αποφευχθούν προβλήματα ανάλογα με εκείνα που ανέκυψαν το 1991. Οποιος συνταξιοδοτηθεί, αποπεμφθεί ή αποστρατευθεί δεν μπορεί να «πάρει» μαζί του την επιχείρηση. Πρόκειται για έμπιστα στελέχη που ανήκουν στην πανίσχυρη Οικονομική Επιτροπή η οποία διατηρεί όλα τα στοιχεία σαν επτασφράγιστο μυστικό, αποκλείοντας οποιαδήποτε «διαρροή» εκτός των αδύτων του Περισσού, γεγονός που έχει «μυθοποιήσει» την όλη υπόθεση των οικονομικών δραστηριοτήτων του ΚΚΕ.
*** Η «Μπουμπουλίνας» και τα ακίνητα **
Η οικονομική ενίσχυση που εισέπραξε μέσω του αναπτυξιακού νόμου η Τυποεκδοτική δεν είναι η μόνη περίπτωση κατά την οποία το ΚΚΕ δέχθηκε αρωγή από κυβέρνηση της ΝΔ. Το 1992 επί κυβερνήσεως Κ. Μητσοτάκη το υπουργείο Πολιτισμού αγόρασε από το ΚΚΕ το ιστορικό κτίριο της οδού Μπουμπουλίνας.
Το κτίριο, γνωστό ως «κολαστήριο της Ασφάλειας», περιήλθε στο κόμμα μετά τη Μεταπολίτευση για συμβολικούς λόγους επειδή πολλά μέλη του βασανίστηκαν εκεί μέσα. Ουδείς γνωρίζει το ποσό που καταβλήθηκε. Λίγα χρόνια αργότερα ο συμβολισμός ξεπεράστηκε και το κόμμα αποφάσισε να το πωλήσει για να στεγαστεί το υπουργείο Πολιτισμού. Αγνωστο παραμένει ακόμη το ποσό της πώλησης.
Ο Περισσός αξιοποιεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ακίνητη περιουσία του. Επιχειρηματίας που νοικιάζει χώρο ιδιοκτησίας του κόμματος όταν πριν από λίγους μήνες ζήτησε να γίνει μεταβίβαση της επιχείρησης που λειτουργούσε κλήθηκε να πληρώσει «αέρα» 100.000 ευρώ προκειμένου να ολοκληρωθεί η συναλλαγή όπως επιβάλλουν οι νόμοι της αγοράς. Και όταν έκπληκτος ρώτησε πώς θα καταβάλει το αιτούμενο ποσό, του ειπώθηκε «θα λάβεις αντίστοιχα κομματικά κουπόνια».
Το μεγαλύτερο μέρος των ακινήτων που διαχειρίζεται το ΚΚΕ προέρχεται από μέλη του κόμματος που κληροδοτούσαν την περιουσία τους όπως έπραξε και ο ιστορικός ηγέτης του κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο αείμνηστος Χαρ. Φλωράκης, ο οποίος «έγραψε» στο κόμμα το σπίτι του στο Χαλάνδρι.
Το θέμα των κληρονομιών όμως διαθέτει και «παγίδες». Σύμφωνα με πληροφορίες, συνέβη το εξής απρόοπτο: μέλος του ΚΚΕ απεβίωσε στα τέλη της δεκαετίας του '90 και είχε στην κατοχή του τέσσερα διαμερίσματα και καταστήματα σε λαϊκές συνοικίες της Αθήνας. Το κόμμα τα διεκδίκησε, αλλά οι κληρονόμοι του επιχείρησαν να οικειοποιηθούν την περιουσία η οποία δεν τους ανήκε. Ακολούθησε μακροχρόνιος δικαστικός αγώνας. Ανάλογα δικαστικά προβλήματα ανέκυψαν και στην Πάτρα.
*** Εξοδα με το σταγονόμετρο **
Σε ορισμένες περιπτώσεις κληρονόμοι ηγετικών στελεχών είχαν διεκδικήσει την περιουσία που άφησαν οι πρόγονοί τους στο κόμμα προκαλώντας προστριβές οι οποίες λύθηκαν ή λύνονται με δικαστικό τρόπο. Τέτοια όμως προβλήματα φαίνεται ότι περιορίστηκαν τα τελευταία χρόνια, αφού οι τυπικοί ιδιοκτήτες των ακινήτων δεσμεύονται με ιδιωτικά συμφωνητικά ώστε να προστατεύεται η περιουσία του κόμματος από απρόβλεπτες καταστάσεις.
«Νοικοκυρεμένες» δουλειές, θα έλεγε κανείς, όπως «νοικοκυρεμένος» είναι και ο τρόπος που διαβιούν οι βουλευτές και οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ, που είναι οι μοναδικοί από όλα τα πολιτικά κόμματα των οποίων οι μηνιαίες απολαβές πάνε κατευθείαν στο κομματικό ταμείο, από το οποίο λαμβάνουν οι ίδιοι μισθό ανάλογο με αυτόν των απλών εργαζομένων. Ακόμη και τα βουλευτικά τους αυτοκίνητα βρίσκονται στη διάθεση του κόμματος. Το ΚΚΕ αποζημιώνει όσα στελέχη του έχουν καταμερισθεί να είναι στη διάθεση του κόμματος, χωρίς άλλη επαγγελματική υποχρέωση για όσο διάστημα ισχύει το καθήκον αυτό, με χαμηλό μισθό και χωρίς... υπερωρίες. Οι τοπικές οργανώσεις καλύπτουν μόνες τους τα έξοδά τους με ένα μέρος των εισφορών των φίλων και μελών.
Τα στελέχη του εξάλλου είναι πολύ προσεκτικά στα έξοδά τους, με χαρακτηριστική την περίπτωση της κυρίας Παπαρήγα, η οποία είναι ίσως η μοναδική πολιτικός η οποία περιμένει απόδειξη όταν παραγγέλλει στο καφενείο της Βουλής τον εσπρέσο της (αξίας 0,80 ευρώ) ή όταν αγοράζει τα αγαπημένα της περιοδικά με σταυρόλεξα. Επιπλέον το ΚΚΕ, που αρνείται να εφαρμόσει τη νομοθεσία για την απαγόρευση της ανάρτησης κατά την προεκλογική περίοδο πανό και αφισών, στις εκδηλώσεις που οργανώνει δεν διαθέτει χλιδάτα περίπτερα όπως τα άλλα κόμματα, δεν πληρώνει για τη μετακίνηση των ετεροδημοτών και τα προεκλογικά του σποτ «φτιάχνονται» από μέλη του κόμματος.
Πού πάνε συνεπώς όλα αυτά τα λεφτά που κερδίζει το κόμμα από την επιχειρηματική του δραστηριότητα και από την κρατική επιχορήγηση; Απάντηση δεν δίνεται επισήμως, αφού ο Περισσός αρνείται τον οικονομικό έλεγχο και το μόνο που αναφέρει είναι ότι «ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα για να γίνεται πιο καλή και ισχυρή η δράση του για τα λαϊκά συμφέροντα». Πέραν τούτου ουδέν.
Το ΚΚΕ εξάλλου είναι μαζί με τον ΛΑΟΣ τα μοναδικά κόμματα στο Κοινοβούλιο που διαθέτουν δική τους εφημερίδα, δικό τους τηλεοπτικό σταθμό (τον 902) και δικό τους ραδιόφωνο. Ο τηλεοπτικός σταθμός προβάλλει εμπορικές διαφημίσεις, όπως και όλοι οι άλλοι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, με ειδίκευση στο... τηλεμάρκετινγκ!
Απουσίες
Ο σταχανοβίτης και ο «Γερμανός»
Η συνέπεια των βουλευτών του ΚΚΕ είναι παροιμιώδης. Για αυτό και «ξένισε» πολλούς η παντελής απουσία τους από την ακρόαση των επικεφαλής του ΟΤΕ κ. Π. Βουρλούμη και της Cosmote κ. Ε. Μαρτιγόπουλου όταν, τον Ιούλιο του 2006, κλήθηκαν να δώσουν εξηγήσεις στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής για την εξαγορά της «Γερμανός». Ο βουλευτής μάλιστα του ΚΚΕ που μετείχε τότε στην Επιτροπή κ. Α. Τζέκης είχε τη φήμη του «σταχανοβίτη» και μόνο για λόγους «υπέρτατης κομματικής ανάγκης» θα απουσίαζε από μια τέτοια συνεδρίαση. Πολύ περισσότερο που η απουσία εκπροσώπου του ΚΚΕ επισημάνθηκε από το Προεδρείο και σχολιάστηκε υπαινικτικά από βουλευτές του ΠαΣοΚ, οι οποίοι είχαν την πρωτοβουλία για την ακρόαση.
Ο λόγος του σχολιασμού δεν ήταν άλλος από τις υφέρπουσες από χρόνια φήμες σύμφωνα με τις οποίες ο κ. Π. Γερμανός, ιδιοκτήτης της φερώνυμης πετυχημένης επιχείρησης, «συνδεόταν με το ΚΚΕ». Τη σχετική φημολογία που κυκλοφορούσε στα «πολιτικά πηγαδάκια» προτού γιγαντωθεί η επιχείρηση, η οποία εν τέλει εξαγοράστηκε από την Cosmote, σε μια στιγμή μάλιστα που, όπως υποστηρίζουν επικριτές του deal, η «Γερμανός» είχε φθάσει στα όρια της επιχειρηματικής ακμής του, πυροδοτούσε το γεγονός ότι ο κ. Γερμανός υπήρξε, τουλάχιστον κατά το παρελθόν, μέλος του ΚΚΕ, όπως μαρτυρούν «παλαιοί σύντροφοί» του.
Τα ερωτήματα ωστόσο για τον βαθμό της σύνδεσης του επιχειρηματία με τον Περισσό ή ακόμη και το επίπεδο της κομματικής ιεραρχίας στο οποίο έφθασε ποτέ δεν απαντήθηκαν. Μόνο πρόσφατα η κυρία Παπαρήγα είπε ότι «μπορεί να πέρασε από την ΚΝΕ, όπως και χιλιάδες άλλοι».
Η δυσκολία του Περισσού να χειριστεί την υπόθεση «Γερμανός» φάνηκε αυτές τις ημέρες, καθώς τα επιτελικά του στελέχη χρειάστηκε να ψάξουν πολύ για να βρουν δήλωση κατά του deal. Και, όπως αποδείχθηκε, η πρώτη επικριτική δήλωση έγινε τον Δεκέμβριο του 2006, δηλαδή επτά μήνες μετά την επίσημη εξαγγελία της εξαγοράς που έγινε τον Μάιο και αφού είχε μεσολαβήσει το μεγάλο «σούσουρο» για την απουσία από την κοινοβουλευτική συνεδρίαση της 19ης Ιουλίου.
