-
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, φίλοι Συνστρίφτες, ότι ένα αστέρι -κατά προτίμηση μεγαλούτσικο- ίσαμε 8 φορές το μέγεθος του δικού μας Ήλιου, έχει γεράσει και έχει καταναλώσει όλη την θερμική-φωτεινή και κάθε είδους άλλη ενέργεια, με την οποία προικοδοτήθηκε από το Big Bang. Μ'άλλα λόγια, έχει εξαντλήσει τα καύσιμά του.
Κάτω από το βάρος της ίδιας του της μεγάλης μάζας και, μη έχοντας πια εξωτερική πίεση να πηγάζει από τα πλέον εσβεσμένα σωθικά του, για να κοντράρει το βάρος του, αρχίζει και συρρικνώνεται, μην αντέχοντας το ίδιο του το τεράστιο βάρος, που προέρχεται από τέτοια τεράστια μάζα ύλης.
Μιλάμε, θα συρρικνωθεί το φουκαριάρικο τόσο πολύ, που από 8 φορές σαν το δικό μας Ήλιο, θα φτάσει να γίνει ίσα με τη Γαία μας (!!) σε μέγεθος. Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο μεγάλη θα είναι η πυκνότητα των υλικών του πια, μιας και η ίδια μάζα θα έχει συρρικνωθεί σε τόσο μικρό πλέον όγκο. Τεράστια θα έχει γίνει και η βαρυτική επίδραση που θα ασκεί στο περιβάλλον του, μιας και τόοοοοοση μάζα ύλης θα είναι μαζεμένη σε τόσο μικρή ακτίνα. Δεν ακούγεται πλέον κουφό το ότι ένα κουταλάκι του τσαγιού από υλικό αυτού του αστεριού θα ζύγιζε στη Γη 5,5 τόνους, ε; Βαρύτερο κι από το Leon 4 μου, δηλαδή!
Μέχρι εκεί όμως, θα συρρικνωθεί. Όχι παραπέρα. Τα ίδια τα ηλεκτρόνια της πάμπυκνης ύλης του θα αντισταθούν σθεναρά σε παραπέρα συμπύκνωση. Σπολλάτι! Αυτό που ήδη έχει σχηματιστεί είναι ένας Λευκός Νάνος (White Dwarf). Στην παρακάτω φωτό, παρμένη από το HST (Hubble Space Telescope), βλέπουμε Λευκούς Νάνους μέσα στο δικό μας γαλαξία, γνωστό στον υπόκοσμο και ως Milky Way.
Οι συγκεκριμένοι Λευκοί Νάνοι βρίσκονται στο επιλεγόμενο τεταρτημόριο Μ4 και είναι...αρχαίοι, καθώς έχουν ηλικία 12-13 δις ετών!!!
Καμιά φορά, φίλοι Συνστρίφτες, από τα εναπομείναντα υλικά του Λευκού Νάνου εκπέμπεται ακτινοβολία ραδιοκυμάτων. Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία δηλαδή, μεγάααααλου μήκους κύματος, αόρατη στο μάτι, ικανή να μεταφέρει δεδομένα ήχου-εικόνας. Τότε ο Λευκός Νάνος αποτελεί έναν Pulsar. Από τη Γη φαίνεται ότι η ακτινοβολία του Pulsar 'αναβοσβήνει' σαν το φως του φάρου, γιατί ο κακομοίρης ο Pulsar περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του και, καθώς η ακτινοβολία του εκπέμπεται μόνο από τους μαγνητικούς του πόλους, πότε φτάνει σε μας και πότε όχι. Δίνει έτσι την αίσθηση του 'αναβοσβήνοντος' άστρου.
Στην παρακάτω φωτό ένας Pulsar από το HST.
Λέγαμε λοιπόν, ότι ένας μεγάλος πλανητάκος, όταν γεράσει και 'σβήσει', καταλήγει να γίνει Λευκός Νάνος και σπανιότερα Pulsar, μιας και το μέγεθός του συρρικνώνεται ίσαμε αυτό της Γης.
Έλα όμως, που υπάρχουν και πολύ μεγαλύτεροι αστέρες στο Σύμπαν! Ας πάρουμε λοιπόν, κάποιον μαγκίτη, που να είναι αρχικά -ας πούμε- 20 φορές όσο ο δικός μας Ήλιος. (Τελικά είμαστε λιόσποροι, ε; ) Έτσι και γεράσει αυτός και καταναλώσει όλα τα ενεργειακά-πυρηνικά του καύσιμα, θα φάει τη συρρίκνα της αρκούδας, κάτω από το ακόμα μεγαλύτερο (από του Λευκού Νάνου) βάρος της μάζας του.
Αν όμως, η εξωτερική του επιφάνεια έχει Η2, από τις συνεχόμενες πυρηνικές συντήξεις της συρρίκνωσης, αυτό μεταστοιχειώνεται σε Ηe (Ήλιο), όπως στον Ήλιο μας, καλή του ώρα. Αυτό πάλι σε C (Άνθρακα) και αυτός σε 02 και αυτό σε σιλικόνη (!) και αυτή σε Fe (σίδηρο). έτσι από τα εξωτερικά στρώματα του πλανήτη από Υδρογόνο, φτάσαμε στον πυρήνα από σίδηρο, που τροφοδοτείται από όλες τις προηγούμενες πυρηνικές συντήξεις κατάρρευσης. Ε, κι αυτός ο φουκαράς τι να κάνει; Καταρρέει κάτω από το ίδιο του το βάρος, φτάνοντας σ'ένα οριακό σημείο μη περαιτέρω συμπίεσης. Εκεί είναι που όλα τα προηγούμενα στρώματα από τα άλλα υλικά κοπανιώνται πάνω του και γκελάρουν προς τα πίσω, προκαλώντας έτσι υπέρλαμπρες και θεαματικότατες πυρηνικές εκρήξεις. Εκείνη τη στιγμη Θεωρούμε ότι δημιουργείται ένας Υπερκαινοφανής Αστέρας ( Supernova).
Στην παρακάτω φωτό του HST φαίνονται 3 διαφορετικοί και μακρινότατοι
Supernovae πριν και μετά την οριακή έκρηξη, που τους χαρακτηρίζει ως τέτοιους.
Άντε και ρίξανε τα βεγγαλικά τους οι Supernovae. Αφού συρρικνωθεί ό,τι ύλη είναι να συρρικνωθεί και ξεθυμάνει όλη η ενέργεια, θα παραμείνει πάλι ένας υπερσυμπαγής Λευκός Νάνος με μεγάλη βαρυτική επίδραση στους γειτόνους του; Μπα! Συνήθως η εναπομείνασα ύλη είναι μεγαλύτερη από το 1,4 της μάζας του Ήλιου μας, οπότε τρώει κι άλλη συρρίκνα, μιας και ούτε τα ίδια της τα ηλεκτρόνια δεν μπορούν να αντισταθούν στο βάρος της! Μετατρέπεται λοιπόν, ο φιγουρατζής Supernova σε Αστέρα Νετρονίων (Neutron Star). Μ'άλλα λόγια, αστέρι από νετρόνια ύλης και μόνο. Αυτά μόνο μπορούν να αντισταθούν σε περαιτέρω συμπίεση-συρρίκνωση. Τίποτ'άλλο.
Εκεί να δείτε συμπίεση, βάρος, βαρυτική επίδραση! Μια κουταλιά τσαγιού από υλικό Αστέρα Νετρονίων θα ζύγιζε στη Γη μας 100 εκατομμύρια τόνους! Σαν Leon 4 με επιβάτες και αποσκευές, δηλαδή. Πάρτε μάτι κι έναν από δαύτους, φωτογραφημένον από το HST. Καλά θα έκανε κάποιος να κρατιόταν πολύ μακριά του όμως, γιατί με τέτοια συμπυκνωμένη μάζα που έχει για πλανήτης, σε τραβάει περισσότερο κι από μηχανικό μπλοκέ Group B μέσα σε πέταλο.
Ρωτάει κάποιος: Κι αν η εναπομέινασα μάζα του πλανήτη μετά την όποια έκρηξη του Supernova ξεπερνά τις 2 φορές τον Ήλιο μας; Τότε, καλά μου παιδιά, προκύπτει η πλέον μυστηριώδης και καταστροφική δύναμη (για την ώρα) του Σύμπαντος: Η Μαύρη Τρύπα (Black Hole).
Η μάζα που απομένει από τις εκρήξεις του Υπερκαινοφανούς Αστέρα, όταν είναι πάνω από 2 φορές του Ήλιου μας, έχει πλέον τέτοιο βάρος και πυκνότητα ύλης, που τίποτα, ούτε καν νετρόνια, δεν αντιστέκονται στην περαιτέρω συμπύκνωσή της. Συνεχίζει, το λοιπόν, να συρρικνώνεται, δημιουργώντας γύρω της ένα απίστευτης δύναμης πεδίο βαρύτητας, λόγω της (τελικά) άπειρης πυκνότητάς της. Είπαμε: Η συρρίκνωσή της δε σταματά ποτέ!
Καταλήγει σ'ένα 'σημείο', το Singularity. Αυτό είναι μαθηματικός όρος, που υποννοεί το σημείο απειροελάχιστου όγκου και άπειρης πυκνότητας ύλης. Αντιλαμβάνεστε ότι από τέτοιο βαρυτικό πεδίο δεν ξεφεύγει ΤΙΠΟΤΑ. Ούτε καν το γκαζιάρικο φώς! Ακόμα και αυτό δεν έχει αρκετή ταχύτητα, να υπερνικήσει τέτοια βαρυτική έλξη!
Όσο τρέφεται λοιπόν, η ρουφιάνα, η Μ.Τ., τόσο δυνατότερη γίνεται. Και τρέφεται με τα πάντα: Μεσοαστρική ύλη, σκόνη, αέριες μάζες από πλανήτες, κομήτες, ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, κοσμική ακτινοβολία και φυσικά...πλανήτες, εάν βρεθούν στο πεδίο βολής της. Όλα αυτά τα προσθέτει στη μάζα της, που, ως όλο και μεγαλύτερη, τόσο και συρρικνώνεται και τείνει ο όγκος της στο μηδέν και η πυκνότητά της στο άπειρο!
Η έννοια του Χωροχρόνου, που οι περισσότεροι από μας την αντιλαμβανόμαστε εμπειρικά και με το ζόρι, μέσα στη σφαίρα επιρροής της Μαύρης Τρύπας (Event Horizon), διαταράσσεται ανεπανόρθωτα και παύει να υφίσταται όπως -εμπειρικά- τη γνωρίζουμε.
Α, και κάτι για το μέγεθος της Μ.Τ. Μη μπερδευτεί κανείς και πει ότι, αφού το Singularity είναι απειροελάχιστο, απειροελάχιστη είναι και η Μ.Τ. Όχι. Ως μέγεθος της Μ.Τ. ορίζεται όλος ο (σφαιρικός) χώρος μέσα στον οποίο η επιρροή της δεν είναι πλέον αντιστρέψιμη (Event Horizon). Αν είσαι έξω από αυτόν τον Ορίζοντα, μπορεί να σε τραβήξει, αλλά ξεφεύγεις. Μέσα όμως, σ'αυτόν....άντε, γεια! Κι αυτός ο Ορίζοντας, αναλόγως της Τρύπας, μπορεί να έχει ακτίνα 3 χλμ. για μια Τρύπα με μάζα ίση με του Ήλιου μας, μπορεί όμως, να έχει και ακτίνα και 3.000.000 χλμ. για Τρύπα με μάζα 1.000.000 φορές σαν του Ήλιου μας. Καθίστε καλά, φίλοι Συνστρίφτες και μακριά της λοιπόν!
Καλά...Και αφού ούτε το φως δεν της ξεφεύγει, θα ρωτήσει ο επιμελέστερος των Συνστριφτών, πώς τη βλέπουμε; Αμ, δεν την βλέπουμε. Είναι απόλυτα μαύρη. Βλέπουμε όμως, τις διαταραχές που προκαλεί στο περιβάλλον της. Επιταχύνσεις πλανητών λόγω έλξης, εκπομπές ακτίνων Χ λόγω υπερθέρμανσης της απορροφώμενης ύλης, διαθλάσεις φωτός, όταν αυτό 'παρενοχλείται' από την έλξη της. Έτσι την μαντεύουμε την άτιμη.
Αυτός ο γαλαξίας είναι 13.000.000 έτη φωτός μακριά μας. Πα' να πει ότι και με Έβο-τούμπανο μάλλον δε θα φτάσουμ εκεί. Βλέπετε το λαμπρό εσωτερικό του; Ή Υπερκαινοφανείς Αστέρες είναι, που πρόκειται να γίνουν Μαύρες Τρύπες ή άστρα που ήδη ρουφιώνται από Μαύρη Τρύπα, υπερθερμαίνονται και εκπέμπουν ακτίνες Χ, που εκλαμβάνονται απο το HST με τέτοιο έντονο χρώμα. Ή απλή διάθλαση του φωτός, που κάνει τ'αστέρια φωτεινότερα ακόμα, επειδή ήδη τα πάντα εκεί επηρεάζονται από Μ.Τ. Μ'άλλα λόγια, στο κέντρο αυτού του γαλαξία είναι μια Μ.Τ. και αυτή τη στιγμή που μιλάμε, αυτός ο γαλαξίας μπορεί να μην υπάρχει, μιας και η συγκεκριμένη εικόνα χρειάστηκε 13.000.000 χρόνια να φτάσει σε μας. Στο αναμεταξύ η Μ.Τ. μπορεί να τον έχει... χωνέψει.
Εδώ βλέπετε το γαλαξία NGC4438. Η Μ.Τ. που ελλοχεύει εκεί γίνεται αντιληπτή από τις 'φυσαλίδες' καυτών αερίων που προκαλεί, καθώς υπερθερμαίνει τα αέρια αυτά, ρουφώντας τα και κάνοντάς τα να εκπέμπουν ακτίνες Χ, που είναι ανιχνεύσιμες.
Αυτό κι αν είναι κουφό. Στο γαλαξία Μ84 μια Μ.Τ. έγινε αντιληπτή από το HST από την... υπογραφή της! Καθώς μελετήθηκε η φασματική ανάλυση αερίων μαζών του γαλαξία, παρατηρήθηκε ότι η ομαλή εναλλαγή των χρωμάτων, που υποδηλώνουν τα διάφορα αέρια, έγινε ζιγκ-ζαγκ! Η Μ.Τ. προφανώς, φίλοι Συνστρίφτες, τα περιποιείται κατάλληλα!
Εδώ είναι καλλιτεχνική απεικόνιση Μ.Τ. άλλου τύπου, πιο απλού, σαν αυτές που βρίσκονται στο δικό μας γαλαξία. Όταν δύο αστέρια περιφέρονται το ένα γύρω από τ'άλλο, αποτελούν ένα Δυαδικό Σύστημα (Binary System). Γη-Σελήνη λόγου χάρη. Αν το ένα γίνει Μ.Τ., αρχίζει να απορροφά το άλλο, καθώς συνεχίζουν να περιφέρονται το ένα γύρω από τ'άλλο. Τα απορροφώμενα υλικά σχηματίζουν μια τεράστια περιστρεφόμενη χοάνη (Accretion Disk), που καταλήγει στο Singularity της Μ.Τ. A, καλό; Τέτοιες έχουμε κάμποσες στο γαλαξία μας, ξαναλέω...
Και ο πίδακας που φαίνεται στη φωτό, είναι από την άνευ προηγουμένου συμπίεση των απορροφώμενων υλικών: Υπέρθερμη ακτινοβολία Χ και ύλη σε μορφή πλάσματος (άλλη φορά το συζητάμε).
Να μια! Σε καλλιτεχνική αναπαράσταση, ευτυχώς. Είναι αρχαία, όσο παλιός και ο γαλαξίας μας. Κόβει βόλτες ανάμεσα μας και πρόσφατα πέρασε και κοντά από το ηλιακό μας σύστημα. Γούστο θα'χει....Για κερασάκι στην τούρτα, πάτε και στο παρακάτω link.
Eκεί θα ακούσετε τη Μ.Τ. GRS 1915+105 να σας τραγουδά! Καθώς απορροφά υλικά, εκτοξεύει τη θερμοκρασία τους σε εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, αναγκάζοντάς τα να εκλύουν Ακτίνες Χ, που μεταφέρουν δεδομένα ήχου. Αναλύοντάς τα, έχουμε το τραγουδάκι της...
http://heasarc.gsfc.nasa.gov/docs/xte/l ... isten.html
Α, το κομμάτι το λένε: 20-186-03-03-01.au ή wav
Μπρρρρ.... -
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, φίλοι Συνστρίφτες, ότι ένα αστέρι -κατά προτίμηση μεγαλούτσικο- ίσαμε 8 φορές το μέγεθος του δικού μας Ήλιου, έχει γεράσει και έχει καταναλώσει όλη την θερμική-φωτεινή και κάθε είδους άλλη ενέργεια, με την οποία προικοδοτήθηκε από το Big Bang. Μ'άλλα λόγια, έχει εξαντλήσει τα καύσιμά του.
Κάτω από το βάρος της ίδιας του της μεγάλης μάζας και, μη έχοντας πια εξωτερική πίεση να πηγάζει από τα πλέον εσβεσμένα σωθικά του, για να κοντράρει το βάρος του, αρχίζει και συρρικνώνεται, μην αντέχοντας το ίδιο του το τεράστιο βάρος, που προέρχεται από τέτοια τεράστια μάζα ύλης.
Μιλάμε, θα συρρικνωθεί το φουκαριάρικο τόσο πολύ, που από 8 φορές σαν το δικό μας Ήλιο, θα φτάσει να γίνει ίσα με τη Γαία μας (!!) σε μέγεθος. Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο μεγάλη θα είναι η πυκνότητα των υλικών του πια, μιας και η ίδια μάζα θα έχει συρρικνωθεί σε τόσο μικρό πλέον όγκο. Τεράστια θα έχει γίνει και η βαρυτική επίδραση που θα ασκεί στο περιβάλλον του, μιας και τόοοοοοση μάζα ύλης θα είναι μαζεμένη σε τόσο μικρή ακτίνα. Δεν ακούγεται πλέον κουφό το ότι ένα κουταλάκι του τσαγιού από υλικό αυτού του αστεριού θα ζύγιζε στη Γη 5,5 τόνους, ε; Βαρύτερο κι από το Leon 4 μου, δηλαδή!
Μέχρι εκεί όμως, θα συρρικνωθεί. Όχι παραπέρα. Τα ίδια τα ηλεκτρόνια της πάμπυκνης ύλης του θα αντισταθούν σθεναρά σε παραπέρα συμπύκνωση. Σπολλάτι! Αυτό που ήδη έχει σχηματιστεί είναι ένας Λευκός Νάνος (White Dwarf). Στην παρακάτω φωτό, παρμένη από το HST (Hubble Space Telescope), βλέπουμε Λευκούς Νάνους μέσα στο δικό μας γαλαξία, γνωστό στον υπόκοσμο και ως Milky Way.
Οι συγκεκριμένοι Λευκοί Νάνοι βρίσκονται στο επιλεγόμενο τεταρτημόριο Μ4 και είναι...αρχαίοι, καθώς έχουν ηλικία 12-13 δις ετών!!!
Καμιά φορά, φίλοι Συνστρίφτες, από τα εναπομείναντα υλικά του Λευκού Νάνου εκπέμπεται ακτινοβολία ραδιοκυμάτων. Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία δηλαδή, μεγάααααλου μήκους κύματος, αόρατη στο μάτι, ικανή να μεταφέρει δεδομένα ήχου-εικόνας. Τότε ο Λευκός Νάνος αποτελεί έναν Pulsar. Από τη Γη φαίνεται ότι η ακτινοβολία του Pulsar 'αναβοσβήνει' σαν το φως του φάρου, γιατί ο κακομοίρης ο Pulsar περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του και, καθώς η ακτινοβολία του εκπέμπεται μόνο από τους μαγνητικούς του πόλους, πότε φτάνει σε μας και πότε όχι. Δίνει έτσι την αίσθηση του 'αναβοσβήνοντος' άστρου.
Στην παρακάτω φωτό ένας Pulsar από το HST.
Λέγαμε λοιπόν, ότι ένας μεγάλος πλανητάκος, όταν γεράσει και 'σβήσει', καταλήγει να γίνει Λευκός Νάνος και σπανιότερα Pulsar, μιας και το μέγεθός του συρρικνώνεται ίσαμε αυτό της Γης.
Έλα όμως, που υπάρχουν και πολύ μεγαλύτεροι αστέρες στο Σύμπαν! Ας πάρουμε λοιπόν, κάποιον μαγκίτη, που να είναι αρχικά -ας πούμε- 20 φορές όσο ο δικός μας Ήλιος. (Τελικά είμαστε λιόσποροι, ε; ) Έτσι και γεράσει αυτός και καταναλώσει όλα τα ενεργειακά-πυρηνικά του καύσιμα, θα φάει τη συρρίκνα της αρκούδας, κάτω από το ακόμα μεγαλύτερο (από του Λευκού Νάνου) βάρος της μάζας του.
Αν όμως, η εξωτερική του επιφάνεια έχει Η2, από τις συνεχόμενες πυρηνικές συντήξεις της συρρίκνωσης, αυτό μεταστοιχειώνεται σε Ηe (Ήλιο), όπως στον Ήλιο μας, καλή του ώρα. Αυτό πάλι σε C (Άνθρακα) και αυτός σε 02 και αυτό σε σιλικόνη (!) και αυτή σε Fe (σίδηρο). έτσι από τα εξωτερικά στρώματα του πλανήτη από Υδρογόνο, φτάσαμε στον πυρήνα από σίδηρο, που τροφοδοτείται από όλες τις προηγούμενες πυρηνικές συντήξεις κατάρρευσης. Ε, κι αυτός ο φουκαράς τι να κάνει; Καταρρέει κάτω από το ίδιο του το βάρος, φτάνοντας σ'ένα οριακό σημείο μη περαιτέρω συμπίεσης. Εκεί είναι που όλα τα προηγούμενα στρώματα από τα άλλα υλικά κοπανιώνται πάνω του και γκελάρουν προς τα πίσω, προκαλώντας έτσι υπέρλαμπρες και θεαματικότατες πυρηνικές εκρήξεις. Εκείνη τη στιγμη Θεωρούμε ότι δημιουργείται ένας Υπερκαινοφανής Αστέρας ( Supernova).
Στην παρακάτω φωτό του HST φαίνονται 3 διαφορετικοί και μακρινότατοι
Supernovae πριν και μετά την οριακή έκρηξη, που τους χαρακτηρίζει ως τέτοιους.
Άντε και ρίξανε τα βεγγαλικά τους οι Supernovae. Αφού συρρικνωθεί ό,τι ύλη είναι να συρρικνωθεί και ξεθυμάνει όλη η ενέργεια, θα παραμείνει πάλι ένας υπερσυμπαγής Λευκός Νάνος με μεγάλη βαρυτική επίδραση στους γειτόνους του; Μπα! Συνήθως η εναπομείνασα ύλη είναι μεγαλύτερη από το 1,4 της μάζας του Ήλιου μας, οπότε τρώει κι άλλη συρρίκνα, μιας και ούτε τα ίδια της τα ηλεκτρόνια δεν μπορούν να αντισταθούν στο βάρος της! Μετατρέπεται λοιπόν, ο φιγουρατζής Supernova σε Αστέρα Νετρονίων (Neutron Star). Μ'άλλα λόγια, αστέρι από νετρόνια ύλης και μόνο. Αυτά μόνο μπορούν να αντισταθούν σε περαιτέρω συμπίεση-συρρίκνωση. Τίποτ'άλλο.
Εκεί να δείτε συμπίεση, βάρος, βαρυτική επίδραση! Μια κουταλιά τσαγιού από υλικό Αστέρα Νετρονίων θα ζύγιζε στη Γη μας 100 εκατομμύρια τόνους! Σαν Leon 4 με επιβάτες και αποσκευές, δηλαδή. Πάρτε μάτι κι έναν από δαύτους, φωτογραφημένον από το HST. Καλά θα έκανε κάποιος να κρατιόταν πολύ μακριά του όμως, γιατί με τέτοια συμπυκνωμένη μάζα που έχει για πλανήτης, σε τραβάει περισσότερο κι από μηχανικό μπλοκέ Group B μέσα σε πέταλο.
Ρωτάει κάποιος: Κι αν η εναπομέινασα μάζα του πλανήτη μετά την όποια έκρηξη του Supernova ξεπερνά τις 2 φορές τον Ήλιο μας; Τότε, καλά μου παιδιά, προκύπτει η πλέον μυστηριώδης και καταστροφική δύναμη (για την ώρα) του Σύμπαντος: Η Μαύρη Τρύπα (Black Hole).
Η μάζα που απομένει από τις εκρήξεις του Υπερκαινοφανούς Αστέρα, όταν είναι πάνω από 2 φορές του Ήλιου μας, έχει πλέον τέτοιο βάρος και πυκνότητα ύλης, που τίποτα, ούτε καν νετρόνια, δεν αντιστέκονται στην περαιτέρω συμπύκνωσή της. Συνεχίζει, το λοιπόν, να συρρικνώνεται, δημιουργώντας γύρω της ένα απίστευτης δύναμης πεδίο βαρύτητας, λόγω της (τελικά) άπειρης πυκνότητάς της. Είπαμε: Η συρρίκνωσή της δε σταματά ποτέ!
Καταλήγει σ'ένα 'σημείο', το Singularity. Αυτό είναι μαθηματικός όρος, που υποννοεί το σημείο απειροελάχιστου όγκου και άπειρης πυκνότητας ύλης. Αντιλαμβάνεστε ότι από τέτοιο βαρυτικό πεδίο δεν ξεφεύγει ΤΙΠΟΤΑ. Ούτε καν το γκαζιάρικο φώς! Ακόμα και αυτό δεν έχει αρκετή ταχύτητα, να υπερνικήσει τέτοια βαρυτική έλξη!
Όσο τρέφεται λοιπόν, η ρουφιάνα, η Μ.Τ., τόσο δυνατότερη γίνεται. Και τρέφεται με τα πάντα: Μεσοαστρική ύλη, σκόνη, αέριες μάζες από πλανήτες, κομήτες, ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, κοσμική ακτινοβολία και φυσικά...πλανήτες, εάν βρεθούν στο πεδίο βολής της. Όλα αυτά τα προσθέτει στη μάζα της, που, ως όλο και μεγαλύτερη, τόσο και συρρικνώνεται και τείνει ο όγκος της στο μηδέν και η πυκνότητά της στο άπειρο!
Η έννοια του Χωροχρόνου, που οι περισσότεροι από μας την αντιλαμβανόμαστε εμπειρικά και με το ζόρι, μέσα στη σφαίρα επιρροής της Μαύρης Τρύπας (Event Horizon), διαταράσσεται ανεπανόρθωτα και παύει να υφίσταται όπως -εμπειρικά- τη γνωρίζουμε.
Α, και κάτι για το μέγεθος της Μ.Τ. Μη μπερδευτεί κανείς και πει ότι, αφού το Singularity είναι απειροελάχιστο, απειροελάχιστη είναι και η Μ.Τ. Όχι. Ως μέγεθος της Μ.Τ. ορίζεται όλος ο (σφαιρικός) χώρος μέσα στον οποίο η επιρροή της δεν είναι πλέον αντιστρέψιμη (Event Horizon). Αν είσαι έξω από αυτόν τον Ορίζοντα, μπορεί να σε τραβήξει, αλλά ξεφεύγεις. Μέσα όμως, σ'αυτόν....άντε, γεια! Κι αυτός ο Ορίζοντας, αναλόγως της Τρύπας, μπορεί να έχει ακτίνα 3 χλμ. για μια Τρύπα με μάζα ίση με του Ήλιου μας, μπορεί όμως, να έχει και ακτίνα και 3.000.000 χλμ. για Τρύπα με μάζα 1.000.000 φορές σαν του Ήλιου μας. Καθίστε καλά, φίλοι Συνστρίφτες και μακριά της λοιπόν!
Καλά...Και αφού ούτε το φως δεν της ξεφεύγει, θα ρωτήσει ο επιμελέστερος των Συνστριφτών, πώς τη βλέπουμε; Αμ, δεν την βλέπουμε. Είναι απόλυτα μαύρη. Βλέπουμε όμως, τις διαταραχές που προκαλεί στο περιβάλλον της. Επιταχύνσεις πλανητών λόγω έλξης, εκπομπές ακτίνων Χ λόγω υπερθέρμανσης της απορροφώμενης ύλης, διαθλάσεις φωτός, όταν αυτό 'παρενοχλείται' από την έλξη της. Έτσι την μαντεύουμε την άτιμη.
Αυτός ο γαλαξίας είναι 13.000.000 έτη φωτός μακριά μας. Πα' να πει ότι και με Έβο-τούμπανο μάλλον δε θα φτάσουμ εκεί. Βλέπετε το λαμπρό εσωτερικό του; Ή Υπερκαινοφανείς Αστέρες είναι, που πρόκειται να γίνουν Μαύρες Τρύπες ή άστρα που ήδη ρουφιώνται από Μαύρη Τρύπα, υπερθερμαίνονται και εκπέμπουν ακτίνες Χ, που εκλαμβάνονται απο το HST με τέτοιο έντονο χρώμα. Ή απλή διάθλαση του φωτός, που κάνει τ'αστέρια φωτεινότερα ακόμα, επειδή ήδη τα πάντα εκεί επηρεάζονται από Μ.Τ. Μ'άλλα λόγια, στο κέντρο αυτού του γαλαξία είναι μια Μ.Τ. και αυτή τη στιγμή που μιλάμε, αυτός ο γαλαξίας μπορεί να μην υπάρχει, μιας και η συγκεκριμένη εικόνα χρειάστηκε 13.000.000 χρόνια να φτάσει σε μας. Στο αναμεταξύ η Μ.Τ. μπορεί να τον έχει... χωνέψει.
Εδώ βλέπετε το γαλαξία NGC4438. Η Μ.Τ. που ελλοχεύει εκεί γίνεται αντιληπτή από τις 'φυσαλίδες' καυτών αερίων που προκαλεί, καθώς υπερθερμαίνει τα αέρια αυτά, ρουφώντας τα και κάνοντάς τα να εκπέμπουν ακτίνες Χ, που είναι ανιχνεύσιμες.
Αυτό κι αν είναι κουφό. Στο γαλαξία Μ84 μια Μ.Τ. έγινε αντιληπτή από το HST από την... υπογραφή της! Καθώς μελετήθηκε η φασματική ανάλυση αερίων μαζών του γαλαξία, παρατηρήθηκε ότι η ομαλή εναλλαγή των χρωμάτων, που υποδηλώνουν τα διάφορα αέρια, έγινε ζιγκ-ζαγκ! Η Μ.Τ. προφανώς, φίλοι Συνστρίφτες, τα περιποιείται κατάλληλα!
Εδώ είναι καλλιτεχνική απεικόνιση Μ.Τ. άλλου τύπου, πιο απλού, σαν αυτές που βρίσκονται στο δικό μας γαλαξία. Όταν δύο αστέρια περιφέρονται το ένα γύρω από τ'άλλο, αποτελούν ένα Δυαδικό Σύστημα (Binary System). Γη-Σελήνη λόγου χάρη. Αν το ένα γίνει Μ.Τ., αρχίζει να απορροφά το άλλο, καθώς συνεχίζουν να περιφέρονται το ένα γύρω από τ'άλλο. Τα απορροφώμενα υλικά σχηματίζουν μια τεράστια περιστρεφόμενη χοάνη (Accretion Disk), που καταλήγει στο Singularity της Μ.Τ. A, καλό; Τέτοιες έχουμε κάμποσες στο γαλαξία μας, ξαναλέω...
Και ο πίδακας που φαίνεται στη φωτό, είναι από την άνευ προηγουμένου συμπίεση των απορροφώμενων υλικών: Υπέρθερμη ακτινοβολία Χ και ύλη σε μορφή πλάσματος (άλλη φορά το συζητάμε).
Να μια! Σε καλλιτεχνική αναπαράσταση, ευτυχώς. Είναι αρχαία, όσο παλιός και ο γαλαξίας μας. Κόβει βόλτες ανάμεσα μας και πρόσφατα πέρασε και κοντά από το ηλιακό μας σύστημα. Γούστο θα'χει....Για κερασάκι στην τούρτα, πάτε και στο παρακάτω link.
Eκεί θα ακούσετε τη Μ.Τ. GRS 1915+105 να σας τραγουδά! Καθώς απορροφά υλικά, εκτοξεύει τη θερμοκρασία τους σε εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, αναγκάζοντάς τα να εκλύουν Ακτίνες Χ, που μεταφέρουν δεδομένα ήχου. Αναλύοντάς τα, έχουμε το τραγουδάκι της...
http://heasarc.gsfc.nasa.gov/docs/xte/l ... isten.html
Α, το κομμάτι το λένε: 20-186-03-03-01.au ή wav
Μπρρρρ....
Συμπαντική Δύναμη Καταστροφής & Δημιουργίας...